Σε νομική διαμάχη για το μοίρασμα της ζημιάς, ύψους 250 εκ. ευρώ φαίνεται πως θα βρεθούν Ελλάδα και Κύπρος, αν το έργο της Διασύνδεση Ελλάδας και Κύπρου, καταλήξει σε οριστικό ναυάγιο, όπως διαφαίνεται.

Για τους τίτλους τέλους στο έργο, έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση, καθώς η Κύπρος δεν εγκρίνει την καταβολή των 25 εκ. που είναι απαραίτητη για να είναι το έργο βιώσιμο για τον επενδυτή.

1

Χωρίς ρυθμιζόμενο έσοδο, ο ΑΔΜΗΕ, κατά πληροφορίες, δεν προτίθεται να κάνει επόμενη καταβολή πληρωμή στην  NEXANS και είναι πλέον κοντά οι αποφάσεις της γαλλικής εταιρείας για να τεθεί σε αναστολή η κατασκευή του καλωδίου, με ευθύνη της Κύπρου.

Μεγάλη σημασία τόσο για τον ΑΔΜΗΕ όσο και για την Κύπρο έχει ο λόγος που το έργο θα ναυαγήσει. Κι αυτό γιατί η συμφωνία των δύο χωρών προβλέπει ότι το μέχρι σήμερα κόστος του έργου, που ανέρχεται σε 250 εκ. ευρώ, μοιράζεται 50-50 μεταξύ των δύο χωρών αν ο λόγος που σταματάει είναι εκτός ελέγχου του ΑΔΜΗΕ.

Είναι φανερό ότι η κυπριακή πλευρά, θα επιχειρήσει να αποδώσει στον ΑΔΜΗΕ την ευθύνη του ναυαγίου για να μην πληρώσει το δικό της μερίδιο στη ζημιά, δηλαδή τα 125 εκ.

Η πλευρά του ΑΔΜΗΕ ωστόσο, αισθάνεται νομικά ασφαλής, ότι η Κύπρος θα πρέπει να καταβάλει το ποσό που της αναλογεί σύμφωνα με το CBCA.

Σημειώνεται ότι χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε απαντώντας σε σχετική ερώτηση:

«Η πρόθεσή μας είναι το έργο αυτό να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί. Για να ολοκληρωθεί το έργο αυτό, πρέπει και η Κύπρος να αποδείξει έμπρακτα ότι το θέλει πραγματικά», ανέφερε, κάνοντας λόγο για εκκρεμότητες σε τεχνικά και οικονομικά ζητήματα, όπως οι ρυθμιστικές χρεώσεις. Και πρόσθεσε ότι για την Ελλάδα η συγκεκριμένη διασύνδεση δεν έχει την ίδια προτεραιότητα σε σχέση με άλλα ενεργειακά έργα.”

Λίγες ημέρες πριν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης είχε πει: «Ο ΑΔΜΗΕ, ως Φορέας Υλοποίησης, έχει αναλάβει κάποιες δεσμεύσεις και αναμένουμε να υλοποιήσει αυτές τις δεσμεύσεις έτσι ώστε και εμείς (ως Κύπρος) να ανταποκριθούμε στις δικές μας υποχρεώσεις».

Οι δηλώσεις αυτές αναδεικνύουν το μπαλάκι ευθυνών που η κάθε πλευρά επιχειρεί να ρίξει στην άλλη για το ναυάγιο που έρχεται.

Τι θα απαντήσει ο ΑΔΜΗΕ στην NEXANS

Πριν λίγες ημέρες έστειλε επιστολή η NEXANS στον ΑΔΜΗΕ ρωτώντας ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί για το έργο και τι θα γίνει. Ο ΑΔΜΗΕ πρόκειται να απαντήσει, σύμφωνα πηγές,  ποια είναι ακριβώς η κατάσταση με το ρυθμιζόμενο έσοδο, και τότε θα κρίνει η NEXANS αν θα θέσει το έργο σε αναστολή (suspension). Αν το αποφασίσει, αυτό σημαίνει ότι θα το παγώσει την κατασκευή του καλωδίου και θα αποφασίσει στους  επόμενους μήνες αν θα καταγγείλει οριστικά τη σύμβαση. Σημειώνεται ότι καθώς ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει υπογράψει full notice to proceed δεν θα επιβαρυνθεί με παραπάνω ρήτρες. Ωστόσο στην περίπτωση αυτή η ζημιά για τον ΑΔΜΗΕ είναι 250 εκ. και όπως αναφέρουν πηγές του ΑΔΜΗΕ, «σύμφωνα με όπως ερμηνεύουμε εμείς το CBCA, τη συμφωνία θα πρέπει η Κύπρος να καταβάλει το 50%».

Σημειώνεται ότι το CBCA αναφέρει ότι αν το έργο σταματήσει για λόγους εκτός ελέγχου του ΑΔΜΗΕ, το κόστος επιβαρύνει κατά 50% την κάθε μια από τις δύο χώρες. Και σημειώνεται: «Όταν μια χώρα αποσύρει ξαφνικά το ενδιαφέρον της ενώ έχει υπογράψει τη στήριξή της στο έργο στο PCI, είναι εκτός ελέγχου του ΑΔΜΗΕ».

Τονίζεται επίσης, ότι η συμφωνία για τα 25 εκ. το χρόνο είναι ένα Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, που δεν θέτει ως προϋπόθεση την ολοκλήρωση των ερευνών βυθού. Οπότε νομικά δεν υπάρχει στήριξη στο επιχείρημα ότι το έργο σταματάει με ευθύνη του ΑΔΜΗΕ, το οποίο εκτιμάται ότι θα ισχυριστεί η Κύπρος για να αποφύγει να πληρώσει το ήμισυ της ζημιάς.

Επίσης, διευκρινίζεται ότι για να υπάρξει επανέναρξη των ερευνών, το οποίο η ελληνική πλευρά προτίθεται να προχωρήσει, θα πρέπει να προηγηθεί πληρωμή στην NEXANS.

Ωστόσο, για να πληρωθεί η NEXANS θα πρέπει, να αποφασίσει η Κύπρος να καταβάλει τα 25 εκ., δηλαδή να εγκρίνει το υπουργείο Οικονομικών τη σχετική απόφαση της ΡΑΕΚ ώστε να την λάβει. Όμως το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου έχει θέσει θέμα βιωσιμότητας του έργου και αρνείται να εγκρίνει την απόφαση.

Πως αναιρείται ο ισχυρισμός της Κύπρου ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο

Η βιωσιμότητα του έργου έχει δύο σκέλη: Βιωσιμότητα για τη χώρα που έχει κριθεί και από τις δύο κυβερνήσεις την ελληνική και την κυπριακή  που υπογράφουν κάθε χρόνο την υποψηφιότητα στα PCI το έκαναν και φέτος και δεν την έχουν αμφισβητήσει. Εξάλλου, αν η Κύπρος έχει άρει τη στήριξή της στο έργο θα έπρεπε να το κοινοποιήσει στην Κομισιόν για να επιστραφεί η επιδότηση.

 Υπάρχει όμως και η βιωσιμότητα για τον επενδυτή, και  αφορά το αν αξίζει να επενδύσει στο έργο. Αυτή εξαρτάται από το ρυθμιστικό πλαίσιο, από το αν κυλάει ομαλά το έργο ώστε να έχει έσοδα. Αυτή η βιωσιμότητα αμφισβητείται σήμερα και ο ΑΜΔΗΕ ως επενδυτής για να μπορεί να συνεχίσει το έργο θα έπρεπε να είχαν κλείσει οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες.

Η ΡΑΕΚ  όμως που υπέγραψε την απόφαση εσόδου στις 31/7/2025 δεσμεύτηκε ότι μέχρι τις 31/8/2025 θα έχει βγάλει και την απόφαση για τις ταρίφες με την προϋπόθεση ότι την εγκρίνει ο υπουργός Οικονομικών. Από τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών δεν εγκρίνει τη δεύτερη απόφαση η ΡΑΕΚ δεν μπορεί να εγκρίνει την απόφαση για τις ταρίφες και η ρυθμιστική εκκρεμότητα παραμένει και επομένως το έργο δεν είναι βιώσιμο για τον επενδυτή.

Σημειώνεται ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει κάνει καμιά καταβολή στη NEXANS μετά τον Ιούνιο και η τελευταία πληρωμή που είχε γίνει στην NEXANS κάλυπτε την κατασκευή του έργου μέχρι τέλη Αυγούστου.

Πηγές αναφέρουν, ότι πριν λίγες ημέρες, έγινε και σύσκεψη της Κομισιόν με τις Αρχές της Κύπρου για να τους εξηγήσει ότι δεν μπορεί να θέτουν θέμα βιωσιμότητας αφού έχουν υπογράψουν την πρόταση ένταξης στα έργα PCI  και το 2025.

Όσο για τις έρευνες βυθού, οι ίδιες πηγές αναφέρουν, ότι “το έργο δεν έχει εκτροχιαστεί από την καθυστέρηση στις έρευνες βυθού, καθώς έχει ολοκληρωθεί το 60% των απαιτούμενων ερευνών, και το υπόλοιπο μέρος υπάρχει χρόνος να ολοκληρωθεί”. Και κυριαρχεί η αίσθηση ότι ο λόγος που η Κύπρος κάνει πίσω τελικά δε σχετίζεται με την καθυστέρηση των ερευνών βυθού, αλλά με άλλους τοπικούς λόγους που κάνουν την Κύπρο να μη θέλει να στηρίξει το έργο.

Δεν ερευνάται ο ΑΔΜΗΕ και η Ελλάδα από την Ευρωπαία Εισαγγελέα

Ούτε το πρόβλημα με την έρευνα της Ευρωπαίας Εισαγγελέας, σημειώνουν πηγές που γνωρίζουν, έχει καμιά σχέση με την Ελλάδα.

Αναφέρουν σχετικά, ότι σε σχέση με τις συναλλαγή κατά την απόκτηση του έργου από την Eurasia Interconnector για 48 εκ. ευρώ, και την επιστροφή στον ΑΔΜΗΕ 55 εκ. που έγινε τότε, ότι πρόκειται για ποσό που αφορά  την επιδότηση που είχε λάβει η κυπριακή εταιρεία ως προκαταβολή της επιδότησης που είχε εγκρίνει το 2022 η Κομισιόν.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η έρευνα της Εισαγγελία έχει ξεκινήσει εδώ και μήνες και δεν έχει ζητηθεί τίποτα από τον ΑΔΜΗΕ και δεν αγγίζει την ελληνική πλευρά.