Η ρωσική εταιρία Gazprom PJSC έχει βάλει αθόρυβα στα συρτάρια τα σχέδιά της για την ανάπτυξη ενός νέου κόμβου διανομής φυσικού αερίου στην Τουρκία, κλείνοντας την πόρτα σε μια πιθανή ευκαιρία για να ανακτήσει τα ερείσματά της στις ευρωπαϊκές αγορές που έχασε μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Με τους αγωγούς Nord Stream προς τη Γερμανία να τίθονται εκτός λειτουργίας και τη διέλευση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας να αναστέλεται το 2024, η Gazprom είχε στρέψει το βλέμμα της προς την Τουρκία -που είναι ήδη συνδεδεμένη με δύο μεγάλους ρωσικούς αγωγούς- ως τρόπο επιστροφής στην Ευρώπη, η οποία αποτελούσε τη μεγαλύτερη εξαγωγική της αγορά.

1

Αλλά μετά από μήνες εξέτασης των επιλογών, η εταιρεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν βιώσιμη και σταμάτησε σε μεγάλο βαθμό τις εργασίες, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα στο Bloomberg.

Το αποτέλεσμα της εξέτασης έκλεισε μια ευκαιρία για την Gazprom να αποκαταστήσει, τουλάχιστον σε ένα μέρος  τους, τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, που παλαιότερα απέφερε έσοδα ύψους περίπου 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων το μήνα.

Ωστόσο, ορισμένοι στην εταιρεία ήταν εξαρχής επιφυλακτικοί με το «τουρκικό σχέδιο» και αν αυτό θα λειτουργούσε, ανέφεραν οι πηγές, ζητώντας να μην κατονομαστούν, επειδή οι πληροφορίες είναι ιδιωτικές.

Παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε διαφημίσει δημοσίως την πρότασή του τον Οκτώβριο, το σχέδιο αντιμετώπιζε πάντα σημαντικές προκλήσεις.

Η Τουρκία δεν διαθέτει εφεδρικό αγωγό εξαγωγής προς τη νότια Ευρώπη και η Άγκυρα δεν ήταν πρόθυμη να αφήσει τη Gazprom να εμπορεύεται από κοινού το φυσικό αέριο, περιορίζοντας τη ρωσική επιρροή στον κόμβο, είπαν οι πηγές.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά επίσης με μια πρόταση για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου μέχρι το τέλος του 2027.

Τον Οκτώβριο του 2022, λίγες εβδομάδες μετά τη μυστηριώδη έκρηξη των αγωγών Nord Stream, ο Πούτιν εξέφρασε για πρώτη φορά την ιδέα ενός κόμβου διανομής φυσικού αερίου στην Τουρκία.

Με την ενεργειακή επιρροή του Κρεμλίνου στην περιοχή να συρρικνώνεται ραγδαία, η Ρωσία παρουσίασε ένα σχέδιο για την Τουρκία, ώστε μια μέρα να δέχεται ροές ίσες με τη χωρητικότητα του κατεστραμμένου αγωγού Nord Stream, δηλαδή περίπου 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.

Το σχέδιο θα απαιτούσε δαπανηρούς πρόσθετους αγωγούς διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας, αλλά θα ήταν «οικονομικά βιώσιμο» και πιο ασφαλές από άλλες ευρωπαϊκές διαδρομές, δήλωσε ο πρόεδρος Πούτιν.

Η ιδέα του τουρκικού hub δεν προήλθε από την Gazprom και μπορεί να γεννήθηκε σε πολιτικούς κύκλους που βρίσκονται κοντά στο Κρεμλίνο, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.

Οι διευθυντές της εταιρείας αρχικά εξεπλάγησαν όταν άκουσαν τον Πούτιν να προωθεί δημοσίως την ιδέα, δήλωσε ένα άτομο.

Παρόλα αυτά, ο εξαγωγικός βραχίονας της Gazprom έπιασε ενεργά δουλειά για το σχέδιο.

Για ορισμένους υπαλλήλους του κρατικού ρωσικού γίγαντα του φυσικού αερίου, ιδίως για εκείνους που εργάζονται στον εμπορικό βραχίονα Gazprom Export, η ιδέα για έναν τουρκικό κόμβο φαινόταν να προσφέρει μια «νέα αρχή» και έναν τρόπο να απασχοληθούν μετά την απώλεια τόσο μεγάλου μέρους της διεθνούς αγοράς της εταιρείας.

Η πρόταση είχε επίσης την υποστήριξη της Τουρκία, η οποία φιλοδοξεί να γίνει ένα περιφερειακό κέντρο εμπορίας φυσικού αερίου με δικό της δείκτη τιμών.

Ωστόσο, παρά το ενδιαφέρον της Άγκυρας και τις διαβεβαιώσεις της Μόσχας το 2022 και το 2023 ότι οι διαπραγματεύσεις θα διαρκούσαν μόλις λίγους μήνες, το σχέδιο δεν προχώρησε.

Καθώς η Gazprom εξέταζε τις λεπτομέρειες της πρότασης, έχανε όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον της.

Σύμφωνα με τις αρχικές συζητήσεις, η Τουρκία σχεδίαζε να διαθέσει μόνη της στην αγορά το αέριο που θα παραδιδόταν στον κόμβο, με τη Gazprom να ενεργεί μόνο ως προμηθευτής, ανέφεραν άτομα που γνώριζαν τις συνομιλίες.

Η ρωσική εταιρεία δεν ήταν πρόθυμη να δώσει στην Τουρκία τόσο μεγάλο έλεγχο, είπαν.

Η χωρητικότητα του αγωγού της Τουρκίας προς την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και μέλη της ΕΕ, ήταν πολύ περιορισμένη για να διαχειριστεί σημαντικές πρόσθετες προμήθειες, δήλωσε ένα άτομο.

Μια τέτοια περιορισμένη χωρητικότητα για διασυνοριακές ροές υπονόμευε την προοπτική ενός πλήρους τουρκικού κόμβου με δικό του δείκτη τιμών.

Η Gazprom και το γραφείο Τύπου του αναπληρωτή πρωθυπουργού Αλεξάντερ Νόβακ, ο οποίος εποπτεύει τον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, δεν απάντησαν σε αιτήματα του Bloomberg για σχολιασμό.

Πέρυσι, σε συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Πούτιν επανέλαβε ότι η τουρκική πρόταση βρίσκεται ακόμη στην ημερήσια διάταξη και θα βοηθήσει στη δημιουργία «ισορροπημένων μηχανισμών τιμολόγησης» για το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ωστόσο, υπήρχαν ήδη ενδείξεις ότι η φιλοδοξία αυτή περιοριζόταν, με τον Ρώσο πρόεδρο να έχει αποκλείσει νωρίτερα την αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων ρωσικού αερίου στην Τουρκία, προϋπόθεση για έναν μεγάλο κόμβο.

Τα στελέχη της Gazprom έχουν σταματήσει εδώ και καιρό να συζητούν το ενδεχόμενο του τουρκιού κόμβου, τόσο εσωτερικά όσο και σε συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους της χώρας, ανέφεραν οι άνθρωποι.

Η στάση της Τουρκίας σχετικά με τα σχέδια για τον κόμβο φυσικού αερίου δεν έχει αλλάξει και παραμένει πρόθυμη να συνεργαστεί με τη Ρωσία σε μια κοινή επιχείρηση, σύμφωνα με Τούρκο αξιωματούχο που γνωρίζει το θέμα, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς οι συζητήσεις είναι ιδιωτικές.

Ωστόσο, η διαδικασία έχει καθυστερήσει για κάποιο χρονικό διάστημα, παραδέχθηκε ο αξιωματούχος.

Το υπουργείο Ενέργειας της Τουρκίας αρνήθηκε να σχολιάσει.

Η Botas, η οποία διαχειρίζεται τους αγωγούς φυσικού αερίου της Τουρκίας, αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει.

Η αναστολή του έργου δεν επηρεάζει τις τρέχουσες συναλλαγές της Gazprom με την Τουρκία, η οποία παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές του φυσικού αερίου της.

Ωστόσο, δείχνει πώς η Ρωσία, που κάποτε ήταν ο μοναδικός μεγαλύτερος προμηθευτής αερίου μέσω αγωγών στην Ευρώπη, έχει λίγες επιλογές για την ανάκτηση της επιρροής της στην περιοχή στο σημερινό πολιτικό κλίμα.

Διαβάστε επίσης:

Διπλωματικό επεισόδιο Πολωνίας-Ισραήλ για τον νέο πρόεδρο Ναβρότσκι

Κίνα: Ο ΥΠΕΞ είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι οι σχέσεις των δύο χωρών πρέπει να επανέλθουν στον «σωστό δρόμο»

ΣΟΚΕΕ: Επανεξελέγει πρόεδρος ο Θεόδωρος Βώκος – Ολοκληρώθηκε η 4η γενική σνέλευση