Ανδρέας Ηλιάδης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκείνο που πονάει δεν είναι η πτώση, αλλά η πρόσκρουση στο έδαφος. Σε ηλικία 63 ετών σήμερα, ο Ανδρέας Ηλιάδης, αφού πρώτα έφτασε πολύ ψηλά και έγινε το «πρώτο βιολί» στην Τράπεζα Κύπρου, κατέπεσε και προσγειώθηκε με πάταγο στο κελί των φυλακών της Μεγαλονήσου. Έχοντας στην πλάτη του μια βαριά καταδίκη 2,5 ετών και όντας υποχρεωμένος να συμβιώνει από εδώ και πέρα, πίσω από τα σίδερα, με τον επίσης καταδικασμένο, επιχειρηματία Χρήστο Ορφανίδη.
Πώς όμως έφτασε ως εδώ ο Ηλιάδης; Τι έγινε και κατρακύλησε στου κακού τη σκάλα; Γιατί βρέθηκε να είναι ο πρώτος και μοναδικός τραπεζίτης στα χρόνια της κρίσης που τιμωρήθηκε σκληρά; Τι συνέβη και ακολούθησε τον ίδιο δρόμο, με αρκετούς άλλους τραπεζίτες της Ιρλανδίας και της Ισλανδίας, που κατέληξαν στη φυλακή;
«Παιδί του λαού» από την ξεριζωμένη Κυρήνεια, ο Ανδρέας Ηλιάδης πολέμησε ως καταδρομέας του Τούρκους εισβολείς, το 1974. Από φτωχή και πολυμελή οικογένεια, πέρασε δύσκολα χρόνια, αλλά κατάφερε να γίνει η επιτομή του αυτοδημιούργητου banker…
Ψηλός, ευθυτενής και μετρημένος στα λόγια του, αντιμετώπιζε με μειλίχιο τρόπο τους εκπροσώπους του Τύπου, στις συναντήσεις που είχε μαζί τους, ως CEO της Τράπεζας Κύπρου. Στον επαγγελματικό στίβο, όμως, ήταν δύσκολος και απαιτητικός συνομιλητής. Ορισμένοι μάλιστα, διέκριναν τότε και στοιχεία εγωκεντρισμού πάνω του.
«Δείχνει σαν να έχει πιεί το αθάνατο νερό» σχολίαζαν πικρόχολα εκείνοι δεν είχαν αρμονικές σχέσεις μαζί του. Άλλωστε ο ίδιος, στα χρόνια της «δόξας του» είχε αποκρούσει και τον Ανδρέα Βγενόπουλο και τον Μιχάλη Σάλλα που έδειχναν ενδιαφέρον για deal συνένωσης της Τράπεζας Κύπρου, με τη Marfin Popular και την Πειραιώς αντίστοιχα. Με την τελευταία μάλιστα η συμφωνία χάλασε κυριολεκτικά στο «παρά πέντε», καθώς ο Ηλιάδης ζήτησε μεγαλύτερα ανταλλάγματα. Του αποδίδουν ακόμη λανθασμένη στρατηγική στο ζήτημα της Εμπορικής, που θα μπορούσε να εξαγοραστεί από την Κύπρου, αν υπήρχε πιο ορθολογική αντιμετώπιση.
Ο σκληραγωγημένος λοκατζής έφυγε από την Κύπρο μετά από τη στρατιωτική του θητεία και ήρθε στην Αθήνα για σπουδές. Τελείωσε την (τότε) Ανωτάτη Εμπορική και στη συνέχεια πήρε το «μάστερ» στα οικονομικά από το φημισμένο London School of Economics. Aπό το οποίο και αποφοίτησε με διάκριση.
Το 1980 σε ηλικία 25 ετών, ο Ανδρέας Ηλιάδης προσλήφθηκε στην Τράπεζα Κύπρου. Κέρδισε γρήγορα την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη των προϊσταμένων του, χάρις στην εργατικότητα και τη σπιρτάδα στις αποφάσεις που έπαιρνε. Σταδιακά ανέβαινε τα σκαλιά της ιεραρχίας και το 1991, στα 36 του, όταν η τράπεζα Κύπρου αποφάσισε να επεκταθεί στην Ελλάδα, ήρθε εκ νέου στην Αθήνα για να πάρει το πόστο του Διευθυντή. Επτά χρόνια αργότερα έγινε Γενικός Διευθυντής, αναλαμβάνοντας την ανάπτυξη του τραπεζικού συγκροτήματος στην Ελλάδα. Το 2004 τον έφερε στη διοικητική κορυφή, καθώς ανέλαβε τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου. Μετά από μια σκληρή, εσωτερική διαπάλη και καταφέρνοντας να βγάλει εκτός μάχης τον έτερο διεκδικητή της θέσης Χαρίλαο Σταυράκη που αργότερα έγινε υπουργός οικονομικών της Κύπρου… Οι κακές γλώσσες λένε ο Ηλιάδης κατάφερε να βγει νικητής, παίρνοντας με το μέρος τους τις «παραδοσιακές δυνάμεις» της τράπεζας με πρώτο και καλύτερο τον εμβληματικό της Πρόεδρο Σόλωνα Τριανταφυλλίδη.
Από τη ζηλευτή θέση του CEO, ο Ανδρέας Ηλιάδης δεν διστάζει να «καθαρίσει» τους εσωτερικούς «εχθρούς» στην τράπεζα και να ισχυροποιηθεί περαιτέρω. Το φτωχόπαιδο είχε καταφέρει να γίνει Βασιλιάς… Έφτασε να παίρνει 1 εκατ. ευρώ ετήσιες αποδοχές. Απέκτησε πανάκριβα αυτοκίνητα που ήταν η μεγάλη του αδυναμία, «χλιδάτη» βίλα, σκάφος και εξοχικό στην Αστυπάλαια, όπου πάντα πήγαινε με την οικογένειά του. Τη σύζυγό του Αθηνά και τα τέσσερα αγόρια τους. Ο ίδιος πάντως, έχει χαρακτηρίσει συκοφαντίες τα όσα του έχουν προσάψει για τη «ζωή μεγιστάνα» και όχι μόνον γι’ αυτήν.
Ούτως ή άλλως το κομβικό σημείο, το οποίο και σηματοδότησε την αντίστροφη μέτρηση για τον Ηλιάδη ήταν το 2009. Τότε, συνέβησαν δύο πράγματα: Από τη μια πλευρά υπήρξαν εισηγήσεις κορυφαίων στελεχών, για πώληση του 75% των ελληνικών κρατικών ομολόγων που ήταν στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας. Περίπου 1,5 δισ. ευρώ ονομαστικής αξίας. Ωστόσο, από την άλλη, ο Ανδρέας Ηλιάδης προχωρά από μόνος του όπως του καταμαρτυρούν, σε αγορές ελληνικών ομολόγων ύψους 2 δισ. ευρώ. Κάτι που όμως αποδείχθηκε ολέθριο, καθώς το «κούρεμα» που έφτασε στο 53,5% της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων και ολοκληρώθηκε στις αρχές Μαρτίου του 2012,προκάλεσε μεγάλη ζημιά στην τράπεζα Κύπρου. Για την οποία τα stress test της Ευρωπαϊκής Αρχής είχαν ορίσει στο 1,56 δισ. ευρώ τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης. Ένα σημαντικό μέρος της οποίας είχε καλυφθεί και έπρεπε να ολοκληρωθεί η άντληση κεφαλαίων μέχρι τα τέλη του Ιουνίου εκείνης της χρονιάς.
Στα τέλη Μαΐου του 2012, ο Ανδρέας Ηλιάδης δήλωσε στη γενική συνέλευση των μετόχων της τράπεζας, ότι το κεφαλαιακό έλλειμμα ήταν 200 εκατ. ευρώ. Ύστερα από λίγες μέρες η τράπεζα Κύπρου κατέθεσε αίτημα για κρατική στήριξη, δηλώνοντας στην Κεντρική Τράπεζα ότι έχει έλλειμμα 400 εκατ. ευρώ. Η ποινή φυλάκισης ήρθε για το «αδίκημα» της χειραγώγησης της αγοράς, μέσω παραπλανητικών δηλώσεων περί του κεφαλαιακού ελλείμματος της τράπεζας. Όπως σχολίασαν τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης «το κακουργοδικείο δεν δέχτηκε ότι «έφυε του, όταν μίλησε για 200 εκατομμύρια»…
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι στην Ελλάδα μπορεί και να μην καταδικαζόταν σε φυλακή για την κατηγορία της χειραγώγησης.
Ο Ανδρέας Ηλιάδης παραιτήθηκε από την Κύπρου τον Ιούλιο του 2012, τονίζοντας, σε δήλωσή του, ότι αποχωρεί γιατί «δεν μου επιτρέπεται να ασκήσω όπως αρμόζει τα καθήκοντά μου». Μετά από τη φυγή του, φέρεται να ζήτησε αποζημίωση 4 εκατ. ευρώ, χωρίς όμως μέχρι τώρα να την έχει πάρει.
