Νίκος Αυλώνας (CSR): Πάνω από 200 δισ. στα πράσινα ομόλογα το 2019 – Στόχος το 1 τρισ.

Ο Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας (CSE), Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης, μιλάει στο mononews.gr για την νέα οικονομία που διαμορφώνεται γύρω από τις πράσινες επιχειρήσεις και την τεράστια δυναμική της.

Η πράσινη επανάσταση είναι γεγονός, και πλειάδα επενδυτικών κεφαλαίων σπεύδουν να επενδύσουν στις επιχειρήσεις που λαμβάνουν υπόψιν την κλιματική αλλαγή και πρoσαρμόζουν τη δραστηριότητά τους στα νέα δεδομένα. Η υιοθέτηση κριτηρίων ESG – Περιβαλλοντικών (Environmental), Κοινωνικών (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance) – στην επενδυτική διαδικασία και την επιλογή επενδυτικών τοποθετήσεων αποτελεί διεθνώς μια ταχέως ανερχόμενη τάση, (όπως αποδεικνύεται από τις έρευνες του Global Sustainable Investment Alliance), τόσο από την πλευρά των επενδυτών, όσο και από την πλευρά των Διαχειριστών Κεφαλαίων.

Όπως αναφέρει ο Νίκος Αυλώνας, το 2019 το κατώφλι των 100 δισ. δολαρίων ΗΠΑ ξεπεράστηκε για πρώτη φορά μέσα στο πρώτο κιόλας εξάμηνο, ενώ για να υπερβούν αυτήν την αξία αθροιστικά τα πράσινα ομόλογα από το 2008 που πρωτοεμφανίστηκαν, χρειάστηκε να περάσουν 8 έτη…Και αυτή η γεωμετρική άνοδος…δεν έχει ταβάνι.

Πόσα είναι τα πράσινα ομόλογα σήμερα και πόσα κεφάλαια έχουν επενδυθεί σε αυτά; Υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν την αυξανόμενη τάση τους;

Τα πράσινα ομόλογα, τα οποία αποτελούν ένα νέο επενδυτικό εργαλείο και θα μπορούσαν να συμβάλουν κομβικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, φαίνεται να προσελκύουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των διαχειριστών κεφαλαίων. Σύμφωνα με στοιχεία της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Climate Βonds Initiative (CBI) στο Λονδίνο, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019 (H1 2019) εκδόθηκαν πράσινα ομόλογα αξίας 117,8 δισ. δολαρίων ΗΠΑ, ποσό αυξημένο κατά 48% συγκριτικά με το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2018. Για την ίδια περίοδο, το νούμερο των πράσινων ομολόγων που έχουν εκδοθεί αγγίζει τα 625 από 236 εκδότες σε 40 χώρες. Το 58% αυτών αφορούν τις ΗΠΑ, το 8% τη Σουηδία και το 5% την Κίνα.

Αν και αρχικά τα περισσότερα πράσινα ομόλογα είχαν εκδοθεί από υπερεθνικούς οργανισμούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και η European Investment Bank, πλέον έχουν προστεθεί και εταιρικοί εκδότες, καθώς και πανεπιστήμια και κυβερνήσεις. Τα δεδομένα αποδεικνύουν πως δεν πρόκειται για μία απλή επενδυτική μόδα, αλλά για μία αναδυόμενη ανάγκη της αγοράς. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως το 2019 το κατώφλι των 100 δισ. δολαρίων ΗΠΑ ξεπεράστηκε για πρώτη φορά μέσα στο πρώτο κιόλας εξάμηνο, ενώ για να υπερβούν αυτήν την αξία αθροιστικά τα πράσινα ομόλογα από το 2008 που πρωτοεμφανίστηκαν χρειάστηκε να περάσουν 8 έτη. Κάθε χρόνο επενδύονται όλο και περισσότερα χρήματα σε αυτά και κλείνοντας το 2019 θα ξεπεράσουν τα 200 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Στόχος είναι πια το 1 τρις δολάρια ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα, τα πράσινα ομόλογα έκαναν την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους (2019) και κέντρισαν το ενδιαφέρον ιδιαίτερα μετά την έκδοση του πρώτου στη χώρα μας από την Τέρνα Ενεργειακή αξίας 150 εκατ. Ευρώ.

Ποια είναι τα κριτήρια που πρέπει να πληροί μια εταιρεία για να επενδύσουν σε αυτή τα πράσινα ομόλογα;

Μέχρι τώρα έχει δημιουργηθεί ένα σύνολο κριτηρίων για την έκδοση πράσινων ομολόγων αλλά δεν αποτελεί γενική οδηγία πιστοποίησης. Αυτός είναι και ο λόγος που τα πράσινα ομόλογα έχουν κατηγορηθεί ως πηγή κερδοσκοπίας ή σύνδεσης με μια ψεύτικη οικολογική ταυτότητα ή «πράσινο ξέπλυμα» (greenwashing). Η οργάνωση Climate Βonds Initiative παρέχει κριτήρια (Climate Bonds Standard) για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των πράσινων ομολόγων, αλλά και η Moody’s, με την οποία το Κέντρο Αειφορίας (CSE) βρίσκεται σε συνεργασία, παρέχει αξιολόγηση για αυτά (Green Bond Assessment, GBA). Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, τα πράγματα ακόμα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) να έχει ξεκινήσει τη διαδικασία δημιουργίας ενός εθελοντικού Ευρωπαϊκού προτύπου (EU   Green   Bond   Standard).

Ποια είναι τα Κριτήρια ESG  (Περιβαλλοντικών (Environmental), Κοινωνικών (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance) ;

Όσον αφορά τα κριτήρια ESG δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμα εξειδικευμένα πρότυπα (standards) για αυτά, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένοι Βασικοί Δείκτες Απόδοσης (Key Performance Indicators, KPIs) οι οποίοι προκύπτουν από διεθνείς πρωτοβουλίες και πρότυπα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, όπως το πιο αναγνωρισμένο διεθνώς πρότυπο του Global Reporting Initiative (GRI), το CDP, αλλά και τα κλαδικά πρότυπα του SASB.

Πόσες ελληνικές εταιρείες συμμετέχουν στους δείκτες ESG; Υπάρχουν στοιχεία σύγκρισης; (Παραλλαγή Ερώτησης: Πόσες ελληνικές εταιρείες ακολουθούν ESG κριτήρια; Υπάρχουν στοιχεία σύγκρισης;)

Κάποιες από τις εισηγμένες ή τις μεγάλες επιχειρήσεις στη χώρα μας κυρίως τράπεζες, ασφαλιστικές και εταιρείες ενέργειας καλύπτουν ορισμένα κριτήρια ESG, αλλά οι μεσαίες επιχειρήσεις και άλλοι κλάδοι δείχνουν ακόμα να υστερούν. Σύμφωνα με την έρευνα μας  υπάρχουν 60 περίπου  ελληνικές εταιρείες που αξιολογούνται από ESG ratings, ενώ σημειώνεται ότι οι περισσότερες  από αυτές δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν καλή κατανόηση της σημαντικότητας του θέματος.

Επίσης, σύμφωνα με έρευνα του Morningstar, οι ελληνικές επιχειρήσεις κατατάσσονται σε επίπεδο μέσου όρου σε σχέση με τις συνολικές επιδόσεις τους στα ESG θέματα, αλλά υπολείπονται σημαντικά σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και περιβάλλοντος συγκριτικά με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες του νότου, όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία. Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί  από το Υπουργείο Ανάπτυξης, την ΕΧΑΕ και άλλους φορείς ένα αυστηρότερο πλαίσιο στην κατεύθυνση σαφέστερης δημοσίευσης των δεικτών ESG, αλλά και πρότυπα και οδηγίες που θα διευκολύνουν τις εταιρείες.

Ποια είναι η στρατηγική της Moody’s για την Αειφορία και τα κριτήρια ESG; Υπάρχουν συγκεκριμένοι δείκτες για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και για τα κριτήρια ESG; 

Η στρατηγική της Moody’s για την Αειφορία και την Εταιρική Υπευθυνότητα η οποία παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση του Κέντρου Αειφορίας (CSE) που έγινε για Στελέχη Επιχειρήσεων και επενδυτών στο Τορόντο στις αρχές Νοεμβρίου, σχεδιάστηκε το 2017 με στόχο να δημιουργήσει ένα αυστηρό πλαίσιο, να ενισχύσει τον αντίκτυπο της εταιρείας και να ενώσει τις προσπάθειές της σε παγκόσμιο επίπεδο. Επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς τομείς που αφορούν την ενδυνάμωση των ανθρώπων με γνώσεις  οικονομικών, την ενεργοποίηση για ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον και την παροχή βοήθειας στους νέους για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.

Η Moody’s έχει θεσπίσει πρότυπα αξιολόγησης για τα κριτήρια ESG που καλύπτουν τις ανάγκες των ομάδων ανάλυσης πιστώσεων, αλλά και της ευρύτερης αγοράς, και αποσκοπεί στη βελτίωση της διαφάνειας μέσω τεσσάρων αναλυτικών εργαλείων ESG. Τα πιο σημαντικά  αφορούν την  Ταξινόμηση ESG (ESG Taxonomy) που απαντά στο τί είναι τα ESG κριτήρια και το δεύτερο τους Χάρτες δραστηριότητας (Heat maps) απαντώντας στο κατά πόσο τα ESG θεωρούνται ουσιώδη στην ποιότητα των πιστώσεων. Αντίστοιχα, υπάρχουν και οι ESG Αξιολογήσεις (Assessments) για το κατά πόσο κάποιος εκτίθεται στο ρίσκο των ESG κριτηρίων (ESG risks).

Όσον αφορά στην ύπαρξη δεικτών, έχουν δημιουργηθεί τέτοιοι τόσο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη όσο και για τα κριτήρια ESG. Χαρακτηριστικός είναι ο παγκόσμιος Δείκτης Βιωσιμότητας Dow Jones (Dow Jones Sustainability Index, DJSI) που αποτελείται από ένα σύνολο δεικτών για την αξιολόγηση των επιδόσεων Αειφορίας χιλιάδων εταιρειών και έχει καταστεί ως βασικό σημείο αναφοράς για επενδύσεις βιωσιμότητας για τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης σε συνεργασία με το BITC (Business in the Community) εισήγαγε τον Εθνικό Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index) ως ένα κορυφαίο εργαλείο αξιολόγησης και σύγκρισης των επιδόσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας στους επιμέρους τομείς της Κοινωνίας, του Περιβάλλοντος, των Εργαζομένων και της Αγοράς που περιλαμβάνει κριτήρια παρόμοια με αυτά των ΕSG rating.

Πιο εστιασμένα στα κριτήρια ESG, υπάρχουν διάφοροι δείκτες, όπως οι Sustainalytics,  MSCI ESG Index και ο FTSE ESG Index Series. Οι δείκτες αυτοί έχουν σχεδιαστεί για να υποστηρίξουν τους επενδυτές να ευθυγραμμίσουν τους επενδυτικούς στόχους τους με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά θέματα (ESG), αλλά και για να διευκολύνουν τη σύγκριση (benchmarking) των επενδυτικών ESG επιδόσεων.