Έως και 50% η αύξηση στους προϋπολογισμούς δημοσιών έργων απο την άνοδο των τιμών στα υλικά – Πότε «παγώνουν» ή ακυρώνονται

Μέχρι και 50% μπορεί να αυξηθούν οι τιμές των δημόσιων έργων που υλοποιούνται αυτή την περίοδο. Αυτό αναφέρεινσ σε επιστολή της  η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) σε διευκρινίσεις της για μία σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζουν μικροί και μεγάλοι κατασκευαστές.

Την τοποθέτηση αυτή πυροδοτεί η κατακόρυφη αύξηση των τιμών σε βασικά κατασκευαστικά υλικά, όπως ο σίδηρος, η άσφαλτος και ο χάλυβας,  έως και 200%.

Ο  Πρόεδρος της Αρχής Γεώργιος Καταπόδης επισημαίνει πως υπάρχει ελληνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο που θεσπίζει τις προϋποθέσεις για την τροποποίηση των συμβάσεων για έργα που εκτελούνται. Οι τροποποιήσεις αυτές περιλαμβάνουν αύξηση των προϋπολογισμών, «πάγωμα» έργων και ακύρωση διαγωνισμών μεταξύ άλλων.

Οι αυξήσεις των τιμών στα έργα

Η κείμενη Νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα να αυξηθεί το τίμημα ενός έργου που εκτελείται, εφόσον υπάρξει σύμφωνη γνώμη της αναθέτουσας αρχής και των εργοληπτικών οργανώσεων. Μάλιστα, δε χρειάζεται να υπογραφεί νέα σύμβαση με αποτέλεσμα τα έργα να μη «παγώνουν».

Η δυνατότητα αυτή δίνεται ακόμα και για έργα για τα οποία υπάρχουν ρητοί όροι περί μη αναθεώρησης των τιμών.

Επιπλέον, τονίζεται πως υπάρχει η δυνατότητα αύξησης του προϋπολογισμού ενός δημόσιου έργου κατά 15%. Πρόκειται για την αρχή «ήσσονος αξίας» (de minimis) της αρχικής σύμβασης.

Εν τούτοις, η αύξηση των προϋπολογισμών των έργων σημαίνει οικονομική επιβάρυνση σε Δήμους, Περιφέρειες, ακόμα και τα αρμόδια Υπουργεία. Γεγονός και το οποίο συνεπάγεται μεγαλύτερη επιβάρυνση στις τσέπες των φορολογούμενων.

Ακύρωση και πάγωμα δημοσίων έργων

Η ΕΑΑΔΗΣΥ αναφέρει, επίσης, τις προουποθέσεις που πρέχει να συντρέχουν προκειμένου ένα έργο να ακυρωθεί ή να παγώσει . Στην περίπτωση που ο ανάδοχος του έργου δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο αντικείμενο της σύμβασης, τότε προβλέπεται να λυθεί μέσω δικαστικής απόφασης η σύμβαση, δηλαδή να ακυρωθεί το έργο.

Σημειώνεται πως αρκετοί εργολάβοι, που έχουν υπογράψει συμβάσεις στο παρελθόν, πλέον αδυνατούν να ολοκληρώσουν τα έργα, καθώς το κόστος των υλικών έχει γίνει πλέον απαγορευτικό.

Όσον αφορά τους πιο «φρέσκους» διαγωνισμούς η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα της ματαίωσης ή/και της επαναπροκήρυξης τους, αν αντιληφθεί αδυναμία υλοποίησης του έργου εκ μέρους του μειοδότη λόγω της αύξησης των τιμών. Αυτό ισχύει για διαγωνισμούς, στους οποίους έχουν αποσφραγιστεί οι προσφορές, δηλαδή υπάρχει προσωρινός μειοδότης.

Επιπλέον, οι καθυστερήσεις που δημιουργούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας αλλά και της κρίσης στην Ουκρανία, αποτελούν λόγο για «πάγωμα» της υλοποίησης των έργων αλλά και την τροποποίηση των συμβάσεων.

Τι πρέπει να αλλάξει στους νέους διαγωνισμούς

Η ΕΑΑΔΗΣΥ λαμβάνοντας υπόψη την επικρατούσα «πολεμική» κατάσταση προτείνει μέτρα προκειμένου τα νέα μεγάλα έργα που δημοπρατούνται να μη «χωλαίνουν».

Το κυριότερο είναι να υπάρχουν ρήτρες για την αναθεώρηση των τιμών στις διακηρύξεις των νέων διαγωνισμών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όταν υπάρχουν απρόσμενες αυξήσεις στα υλικά, αυτές θα μετακυλούν στον προϋπολογισμό του έργου.

Την ίδια στιγμή το «μπλοκάρισμα» της εφοδιαστικής αλυσίδας δημιουργεί μία νέα παράμετρο για τις αναθέτουσες αρχές και τους αναδόχους. Η ΕΑΑΔΗΣΥ τονίζει πως κάθε υποψήφιος για ένα έργο θα πρέπει να αποδεικνύει την ικανότητά του να ξεπεράσει το παραπάνω πρόβλημα. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα νέο σημαντικό κριτήριο για τις τεχνικές προσφορές.

Το πρόβλημα με τις τιμές και τα αντανακλαστικά του Υπουργείου Υποδομών

Η αύξηση των τιμών”καίει” τους κατασκευαστές και το Υπουργείο Υποδομών προσπαθεί να δώσει λύσεις σε συνεργασία με τις εργοληπτικές οργανώσεις.

Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργηθεί από την πανδημική κρίση, τη διακοπή της ομαλής λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς και την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Ταυτόχρονα, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε ένα πλέγμα ισχυρών κυρώσεων προς τη Ρωσία. Με αποτέλεσμα να υπάρχουν απειλές για ενεργειακή «ασφυξία» της Ευρώπης, η οποία θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κατάσταση για τα δημόσια έργα.

Να υπενθυμίσουμε πως ο Υπουργός Υποδομών, Κώστας Καραμανλής και ο Υφυπουργός, Γιώργος Καραγιάννης, έχουν εντοπίσει το πρόβλημα από τις αρχές του 2020 και εξετάζουν όλες τις πιθανές λύσεις.

Μία εξ αυτών ήταν και η νομοθετική παρέμβαση του περασμένου Δεκεμβρίου και η θέσπιση του παρατηρητηρίου τιμών που αποτελούσε πάγιο αίτημα των εργοληπτών.

Μάλιστα, ύστερα από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν πραγματοποιηθεί τρεις συσκέψεις στις οποίες οι  εκπρόσωποι των οργανώσεων παρουσίασαν τις προτάσεις τους στο Υπουργείο Υποδομών.

Όπως έχει ήδη γράψει το mononews.gr, το Υπουργείο συντάσσει ένα νέο κείμενο με προτάσεις, το οποίο θα κοινοποιηθεί στις εργοληπτικές οργανώσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Υποδομών είναι έτοιμο να παρουσιάσει στη Βουλή το τελικό κείμενο, εφόσον πάρει το πράσινο φως από το Υπουργείο Οικονομικών.

Διαβάστε επίσης

Υπουργείο Υποδομών: Πολύ κοντά στη λύση για τις τιμές των κατασκευαστικών υλικών – Ποιος ο ρόλος του Υπουργείου Οικονομικών

Κατασκευαστές: Σήμα κινδύνου για τα δημόσια έργα που «παγώνουν» λόγω ενεργειακού κόστους και πολέμου

Υπουργείο Υποδομών: Νέος γύρος διαλόγου με τους κατασκευαστές για την άνοδο των κατασκευαστικών υλικών