Κωστής Χατζηδάκης στο mononews: Θέλουμε ιδιώτες επενδυτές στο εργοστάσιο και τον ορυκτό πλούτο της ΛΑΡΚΟ

Ο Κωστής Χατζηδάκης είναι ο υπουργός με το πιο βαρύ και σημαντικό για την οικονομία χαρτοφυλάκιο. Η ενέργεια αφορά όλους μας καθώς συνδέεται τόσο με το κόστος της ζωής και  το περιβάλλον όσο και με την ανταγωνιστικότητα της  βιομηχανίας, τις επενδύσεις και  την ανάπτυξη. Η πολιτική του από την πρώτη μέρα, βασίστηκε σε μια στροφή 180 μοιρών από τα δεδομένα του χθες και την υλοποιεί με ταχύτητα και τόλμη. Συνήθως μιλάει για τη ΔΕΗ αλλά το υπουργείο του έχει πολλές και μεγάλες προκλήσεις και την ευθύνη για την ολοκλήρωση μιας σειράς ιδιωτικοποιήσεων που θα προσελκύσουν επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων.

Ολόκληρη η αγορά ενέργειας αλλάζει, στρέφεται στις ΑΠΕ και όχι αυτή τη φορά μόνο στα λόγια.  Ο υπουργός με πραγματική πολιτική βούληση αλλά και τη τεχνογνωσία της ισχυρής ομάδας του, στρέφει τη χώρα προς την πράσινη ενέργεια, ανοίγοντας το δρόμο στις μεγάλες επενδύσεις που ετοιμάζονται να έρθουν.

Όπως αποκαλύπτει στο mononews.gr στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχωρεί, στόχος της ΔΕΗ είναι να αποκτήσει ένα χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ ισχύος 1GW στην πενταετία και συζητά για συμπράξεις με RWE, Enel και άλλους.

Το 2020 θα αποτελέσει μια χρονιά προσκλητήριο στους επενδυτές αφού οι ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις που ξεκινούν από τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, θα συνεχιστούν με ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ και τη μονάδα και το ορυχείο της ΛΑΡΚΟ. Οι στρατηγικές αποφάσεις για το ΔΕΔΔΗΕ θα ληφθούν το δεύτερο τρίμηνο του 2020.

Η ΔΕΗ δεν αποτελεί πια “καυτή πατάτα”, οπότε ας ξεκινήσουμε με την ΛΑΡΚΟ, το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που αναλάβατε να λύσετε. Ισχύουν αυτά που ακούγονται για «εκκαθάριση εν λειτουργία» ;

Η ΛΑΡΚΟ αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα εδώ και δεκαετίες που έχει φτάσει στο μη περαιτέρω. Είναι πρώτα από όλα πρόβλημα οικονομικό, διότι «μπαίνει μέσα» και συσσωρεύει χρέη προς τους πάντες. Μόνο στη ΔΕΗ χρωστά περί τα 340 εκατ. ευρώ –είναι μακράν ο μεγαλύτερος οφειλέτης της.

Χρωστά όμως και στα ασφαλιστικά ταμεία, τις τράπεζες, τους προμηθευτές της. Επίσης, όπως γνωρίζετε, καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να επιστρέψει κρατικές ενισχύσεις ύψους  135 εκατ. ευρώ συν τους τόκους.  Αποτελεί επίσης –και είναι μια διάσταση που δεν έχει προβληθεί επαρκώς- πρόβλημα περιβαλλοντικό, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου έχουν διαπιστώσει ότι λειτουργεί κατά παράβαση των περιβαλλοντικών όρων με αποτέλεσμα να ρυπαίνει τον Βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο.

Αποτελεί τέλος πρόβλημα και για τους εργαζομένους, καθώς η έλλειψη τήρησης των απαραίτητων κανόνων ασφαλείας οδηγεί σε θανατηφόρα δυστυχήματα. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η κυβέρνηση δεν μπορεί να μένει αδρανής. Θα κινηθεί γρήγορα, λαμβάνοντας υπόψη της την απόφαση του 2014 της Γενικής Διεύθυνσης  Ανταγωνισμού της Κομισιόν.

Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε σε επαφή με την  διοίκηση της ΛΑΡΚΟ, το ΤΑΙΠΕΔ και τους νομικούς συμβούλους και φυσικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να βρεθεί το ταχύτερο δυνατό  λύση που θα είναι στέρεα από νομικής πλευράς, ελκυστική από επενδυτικής πλευράς και όσο πιο δίκαιη γίνεται για τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Οι βασικοί άξονές της θα είναι η συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας, το πώς ιδιώτες επενδυτές θα μπορούν να αναλάβουν την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της ΛΑΡΚΟ και τη λειτουργία του εργοστασίου της Λάρυμνας χωρίς να επιβαρύνονται από τα βάρη του παρελθόντος και ένα δίκαιο σχέδιο για τους εργαζόμενους στην εταιρεία.

Το 2020 είναι χρονιά ιδιωτικοποιήσεων για την ενέργεια. Υπάρχει ενδιαφέρον επενδυτών;

Έχουμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, μέσω του οποίου αφενός θα προσελκύσουμε νέα ιδιωτικά κεφάλαια που θα επιτρέψουν τον εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, αφετέρου θα προωθήσουν την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Η αρχή γίνεται με την ΔΕΠΑ, καθώς σε συνέχεια του εταιρικού μετασχηματισμού που προβλέπεται στο Ν. 4643/2019  έως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας βγαίνει η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Υποδομών.

Καθώς πρόκειται για μια εταιρεία με σημαντικό κατασκευαστικό αντικείμενο (δεδομένου του σχεδιασμού για επέκταση του δικτύου διανομής φυσικού αερίου σε όλη την Ελλάδα και ιδίως τις μεγάλες πόλεις) και  σταθερό έσοδο που θα καθορίζεται από τη ΡΑΕ, θεωρούμε ότι θα έχουμε έναν ικανοποιητικό αριθμό ενδιαφερομένων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που θα κατέβουν είτε μεμονωμένα είτε σε κοινοπρακτικά σχήματα.

Πιστεύουμε ότι έως την δεύτερη φάση της υποβολής των προσφορών, ο Ρυθμιστής θα έχει λάβει τις αποφάσεις του για το Ρυθμιζόμενο Έσοδο και την απόδοση κεφαλαίου (WACC) του νέου ομίλου της ΔΕΠΑ Υποδομών, ώστε να είναι απόλυτα καθαρός ο ορίζοντας για τους υποψήφιους αγοραστές, τα business plan των οποίων θα συνεκτιμηθούν για τη λήψη των τελικών αποφάσεων.

Εντός του Ιανουαρίου θα ακολουθήσει η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, όπου επίσης προσβλέπουμε σε σημαντικό ενδιαφέρον. Εντός του 2020 θα «τρέξει» η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, ενώ προτεραιότητά μας την ίδια χρονιά είναι η μείωση του ποσοστού 51% που κατέχει το Δημόσιο στον ΑΔΜΗΕ.

Οι διαδικασίες για τον ΔΕΔΔΗΕ θα απαιτήσουν αρκετούς μήνες, αλλά οι στρατηγικές αποφάσεις θα ληφθούν το δεύτερο τρίμηνο του 2020 μέχρι το καλοκαίρι. Όσον αφορά στον ΑΔΜΗΕ, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί θα λαμβάνει υπόψη αφενός την ισχύουσα Συμφωνία Μετόχων που έχουμε υπογράψει με τη State Grid Corporation of China που κατέχει το 24% του Διαχειριστή, αφετέρου αυτά που προβλέπονται από την ενωσιακή νομοθεσία.

Ο πρώτος στόχος επετεύχθη και η ΔΕΗ ξεπέρασε τον πρώτο και πιο επικίνδυνο κάβο. Ο δεύτερος στόχος για τη ΔΕΗ όπως έχετε πει είναι να ενισχυθεί οικονομικά ώστε να μπορέσει να προσελκύσει στρατηγικό επενδυτή. Πότε το τοποθετείτε αυτό;

Η «καυτή πατάτα» της ΔΕΗ με απασχολεί από την πρώτη ημέρα που ανέλαβα καθήκοντα. Κινηθήκαμε πολύ γρήγορα και με τις πρωτοβουλίες που αναλάβαμε σε συνεργασία με τη διοίκηση της επιχείρησης (αναδιάρθρωση τιμολογιακής πολιτικής, κατάργηση ΝΟΜΕ, ρύθμιση για απόδοση ΥΚΩ παρελθόντων ετών), η ΔΕΗ «έβγαλε τη μύτη της έξω από το νερό».

Δεν αντιμετωπίζει πλέον άμεσο πρόβλημα βιωσιμότητας –όπως πιστοποίησε και ο ορκωτός ελεγκτής- και ο προοπτικές της έχουν βελτιωθεί, κάτι που αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από την Standard & Poor’s. Ο νόμος 4643/2019 –πήρε ΦΕΚ στις 3 Δεκεμβρίου- που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να λειτουργεί η εταιρεία πιο ευέλικτα και ανταγωνιστικά. Όλα αυτά δεν σημαίνουν φυσικά ότι με μαγικό τρόπο λύσαμε όλα τα προβλήματα.

Τα αποτελέσματα εννεαμήνου που δημοσιεύθηκαν προ ημερών αποτυπώνουν τις προκλήσεις που έχει ακόμα μπροστά της η ΔΕΗ. Ο οδικός χάρτης για την αντιμετώπισή τους είναι το business plan της επιχείρησης που θα περάσει από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας στις 13 Δεκεμβρίου και θα παρουσιαστεί αμέσως μετά.

Μεταξύ άλλων θα εξειδικεύει το χρονοδιάγραμμα της πλήρους απολιγνιτοποίησης έως το 2028 -για την οποία έχω ήδη πει ότι θα είναι εμπροσθοβαρής-, τα αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα εθελουσίας εξόδου που προφανώς συνδέονται άμεσα με το πώς θα υλοποιηθεί η απολιγνιτοποίηση και φυσικά το γενναίο άνοιγμα της ΔΕΗ στην αγορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Όπως προβλέπει και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), οι ΑΠΕ θα γίνουν βαθμιαία ο νέος εθνικός ενεργειακός μας πόρος, παίρνοντας τη θέση του λιγνίτη. Η ΔΕΗ θα έχει πρωτεύοντα ρόλο στον μετασχηματισμό του ενεργειακού μας συστήματος. Η προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή για την επιχείρηση αποτελεί προγραμματική μας δέσμευση αλλά δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές μας.

Η ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι ένας από τους στόχους στο μελλοντικό σχεδιασμό της ΔΕΗ και αναζητάτε  στρατηγικό εταίρο για την ανάπτυξη της ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Tι είδους συνεργασίες συζητάτε;  

Με δεδομένο ότι επιδιώκουμε ταχεία και μεγάλη ενίσχυση της θέσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, είναι αδιανόητο το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στις ΑΠΕ να είναι μόλις 3% ! Είναι γεγονός ότι η «πράσινη στροφή» της ΔΕΗ θα απαιτήσει πολλά κεφάλαια και δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί μόνο μέσω οργανικής ανάπτυξης.

Οπότε, όντως υπάρχει συζήτηση για διάφορες μορφές συμπράξεων με ιδιώτες και το ενδιαφέρον που έχει εκφραστεί είναι ζωηρό. Η γερμανική RWE, η ιταλική Enel Green Power με τις οποίες έχουν γίνει συζητήσεις σε ανώτατο επίπεδο είναι δυο μόνο παραδείγματα.  Συζητήσεις γίνονται και με άλλους δυνητικά ενδιαφερόμενους, η κατάληξή τους είναι επιχειρηματική απόφαση.

Σε κάθε περίπτωση, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει ήδη  «σηκώσει τα μανίκια», έχοντας θέσει ως στόχο να φτάσει η εγκατεστημένη ισχύς του Ομίλου από ΑΠΕ το 1 GW την επόμενη πενταετία. Στην παρούσα φάση, η ΔΕΗΑΝ ολοκληρώνει την αναβάθμιση δέκα αιολικών πάρκων μέσω της διαδικασίας του repowering (επέκταση χρόνου λειτουργίας με ανανέωση εξοπλισμού χωρίς να απαιτούνται πάλι γραφειοκρατικές διαδικασίες).

Είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που το κάνει. Επίσης προχωρά στην κατασκευή δυο νέων αιολικών πάρκων στην Καρδίτσα και στην Κεφαλονιά, καθώς και στην κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου 15 MW στα Παλιά Ορυχεία, που είναι και το πρώτο μεγάλο έργο της εταιρείας σε αυτή την κατηγορία.

Ο φιλόδοξος στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση για πλήρη απολιγνιτοποίηση το 2028, είναι εφικτός;  

Ο στόχος για απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028 που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον στόχο για διείσδυση ΑΠΕ 35% στο ενεργειακό μείγμα έως το 2030 (έναντι 17% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό σήμερα) είναι πράγματι φιλόδοξος. Διότι θέλουμε να στείλουμε ισχυρό μήνυμα ότι επιδιώκουμε να βρεθούμε στην πρωτοπορία της ενεργειακής μετάβασης στην Ευρώπη. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση ανέφικτος.

Θα κινηθούμε υπεύθυνα και συντεταγμένα, μακριά από αποσπασματικές κινήσεις και ερασιτεχνισμούς, με γνώμονα την ασφάλεια εφοδιασμού και την επάρκεια του ενεργειακού συστήματος. Έχουμε πει ότι το φυσικό αέριο θα λειτουργήσει ως καύσιμο-γέφυρα προς τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα που θα βασίζεται στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ.

Παράλληλα αναπτύσσουμε πολύπλευρες πρωτοβουλίες για να επιταχύνουμε τη διείσδυση των ΑΠΕ, από την επιτάχυνση και απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, έως την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τους υβριδικούς σταθμούς, τις μονάδες αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ (όπως τους σταθμούς αντλησιοταμίευσης), τα θαλάσσια αιολικά πάρκα.

Το ΕΣΕΚ που βρίσκεται  σε δημόσια διαβούλευση ενσωματώνει συγκεκριμένες και κοστολογημένες δράσεις για το πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί.  Οι πρώτες αντιδράσεις από την αγορά είναι θετικές, οι εμπλεκόμενοι φορείς μιλούν για ένα ΕΣΕΚ φιλόδοξο μεν, ρεαλιστικό δε.

Και επειδή έχει ακουστεί ο ισχυρισμός ότι «βιαζόμαστε για την απολιγνιτοποίηση», απαντώ ότι όχι απλά δεν βιαστήκαμε, αλλά έχουμε αργήσει κιόλας σε σχέση με ορισμένες τουλάχιστον χώρες της ΕΕ, που όχι μόνο ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα από εμάς την διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα και της στροφής προς καθαρότερες πηγές ενέργειες, αλλά και εντείνουν τις προσπάθειές τους, ευθυγραμμιζόμενες με την αυξημένη φιλοδοξία που αποτυπώνεται στο “Green Deal for Europe” της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τη κ. von der Leyen.

Στην Ελλάδα, τα προηγούμενα χρόνια αντί να ακολουθήσουμε το…ευρωπαϊκό ρεύμα χάσαμε χρόνο δίνοντας μάχες οπισθοφυλακής. Συνεπώς τώρα πρέπει να τρέξουμε πιο γρήγορα, με το βλέμμα στην επίτευξη του μεγάλου στόχου για μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία το 2050.

Το χαρτοφυλάκιό σας είναι βαρύ, όμως προχωράτε γρήγορα. Ποιοι είναι οι στόχοι τετραετίας για την αγορά ενέργειας, τι θέλετε να έχετε πετύχει για να είστε ικανοποιημένος από τη θητεία σας;

 Με ρωτάτε για τους στόχους τετραετίας για την ενέργεια. Επιτρέψτε μου να σας επισημάνω ότι είμαι πρώτα Υπουργός Περιβάλλοντος και μετά Ενέργειας. Το περιβάλλον αποτελεί προσωπική μου προτεραιότητα, δεν είναι τυχαία πρώτο στον τίτλο του χαρτοφυλακίου μου. Θα έλεγα ότι έχω δυο διαφορετικούς στόχους:

Καταρχήν υπάρχει ο «πράσινος» στόχος είναι να υιοθετηθούν το ταχύτερο δυνατό όλες οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος. Αναφέρομαι σε μια ευρύτατη γκάμα πρωτοβουλιών που περιλαμβάνει –μεταξύ άλλων- την  απανθρακοποίηση της ΔΕΗ και της αγοράς ενέργειας γενικότερα τις δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και την ηλεκτροκίνηση, την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης (πολύ νωρίτερα από ότι μας υποχρεώνει η ΕΕ ! ), την προστασία των δασών και της βιοποικιλότητας, την διείσδυση της ανακύκλωσης.

Ο δεύτερος είναι ο «φιλελεύθερος» στόχος: H εφαρμογή του target model από τον Ιούνιο του 2020 θα οδηγήσει στη καλύτερη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, αίροντας σε μεγάλο βαθμό τις στρεβλώσεις που τη χαρακτηρίζουν. Το νέο μοντέλο θα επιτρέψει σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ενεργοποίησή του τη σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την ευρωπαϊκή, με όχημα τις διασυνοριακές ηλεκτρικές διασυνδέσεις (με Ιταλία, Βουλγαρία, κλπ.).

Έτσι θα δρέψουμε τα οφέλη του αυξημένου διασυνοριακού ανταγωνισμού που οδηγεί σε δικαιότερες τιμές χονδρεμπορικής, οι οποίες θα περάσουν στη συνέχεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Επομένως θα είμαι ικανοποιημένος από τη θητεία μου αν στο τέλος της τετραετίας έχουμε μεταβεί σε μια απελευθερωμένη αγορά ενέργειας που θα λειτουργεί με πραγματικά ανταγωνιστικούς όρους, αν έχουμε μια «πράσινη» ΔΕΗ σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης, αν έχουν ολοκληρωθεί οι ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΠΑ και έχουν προχωρήσει τα αναπτυξιακά πλάνα για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, αν έχουμε πετύχει να συρρικνώσουμε δραστικά τον χρόνο αδειοδότησης των ΑΠΕ.

Με τις πρωτοβουλίες αυτές φιλοδοξούμε να καταστήσουμε την Ελλάδα πρωτοπόρο τόσο στα θέματα του περιβάλλοντος όσο σε αυτά της ενέργειας και πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε.