ΙΟΒΕ-Βέττας: Κλειδί για τη οικονομία οι επενδύσεις το 2016

Η  ανάπτυξη μέσω της προσέλευσης επενδύσεων, η αποφασιστική στροφή πόρων προς εξωστρεφείς παραγωγικές δραστηριότητες και η άμβλυνση των εμποδίων που κρατούν την οικονομία υπερβολικά κλειστή, αποτελούν τα  επείγοντα ζητούμενα σήμερα για την ενίσχυση της οικονομίας σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ.

Όπως επισημαίνει ο κ. Ν.Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, το εξωτερικό εμπόριο θα κινηθεί, κατά πάσα πιθανότητα θετικά, ενώ για την κατανάλωση αναμένεται μικρή μείωση και το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις επενδύσεις, τον «ασθενή κρίκο» σε σχέση με το ΑΕΠ.

Διαφαίνεται , σημειώνεται, ότι μέσα από τις δραματικές εξελίξεις της περασμένης χρονιάς, επέρχεται μια σταδιακή αλλά καίριας σημασίας συνειδητοποίηση, από ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας, ότι η αύξηση των εισοδημάτων διέρχεται υποχρεωτικά από την ουσιαστική σύγκλιση της παραγωγικής δομής της οικονομίας με τις περισσότερο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Εναλλακτικές λύσεις που υπόσχονται ευημερία και έξοδο από την κρίση μέσω βραχυπρόθεσμων τακτικών κινήσεων και χωρίς αποφασιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας αποδείχτηκε πλέον και στην πράξη ότι δεν υπάρχουν. Πλέον ξεκαθαρίζουν οι διαθέσιμες επιλογές.

Το αν, λοιπόν, θα παραμείνει η οικονομία σε ένα παρατεταμένο διάστημα στασιμότητας, και ταυτόχρονα ευάλωτη σε εξωτερικές διαταράξεις και κινδύνους, ή αν θα εισέλθει σε πορεία ανάπτυξης εξαρτάται με κρίσιμο τρόπο από την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και την αποφασιστικότητα της αναπτυξιακής στροφής.

Επενδύσεις 2015

Η συρρίκνωση της επενδυτικής δραστηριότητας στην περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου προήλθε κυρίως από την υποχώρηση των κατασκευών εκτός κατοικιών, η οποία υπερέβη την προπέρσινη άνοδό τους (- 13,1% έναντι +5,1%) καθώς και -όπως από την εκδήλωση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία- τη νέα, εκτε- ταμένη κάμψη στην κατασκευή κατοικιών, ηπιότερη ωστόσο της παρόμοιας μεταβολής τους το 2014 (- 25,1%, κατόπιν -52,3%).

Η χαμηλή σύναψη νέων δανείων με επιχειρήσεις  επέδρασε ανάλογα στην επενδυτική τους δραστηριότητα στο τέλος του 2015. Περιοριστικά στις επενδύσεις θα επενεργήσει και η έντονη κλιμάκωση της πτώσης στην οικοδομική δραστηριότητα. Τα οικοδομικά έργα περιορίστηκαν αισθητά, τόσο σε όγκο (-25,3%), όσο και σε επιφάνεια (-21,7%) στην περίοδο Αυγούστου – Οκτωβρίου. Εκτός από τους χρηματοδοτικούς περιορισμούς, η αναγγελθείσα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ακινήτων επενέργησε ανασταλτικά στην οικοδομική δραστηριότητα. Την κάμψη των επενδύσεων σε αυτή την περίοδο θα περιορίσει η έντονη επιτάχυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), καθώς στο τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε το 66% των πληρωμών του 2015 (ή €4,24 δισεκ.). Η πολύ οπισθοβαρής υλοποίηση του ΠΔΕ θα τονώσει τις επενδύσεις και φέτος. Ωστόσο, ακόμη και εάν ο ΠΔΕ εκτελεστεί χωρίς αποκλίσεις, η ώθηση που θα δοθεί στην ελληνική οικονομία θα είναι ανεπαρκής για τη δεδομένη οικονομική συγκυρία.

Αποκρατικοποιήσεις

Η επανεκκίνηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων – αξιοποίησης της περιουσίας του δημοσίου θα παράσχει πρόσθετη ενίσχυση στις επενδύσεις. Ωστόσο, οι σχεδιασμένες για φέτος δραστηριότητές του ΤΑΙΠΕΔ, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολο- γισμού για το 2016, ακόμα και εάν υλοποιηθούν πλήρως, θα οδηγήσουν σε πραγματοποίηση επενδύσεων ως επί το πλείστον από το 2017. Επιπλέον, η προβλεπόμενη στην απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης της 12ης Ιουλίου του 2015 σύσταση ενός νέου, ανεξάρτητου ταμείου για την ανάδειξη της αξίας των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου, θα οδηγήσει σε προσωρινή παύση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, εφόσον μεταβληθεί το αντικείμενο δραστηριότητας του ΤΑΙΠΕΔ ή αυτό απορροφηθεί από το νέο φορέα. Επακόλουθα, οι σχετικές ενέργειες που θα πραγματοποιηθούν φέτος θα υπολείπονται των στόχων.

Τράπεζες

Η δραστηριότητα του τραπεζικού συστήματος ύστερα από τη νέα ανακεφαλαιοποίησή του θα είναι μια από τις βασικές παραμέτρους που θα καθορίσουν την τάση της ελληνικής οικονομίας το 2016.

Στο σύνολο του περασμένου έτους, οι επενδύσεις θα διαμορφωθούν στην περιοχή των €20 δισεκ. σε σταθερές τιμές, παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 12,5%, κατόπιν της διεύρυνσής τους κατά 9,8% πρόπερσι.

Υπό την υπόθεση της ομαλής υλοποίησης του τρίτου Προγράμματος, με τις συνήθεις επιμέρους καθυστερήσεις/προσκόμματα που παρουσιάστηκαν στα δύο προηγούμενα, οι δυνατότητες χρηματοδότησης των επενδύσεων θα ενισχυθούν σημαντικά το 2016. Η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενισχύει σαφώς την πιστοδοτική ικανότητά τους, η οποία όμως θα συναρτηθεί και από την επιστροφή καταθέσεων.