ΑΒ Βασιλόπουλος-Σκλαβενίτης: Πανικός το Σαββατοκύριακο από μπλακ άουτ στις ηλεκτρονικές πληρωμές

Ένα μπλακ άουτ έστω και προσωρινό σε κάποιο από τα συστήματα πληρωμών με κάρτα είναι ικανό για να τινάξει στον αέρα την ομαλή λειτουργία μιας επιχείρησης. Πολύ δε περισσότερο όταν πρόκειται για καταστήματα που γίνονται μαζικές πληρωμές όπως τα σούπερ μάρκετ.

Ατέλειωτες ουρές στα ταμεία, γκρίνια, γεμάτα καρότσια κατά δεκάδες για αποστολές και καταναλωτές να φεύγουν και να επιστρέφουν για πληρωμή με μετρητά προκειμένου να πάρουν τα ψώνια τους.

Αυτή ήταν η εικόνα σε πολλά από τα καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος και Σκλαβενίτης αλλά και σε άλλες αλυσίδες το περασμένο τριήμερο όπου η δυσλειτουργία πληρωμών μέσω συστήματος EDPS προκάλεσε αρρυθμίες.

Οι αρρυθμίες και η αντιμετώπιση

Η πληρωμή με κάρτες είτε γινόταν με αργούς ρυθμούς ή δεν ήταν καθόλου δυνατή ενώ ο όγκος των πελατών που είχαν δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί ικανοποιητικά από τα άλλα συστήματα πληρωμών που διαθέτουν.

Στον ΑΒ Βασιλόπουλο το πρόβλημα ήταν το Σάββατο και για τρεις ώρες την Κυριακή και στη Σκλαβενίτης, για κάποιες ώρες την Παρασκευή και το Σάββατο ενώ την Κυριακή η αλυσίδα σούπερ μάρκετ δεν λειτούργησε.

Πώς αντιμετωπίζεται όμως ένα τέτοιο πρόβλημα όταν μάλιστα στα σούπερ μάρκετ τα μετρητά τείνουν να γίνουν είδος υπό εξαφάνιση;

Με υπομονή,  με συνεχή ενημέρωση με ανακοινώσεις ότι δεν γίνονται δεκτές πληρωμές με κάρτες, με επιστράτευση επιπλέον προσωπικού για αποστολές προϊόντων στο σπίτι και με πολύ ψυχραιμία. Οι καταναλωτές που μπορούσαν να πληρώσουν με μετρητά το έκαναν, κάποιοι άλλοι πήγαιναν σε ATM για να κάνουν ανάληψη και να επιστρέψουν προκείμενου να πάρουν τα ψώνια τους, κάποιοι περίμεναν υπομονετικά στα ελάχιστα ταμεία που μπορούσαν σε κάποιες περιπτώσεις να γίνουν δεκτές οι πληρωμές με κάρτες. Για όλους όσοι δεν είχαν καμία από αυτές τις επιλογές, η λύση βρέθηκε με την αποστολή στο σπίτι προκειμένου η πληρωμή να γίνει με μετρητά.

Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα συγκυριακό πρόβλημα με περιορισμένη χρονικά έκταση ωστόσο αποκτά άλλη διάσταση, όσο οι Ελληνες περιορίζουν όλο και περισσότερο τη χρήση των μετρητών στις συναλλαγές τους.

Ειδικότερα στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων η πληρωμή με κάρτες είναι εκτεταμένη. Είναι ενδεικτικό, ότι το 2021 στα 12.045 σούπερ μάρκετ (μικρά και μεγάλα) οι συναλλαγές με POS ανήλθαν στα 7,97 δισ. ευρώ με τη μέση συναλλαγή να διαμορφώνεται στα 25 ευρώ.

Ρεκόρ ηλεκτρονικών συναλλαγών

Η χρήση του πλαστικού χρήματος άρχισε να διευρύνεται μετά το 2015 και τα capital controls και ενισχύθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας. Το 2022 ο τζίρος των συναλλαγών με κάρτες έφτασε τα 50 δισ. ευρώ και για πρώτη φορά ξεπέρασε την αξία των αναλήψεων σε μετρητά. Οπως προκύπτει από μελέτη του ΙΟΒΕ που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα, η σωρευτική αύξηση στη χρήση την περίοδο 2015-2022 ξεπερνάει τις 12 φορές ως προς τον αριθμό συναλλαγών και τις 5 φορές ως προς την αξία συναλλαγών. Η συνολική αξία εγχώριων συναλλαγών με ελληνικές κάρτες ξεπέρασε την αξία αναλήψεων μετρητών για πρώτη φορά το 2022, ενώ η χρήση καρτών επεκτείνεται σε μικρότερης αξίας συναλλαγές. Η συχνότερη αυτή χρήση συνάδει και με συστηματική πτώση στη μέση αξία συναλλαγών, από άνω των 100 ευρώ το 2009 σε κάτω των 30 ευρώ το 2022.

Ενίσχυση των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες

Σε περιόδους εντονότερων περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας, οι συναλλαγές δια ζώσης περιορίστηκαν, ωστόσο οι διαδικτυακές συναλλαγές ενισχύθηκαν. Πέρα από τις προσωρινές επιδράσεις, μετά τη χαλάρωση των περιορισμών, η συνολική χρήση καρτών πληρωμών παρέμεινε υψηλότερη από πριν, ειδικά σε όρους αριθμού συναλλαγών (κατά τουλάχιστον 50%) και στο κανάλι των αγορών εξ αποστάσεως (κατά τουλάχιστον 70%). Η εξάπλωση των συναλλαγών με φυσική παρουσία ήταν μεγαλύτερη στις χρεωστικές κάρτες, όπου άγγιξε σωρευτικά το 50%, ενώ στις πληρωμές μέσω διαδικτύου οι πιστωτικές κάρτες εξαπλώθηκαν περισσότερο, καθώς υπερδιπλασιάστηκαν. Η μέση αξία συναλλαγών μειώθηκε μετά την πανδημία για όλους τους τύπους καρτών, καθώς και όλα τα κανάλια πληρωμών, ειδικά για τις πληρωμές με φυσική παρουσία.

Μέσα από ποσοτική ανάλυση, εκτιμάται ότι η εξάπλωση χρήσης καρτών επιταχύνθηκε μετά την περίοδο πανδημίας, λαμβάνοντας υπόψιν τόσο τις μακροοικονομικές εξελίξεις όσο και προσωρινές επιδράσεις από την ένταση των περιορισμών στις μετακινήσεις την περίοδο 2020-2022. Ενδεικτικά, ο αριθμός συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες εξαπλωνόταν κατά 26,4% ταχύτερα από τη δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο το 2022, έναντι 18% το 2019. Η σχετική ώθηση μετά την πανδημία εκτιμάται ακόμα μεγαλύτερη για διαδικτυακές αγορές, ειδικά μέσω πιστωτικών καρτών, όπου ο αριθμός συναλλαγών εξαπλωνόταν κατά 59,3% ταχύτερα από τη δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο το 2022, έναντι 44,8% το 2019.

Διαβάστε επίσης

Πασχαλινή αγορά: Σε θέση… μάχης το λιανεμπόριο για τζίρο άνω του 1,5 δισ. ευρώ