Στα «σκαριά» είναι η πιθανότητα ενός τέταρτου μνημονίου για την Ελλάδα, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές. Μπορεί η απόφαση του Eurogroup να δημιούργησε μια περίοδο ηρεμίας στις αγορές αφού η αβεβαιότητα και η ανησυχία για πιθανό default αυτό το καλοκαίρι δεν υπάρχει πια, ωστόσο σε νέα της έκθεση η HSBC κρούει το κώδωνα του κινδύνου για την Αθήνα, τονίζοντας πως θα χρειαστεί σημαντική βοήθεια από τους πιστωτές της εάν θέλει να βγει κάποια στιγμή στις αγορές, ενώ βλέπει πιθανό το σενάριο για ένα νέο μνημόνιο στην Ελλάδα.

«Ενδεχόμενο ενός τέταρτου μνημονίου για την Ελλάδα μετά τον Αύγουστο του 2018», υπογράμμισαν μετά τη συμφωνία στο Eurogroup τόσο η Citigroup όσο και η Societe Generale.

Η Ελλάδα θα λάβει τη δόση

Όπως σημειώνει η βρετανική τράπεζα, η Ελλάδα θα λάβει δόση ύψους 8,5 δισ. ευρώ για να πληρώσει τους πιστωτές της τον Ιούλιο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο από καιρό αμφισβητεί την απροθυμία της ΕΕ να χορηγήσει σημαντική ελάφρυνση του χρέους, δήλωσε ότι θα συστήσει τη συνεισφορά ύψους 2 δισ. δολ. όταν λήξει το πρόγραμμα διάσωσης, εάν λάβει περισσότερες εγγυήσεις ότι μια σοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους θα είναι στα “χαρτιά” μετά τα μέσα του 2018 .

Η περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την ελάφρυνση του χρέους φαίνεται απίθανη τις προσεχείς εβδομάδες. Το μόνο θέμα που εκκρεμεί από το Eurogroup για την ελάφρυνση του χρέους είναι ότι το EWG έχει αναλάβει την υποχρέωση να εξετάσει έναν μηχανισμό για τη σύνδεση της περαιτέρω αναπροσαρμογής του χρέους με την πορεία του ΑΕΠ της Ελλάδας. Αλλά δεν φαίνεται οι Ευρωπαίοι να βιάζονται να προχωρήσουν.

Η πραγματική ελάφρυνση του χρέους δεν βρίσκεται στο τραπέζι παρά μόνο μετά το γ’ τρίμηνο του 2018. Και δεδομένου ότι ένας τέτοιος μηχανισμός δεν ήταν μέρος της συμφωνίας του Μαΐου του 2016, ίσως χρειαστεί να περάσει από τη γερμανική Βουλή, κάτι το οποίο η γερμανική κυβέρνηση είναι απίθανο να θέλει να το κάνει την τρέχουσα προεκλογική περίοδο.

Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ αν και έχει ήδη δηλώσει πως η συμφωνία δεν είναι αρκετή για την ένταξη της Ελλάδας στο QE, μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα μόνο για δύο μήνες μετά από το κλείσιμο μίας αξιολόγησης (σύμφωνα με τους κανόνες της) , καθώς μετά θα ξεκινήσει η επόμενη, έτσι το παράθυρο της δυνατότητας του QE θα είναι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Συνεπώς, εάν η ΕΚΤ χρειάζεται πραγματικά μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά την ελάφρυνση του χρέους σε σύγκριση με ό,τι αναφέρεται στη συμφωνία τις 15ης Ιουνίου, φαίνεται μάλλον απίθανο να αρχίσει να αγοράζει πριν ξεκινήσει η επόμενη αξιολόγηση του προγράμματος το φθινόπωρο. Και δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει περισσότερη σαφήνεια ακόμη και τότε, αφού όπως κατέδειξε και το Eurogroup, δεν υπάρχει λόγος να προσδιοριστεί η ελάφρυνση του χρέους πριν το τέλος του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης.

Επιλογές για την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές χωρίς QE

Όπως σημειώνει η HSBC, όλα αυτά θέτουν το ερώτημα πώς, χωρίς την QE, η Ελλάδα μπορεί να ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές. Αυτή είναι μία προϋπόθεση για την έξοδο από το πρόγραμμα πριν το τρίτο τρίμηνο του 2018, που είναι η δηλωμένη πρόθεση του Eurogroup.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να το κάνει μόνη της; Ο επικεφαλής του ESM Klaus Regling δήλωσε πρόσφατα ότι “είναι δυνατό για την Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές φέτος ή επόμενο έτος”.

Η συμφωνία του Eurogroup δεσμεύθηκε επίσης να υποστηρίξει την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, τονίζοντας ότι “οι μελλοντικές εκταμιεύσεις πρέπει να καλύπτουν όχι μόνο την ανάγκη εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών αλλά και το κρίσιμο ενός μαξιλαριού μετρητών για να στηρίξουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά.

Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς είναι περίπου στο 5,6%. Η ελληνική κυβέρνηση δήλωσε πρόσφατα ότι μια επιστροφή στις αγορές με ένα πενταετές ομόλογο θα γίνει όταν η απόδοση βρεθεί κάτω από το 5%.

Η άλλη επιλογή

Σύμφωνα με την HSBC, για μία διατηρήσιμη πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές, όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Eurogroup, χρειάζεται μία δυναμική υποχώρηση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, το οποίο φαίνεται απίθανο χωρίς την ένταξη στο QE.

Μια άλλη επιλογή θα μπορούσε να είναι ο ESM να υποστηρίξει την πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές, χρησιμοποιώντας ορισμένα από τα τα κεφάλαια που απομένουν στο πρόγραμμα, έτσι ώστε να αγοράσει ομόλογα απευθείας στην πρωτογενή αγορά. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΕSM, αυτό θα μπορούσε να γίνει στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης, βάσει της πρότασης του επικεφαλής του ESM.

Αυτό θα απαιτούσε να αλλάξουν οι όροι του τρέχοντος προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης, το οποίο θα πρέπει να συμφωνηθεί από το Eurogroup, ενώ καθώς θα υπερβεί τους όρους του υφιστάμενου προγράμματος, θα απαιτήσει έγκριση από το γερμανικό κοινοβούλιο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα συμβεί ούτε πριν από το φθινόπωρο.

Χωρίς υποστήριξη από το QE της ΕΚΤ ή τον ESM, τότε στο τέλος του προγράμματος διάσωσης το Eurogroup θα μπορούσε τελικά να δώσει μεγαλύτερη σαφήνεια στην ελάφρυνση του χρέους, αλλά πιθανότατα θα είναι πολύ αργά για μια καθαρή έξοδο ή ακόμα και ένα ήπιο προληπτικό πρόγραμμα προφύλαξης, όπως προειδοποιεί η HSBC.

Επομένως, η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης, με πλήρεις προϋποθέσεις. Αυτό θα σήμαινε επίσης ένα άλλο έτος χαμένο σε ότι αφορά τις ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.

Αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τη θέση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, αυξάνοντας ενδεχομένως τον πολιτικό κίνδυνο. Αυτό δεν φαίνεται να είναι προς το συμφέρον της ευρωζώνης.

Έτσι, η HSBC σημειώνει πως η ευρωζώνη θα πρέπει βρει έναν τρόπο να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει στις αγορές, αν και όχι πριν το τέλος αυτού του έτους ή στις αρχές του 2018, ανοίγοντας τον δρόμο προς μία καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα, με μία πιστωτική γραμμή.

Αλλά όπως πάντα με την Ελλάδα, οι καθυστερήσεις δεν μπορούν να αποκλειστούν και ενώ οι αγορές ενδέχεται να μην χρειάζεται να ανησυχούν για πιθανό default για κάποιο χρονικό διάστημα, ο “θόρυβος” γύρω από τη χώρα στους ερχόμενους μήνες είναι πολύ πιθανός.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Συζήτηση Παπαδημητρίου – Ross για επενδύσεις και εξαγωγές

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΙΣΗΣ: Κόλλιας για ανασφάλιστα: Σε δόσεις και αναλογικό το πρόστιμο

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Γερμανική Βουλή: Γιατί αναβάλλεται η ψηφοφορία για την Ελλάδα