Υπεράκτια αιολικά: Μάχη με το χρόνο – Σύντομα η ΚΥΑ με την τελική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

Μάχη με το χρόνο δίνουν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Ενέργειας για να προλάβουν τα ορόσημα που έχουν τεθεί για τα υπεράκτια αιολικά, να γίνουν σε δύο χρόνια οι διαγωνισμοί και να μη χαθεί το ενδιαφέρον των επενδυτών που σήμερα είναι θερμό.

Στην τελική ευθεία βρίσκεται η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από το ΥΠΕΝ και η έκδοση της σχετικής ΚΥΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, που θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών.

Η ΣΜΠΕ, είχε τεθεί σε διαβούλευση το Νοέμβριο του 2023, και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ επεξεργάζεται τις τροποποιήσεις και παρεμβάσεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα από φορείς και υπουργεία προκειμένου να καταλήξει στο τελικό κείμενο της ΚΥΑ που θα αποτελεί και την τελική ΣΜΠΕ.

Το περιβάλλον

 Ο νόμος για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων (4964/2022) προβλέπει τρία επίπεδα περιβαλλοντικού ελέγχου και εγκρίσεων για την χωροθέτηση των έργων. Πιο συγκεκριμένα:

(α) Στο πρώτο επίπεδο (στο οποίο βρισκόμαστε τώρα) εκπονείται, διαβουλεύεται και υποβάλλεται για έγκριση Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το σύνολο του θαλάσσιου χώρου στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης.

(β) Στο δεύτερο επίπεδο εκπονείται, διαβουλεύεται και υποβάλλεται για έγκριση λεπτομερέστερη και πιο εξειδικευμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για κάθε συγκεκριμένη Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν σε εκάστη ΠΟΑΥΑΠ.

(γ) Στο τρίτο επίπεδο, και εφόσον φυσικά έχουν επιτυχημένα εγκριθεί οι ΣΜΠΕ των δύο προηγούμενων επιπέδων, και υπό τους όρους και προϋποθέσεις που αυτές θέτουν, προχωράει η περιβαλλοντική αδειοδότηση του κάθε επιμέρους έργου ΥΑΠ με υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προς το σκοπό της έκδοσης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων.

Οι τεχνικές μελέτες που επίσης έχουν κατατεθεί και η τελική ΣΜΠΕ θα καθορίσουν και τις Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ.

Οι πρώτες πέντε περιοχές

Όπως αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ στο επικαιροποιημένο αναπτυξιακό πλάνο του, τον περασμένο Ιανουάριο, η Επιτροπή Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων υπεράκτιων αιολικών πάρκων εισηγήθηκε τη δέσμευση ηλεκτρικού χώρου για υποδοχή υπεράκτιων έργων συνολικής ισχύος 2 GW, σε 5 περιοχές: Θράκη (ενδεικτικά ΚΥΤ Ν. Σάντας), Κρήτη, Κυκλάδες (Σύρος/Πάρος/Νάξος), Αττική (ΚΥΤ Παλλήνης/ΚΥΤ Αγ. Στεφάνου) και Δωδεκάνησα (ενδεικτικά Κως/Σορωνή).

Οι ανεμολογικές μελέτες και οι μελέτες βυθού

Κρίσιμος παράγοντας για την προετοιμασία των διαγωνισμών είναι η πραγματοποίηση των ειδικών ανεμολογκών μελετών και των μελετών βυθού. Η χρηματοδότησή τους είναι εξασφαλισμένη, αφού όπως καθόρισε η υπουργική απόφαση του ΥΠΕΝ για το σκοπό αυτό  δεσμεύεται το 2,55% των εσόδων και έως 30 εκατ. ευρώ για την ΕΔΕΥΕΠ και για τις έρευνες θαλάσσιου αιολικού δυναμικού που θα αναλάβει στο πλαίσιο σχετικής νομοθετικής ρύθμισης και προκειμένου να επισπεύσει την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων.

Σύντομα πρόκειται να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την ανάθεση  των ανεμολογικών ερευνών και των μελετών  βυθού. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας, το οποίο θα κατατεθεί -εκτός απροόπτου- την επόμενη εβδομάδα θα περιλαμβάνονται σχετικές ρυθμίσεις, που θα προσδιορίζουν λεπτομέρειες για τη διεξαγωγή των διαγωνισμών.

Ειδικότερα, θα δημιουργηθεί ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) ΑΔΜΗΕ και ΕΔΕΥΕΠ    που θα αναλάβει να προχωρήσει στη συνέχεια, ιδανικά εντός του έτους, το  διαγωνισμό  των ανεμολογικών ερευνών και βυθού με στόχο ο ανάδοχος να μπορεί να ξεκινήσει τις μελέτες στις αρχές του 2025.

Στα σχέδια του υπουργείου είναι να δημιουργηθεί ένα data room με όλα τα σχετικά στοιχεία για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, και όπως είχε πει πρόσφατα ο υπουργός Ενέργειας  «έτσι ώστε να επιταχύνουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις προ-διαγωνιστικές διαδικασίες και μέσα στο πλαίσιο του ανταγωνιστικού διαλόγου να συζητήσουμε με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές και για τις τεχνολογίες που θα εφαρμόσουν. Έτσι, θα είμαστε έτοιμοι να πάρουμε και τις περιβαλλοντικές άδειες, το νωρίτερο δυνατόν».

Εκτιμάται πως σε μια διετία από τώρα εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα θα είναι «έτοιμες» οι προαναφερόμενες μελέτες.

Αλεξάνδρα Σδούκου: Άνω των 7 δισ. ευρώ σε επενδύσεις

Όπως ανέφερε χθες η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου στο WindEurope Annual Event Bilbao 2024 η αιολική ενέργεια, παραγόμενη από χερσαίες και υπεράκτιες μονάδες, έχει μεγάλη αξία για το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης. Πέραν του ενεργειακού, όμως, αποτελεί και σημαντικό παράγοντα για την οικονομική και κοινωνική ευημερία.

Σύμφωνα με την κα Σδούκου η Ελλάδα αναμένει άνω των 7 δισ. ευρώ σε επενδύσεις την επόμενη 7ετία για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 1.9GW ως το 2030. Υπογράμμισε δε, πως χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές (λιμάνια, ναυπηγεία) που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να καταστεί κόμβος για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών σε όλη τη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Εκτίμησε πως ελληνικές εταιρείες παραγωγής εξοπλισμού ή και κατασκευών μπορούν να πρωταγωνιστήσουν σε όλη την περιφέρεια στο νέο αυτό κλάδο. «Αυτή η σημαντική προστιθέμενη αξία για την εγχώρια οικονομία πρέπει να αντανακλάται στις πολιτικές μας και να λαμβάνουν υπόψη τέτοιες παραμέτρους στην αξιολόγηση νέων επενδύσεων και έργων», πρόσθεσε.

Διασύνδεση των ΥΑΠ: Η μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης

Ο ΑΔΜΗΕ είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία των έργων διασύνδεσης από το ΕΣΜΗΕ, μέχρι και το Σημείο Διασύνδεσης Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ. Ειδικότερα ο ΑΔΜΗΕ, αφού λάβει υπόψη την εισήγηση της Επιτροπής Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων ΥΑΠ, θα εκπονήσει μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης των απαιτούμενων Έργων Διασύνδεσης Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ και θα υποβάλει προς έγκριση στη ΡΑΑΕΥ τις αναγκαίες τροποποιήσεις του ισχύοντος Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης, καθώς και εκτίμηση του προϋπολογιζόμενου κόστους ανάπτυξης των δικτύων αυτών, το οποίο θα επιβαρύνει τον ΑΔΜΗΕ και θα ανακτάται από αυτόν μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Συστήματος (ΧΧΣ).

Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ θέτει τους βασικούς άξονες σε εθνικό επίπεδο για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, χωροθέτηση, εγκατάσταση και εκμετάλλευση ΥΑΠ, καθώς και μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους εγκατεστημένης ισχύος για Έργα ΥΑΠ.

Παράλληλα, περιέχει τις περιοχές που μπορούν να υποδεχτούν Έργα ΥΑΠ ως εν δυνάμει Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης ΥΑΠ (ΠΟΑΥΑΠ) και προβαίνει σε εκτίμηση της ισχύος Έργων ΥΑΠ που μπορεί να εγκατασταθεί σε αυτές. Αναφορικά με τα θέματα σύνδεσης με το Σύστημα συστήνεται Επιτροπή Συντονισμού Σύνδεσης και Ανάπτυξης Έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αποστολή της οποίας είναι η υποστήριξη του Φορέα ΥΑΠ και η διευκόλυνση της συνεργασίας του με τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και τους λοιπούς αρμόδιους φορείς για την ανάπτυξη των ΥΑΠ και ειδικότερα για:
› α) τον προσδιορισμό της μέγιστης δυνατότητας απορρόφησης αιολικής ισχύος από κάθε θαλάσσια περιοχή που περιγράφεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ,
› β) τον προσδιορισμό ενδεικτικού χρονοδιαγράμματος και ενδεικτικού κόστους της διασύνδεσης των περιοχών αυτών με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ),
› γ) τον προσδιορισμό διασυνδετικών λύσεων για την ισχύ των ΥΑΠ, κατά τον τεχνικά και οικονομικά βέλτιστο τρόπο,
› δ) την επίτευξη συνεργειών με τα δίκτυα υποθαλάσσιων διασυνδέσεων για τη διασύνδεση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών,
› ε) την κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιωτικά ηλεκτρικά συστήματα και την απορρόφηση της παραγωγής των τοπικά εγκατεστημένων σταθμών,
› στ) τη διερεύνηση της συμβατότητας με τις τεχνικές δυνατότητες των υποδομών του ηπειρωτικού συστήματος και τις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξής τους,
› ζ) τη διερεύνηση της συμβατότητας και συνέργειας με μεγάλης κλίμακας διασυνδετικά έργα, όπως οι διασυνοριακές διασυνδέσεις,
› η) την εκτίμηση της αναγκαίας δέσμευσης ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο του ΕΣΜΗΕ, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή του παρόντα και η ανάπτυξη και λειτουργία των Έργων ΥΑΠ