Σε απόσταση περίπου 11 χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης της Δράμας βρίσκεται η Αδριανή. Ένα ημιορεινό χωριό στις παρυφές του οποίου είναι οι αμπελώνες, οι κεντρικές εγκαταστάσεις, το επισκέψιμο οινοποιείο, αλλά και η έδρα της εταιρείας Κτήμα Λαζαρίδη.

Ο ιδρυτής της και σημερινός πρόεδρος Κώστας Λαζαρίδης, μαζί με την σύζυγό του Ιουλία και τα δίδυμα παιδιά τους, Γεράσιμος και Γιώργος, έχουν φτάσει πλέον στο να ελέγχουν το 89,047%. Καθώς τις τελευταίες μέρες, με στοχευμένες αγορές μετοχών, αύξησαν τη συμμετοχή τους στην εταιρεία κατά  περίπου 7,67%.

1

Ενεργώντας από κοινού και συντονισμένα  όλα τα μέλη της επιχειρηματικής οικογένειας, προχωρούν στην υποβολή υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης. Με  τίμημα στα 2,18 ευρώ ανά μετοχή και με στόχο την έξοδο της εταιρείας από το χρηματιστήριο, από τη στιγμή που θα συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 90%. Κάτι  που όπως όλα δείχνουν είναι πάρα πολύ εύκολο να επιτευχθεί.

Έτσι, η Κτήμα Λαζαρίδη θα είναι η… 126η εταιρεία  που τερματίζει την παρουσία της στον αθηναϊκό ‘’ναό’’ του χρήματος μέσα στο διάστημα των τελευταίων 10 ετών.

Από αυτές, οι 30 αποχώρησαν οικειοθελώς, κατόπιν δημόσιων προτάσεων που υπέβαλαν οι βασικοί τους μέτοχοι.

Επιπλέον, από τα μέσα του 2015 έως σήμερα, 70 εταιρείες έσβησαν από τον χρηματιστηριακό χάρτη διότι πτώχευσαν, 12  έπαψαν να διαπραγματεύονται λόγω του οτι εξαγοράστηκαν και 14 έφυγαν απ’ το «ταμπλό» γιατί συγχωνεύτηκαν.

Ασφαλώς στο κέντρο του ζητήματος και των συνακόλουθων προβληματισμών που αναπτύσσονται, βρίσκονται οι δημόσιες προτάσεις εξόδου από την αγορά.

Στη σχετική λίστα και κατά χρονολογική σειρά αποχώρησης περιλαμβάνονται οι εταιρείες: Καθημερινή, ΑΓΕΤ Ηρακλής, Kleemann, Αστέρας (Βουλιαγμένης), Ιονική ξενοδοχειακή, Κυριακίδης μάρμαρα, Envitec, Γαλαξίδι Ιχθυοκαλλιέργειες, Αιολική (χαρτοφυλακίου), Μινωικές Γραμμές, Ντρουκφάρμπεν, Κρητών Άρτος, Nexans, Κανάκης, Σφακιανάκης, Ελτράκ, F.G Europe, Νηρέας (ιχθυοκαλλιέργειες), Καράτζη, Περσεύς ( ειδικής διατροφής), Paperpack, Newsphone, ΓΕΚΕ (ξενοδοχειακή), Καραμολέγκος, Πλαίσιο, Ελγέκα, Reds (ακινήτων), ΒΙΣ (συσκευασιών), Μύλοι Κεπενού και Κτήμα Λαζαρίδη.

Ο νέος κανονισμός και τι οδηγεί στη μεγάλη φυγή

Για τις δύο τελευταίες περιπτώσεις είναι σε εξέλιξη υποχρεωτικές δημόσιες προτάσεις, οι οποίες ενεργοποιήθηκαν με φόντο τις νέες κανονιστικές διατάξεις του χρηματιστηρίου.

Οι βασικοί τους μέτοχοι, αντί να επιδιώξουν την αύξηση της μετοχικής διασποράς (free float) των εταιρειών τους στο ελάχιστο απαιτούμενο 25% – όπως ζητείται για τις εισηγμένες με κεφαλαιοποίηση κάτω των 200 εκατ. ευρώ- προτίμησαν να ακολουθήσουν το δρόμο της μεγάλης φυγής.

Προφανώς τον ίδιο δρόμο αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες εισηγμένες, με υψηλά ποσοστά συγκέντρωσης από τους βασικούς μετόχους, υποτονική συναλλακτική δραστηριότητα, αλλά και με κραυγαλέες αδυναμίες στο να… κεφαλαιοποιήσουν την έως τώρα παρουσία τους στη χρηματιστηριακή αγορά. Είτε μέσω της άντλησης αναπτυξιακών κεφαλαίων, είτε δια της προσέλκυσης νέων επενδυτών.

Ειδικά μάλιστα στα τελευταία χρόνια όταν το χρηματιστήριο έχει μπει σε πορεία σημαντικής ανόδου, ακολουθώντας την ανάπτυξη της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας στη χώρα.

Κατά κανόνα οι οικειοθελείς αποχωρήσεις από τον «ναό» του χρήματος αφορούν εταιρείες μικρότερου βεληνεκούς. Με τους επιχειρηματίες να θεωρούν πως είναι προτιμότερο να πορεύονται μόνοι. Χωρίς μετόχους μειοψηφίας για να λογοδοτούν, αλλά και χωρίς να επωμίζονται τα κόστη τήρησης των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και τα έξοδα παραμονής στο χρηματιστήριο.

Το ότι δεν υπάρχει… ζωτικός χώρος στην αγορά για πλειάδα εταιρειών της χαμηλότερης κεφαλαιοποίησης είναι κάτι που βαρύνει πρωτίστως τους ίδιους τους επιχειρηματίες. Οι οποίοι δείχνουν αδιαφορία για τη «συμπεριφορά» των μετοχών.

Φαινόμενα αδιαφορίας των βασικών μετόχων υπάρχουν και για ορισμένες μεγαλύτερες εισηγμένες. Ενώ σε αδρές γραμμές ο πολυσυζητημένος, νέος κανονισμός του χρηματιστηρίου μπορεί να φαντάζει τιμωρητικός, αλλά κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Οι αποτιμήσεις της εισόδου και της εξόδου από την αγορά

Συμμαζεμένη εταιρεία η Κτήμα Λαζαρίδη, ξεκίνησε το χρηματιστηριακό της ταξίδι από την Παράλληλη Αγορά, στις 14 Ιανουαρίου του έτους 2000. Εκείνη τη χρονιά και σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μπήκαν στο χρηματιστήριο 54 νέες εταιρείες. Εκ των οποίων όμως οι 32 δεν βρίσκονται πιά στο «ταμπλό»…

Στη δημόσια προσφορά για την εισαγωγή της η Κτήμα Λαζαρίδη διέθεσε τις νέες μετοχές στην τιμή των 1.200 δραχμών τη μία, που αντιστοιχούν σε  8,217 ευρώ. Ενώ τα  αντληθέντα κεφάλαια ανήλθαν σε  4,04 εκατ. ευρώ.

Η χρηματιστηριακή πρεμιέρα της εταιρείας έγινε σε αποτίμηση 29,515 εκατ. ευρώ.

Με βάση τα στοιχεία των μεγεθών της στην ετήσια χρήση που προηγήθηκε της εισαγωγής (1/7/1998- 30/6/ 1999) η αποτίμηση της εταιρείας αντιστοιχούσε σε 27,8 φορές τα προ φόρων κέρδη της, σε 8,7 φορές τις πωλήσεις  και σε 6,7 φορές τα ίδια κεφάλαιά της. Άλλες εποχές τότε και άλλες αξιολογήσεις εισαγωγής, αν και είχαν παρέλθει κάπου 15 μήνες μετά από το σκάσιμο της φούσκας του ’99.

Καθώς το τωρινό τίμημα της δημόσιας πρότασης έχει οριστεί σε 2,18 ευρώ ανά μετοχή ( από το 1,98 ευρώ της μεσοσταθμικής τιμής του τελευταίου 6μηνου) η Κτήμα Λαζαρίδη αποχωρεί με χρηματιστηριακή αξία στα 39,278 ευρώ.

Σε σχέση με τα αποτελέσματα της περσινής χρήσης, η αποτίμηση αυτή ισοδυναμεί με περίπου 9,5 φορές τα πρό φόρων κέρδη, 1,6 φορές τις πωλήσεις και 1,01 φορές τα ομιλικά της ίδια κεφάλαια. Οι διαφορές με τα δεδομένα της εισαγωγής μιλάνε από μόνα τους.

Λιγοστές υπεραξίες για τους λιγοστούς μετόχους

Στα περίπου 26,5 χρόνια χρηματιστηριακής της διαδρομής η Κτήμα Λαζαρίδη έχει μοιράσει τρείς φορές δωρεάν μετοχές και έχει κάνει μια αύξηση κεφαλαίου ως εισηγμένη, αντλώντας 3,448 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου η αναπροσαρμοσμένη τιμή εκκίνησης κατά την εισαγωγής της υπολογίζεται σε 1,83 ευρώ ανά μετοχή.

Επίσης, τα μερίσματα που έχει μοιράσει σε 12 χρήσεις ανέρχονται σε περίπου 5 εκατ. ευρώ μετά από φόρους, με τη μερίδα του λέοντος να την έχουν καρπωθεί οι βασικοί μέτοχοι.

Αν στην αποτίμηση που διαμορφώνει η τρέχουσα δημόσια πρόταση, αφαιρεθεί η ‘’εισφορά’’ της κεφαλαιακής αύξησης και προστεθούν τα μερίσματα, τότε οι συνολικές υπεραξίες για όλους τους μετόχους, σε 26,5 χρόνια, ανέρχονται σε 11,3 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μια σωρευτική απόδοση της τάξεως του 38,3% που ασφαλώς και δεν διεκδικεί δάφνες επιτυχίας.

Λιγοστές οι υπεραξίες για τους λιγοστούς μετόχους μειοψηφίας.

Το τίμημα της εξόδου και η ακινησία της μετοχής

Η οικογένεια Λαζαρίδη για να συγκεντρώσει και τι υπολειπόμενο 10,953% θα πρέπει να διαθέσει 4,3 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχει πληρώσει και περίπου 3 εκατ. ευρώ για τo ποσοστό που απέκτησε πρόσφατα μέσα από την αγορά.

Στην περσινή χρήση οι αυξημένες (κατά 7,43%) ομιλικές πωλήσεις της Κτήμα Λαζαρίδη ανήλθαν σε 25,8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 16% προήλθε από το εξωτερικό. Τα καθαρά κέρδη ήταν 3,205 εκατ. ευρώ , μειωμένα κατά 9%.

Σε ότι αφορά το καθαρό χρέος διαμορφώνεται σε 11,2 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 28,8% της καθαρής θέσης. Η οποία και ανέρχεται σε 38,887 εκατ. ευρώ, με τη ‘’συνδρομή’’ και των περίπου 19 εκατ. ευρώ από τα συσσωρευμένα αποτελέσματα των προηγούμενων χρήσεων.

Χρηματιστηριακά και σε ότι αφορά το διάστημα από το ξεκίνημα της εφετινής χρονιάς έως και τις 19 Ιουνίου, η εταιρεία δεν έκανε καμία πράξη στις… 32 από τις 114 συνεδριάσεις. Στις 82 που ‘’άνοιξε’’ η μετοχή, η μέση ημερήσια αξία των συναλλαγών ήταν 8.990 ευρώ.