Οι κορυφαίες γκαλερί της Αθήνας: 12 σταθμοί στην εικαστική σκηνή της Ελλάδας

Η Αθήνα δεν είναι πια μόνο η πόλη της κλασικής κληρονομιάς· είναι και ένα ανερχόμενο κέντρο σύγχρονης τέχνης που τραβάει την προσοχή συλλεκτών, καλλιτεχνών και επιμελητών από όλο τον κόσμο. Η τελευταία εικοσαετία άλλαξε ριζικά τον εικαστικό χάρτη της πόλης. Νέες γκαλερί ξεφύτρωσαν στο Μεταξουργείο, ιστορικοί χώροι ανανεώθηκαν στο Κολωνάκι, ενώ διεθνείς κολοσσοί εγκαταστάθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα, ποντάροντας στο δυναμικό της.

Σήμερα, η Αθήνα μπορεί να σταθεί ισάξια δίπλα σε πόλεις όπως το Βερολίνο, η Βαρκελώνη ή η Κοπεγχάγη, με μια σκηνή πολυσυλλεκτική: από γκαλερί που ανέδειξαν τους μεγάλους Έλληνες του 20ού αιώνα, μέχρι εκείνες που φέρνουν τα πιο φρέσκα διεθνή ρεύματα. Το κοινό είναι πια πολυεπίπεδο: καθιερωμένοι συλλέκτες που αναζητούν blue-chip έργα, νεότεροι που θέλουν να επενδύσουν σε ανερχόμενα ονόματα, αλλά και επισκέπτες που ανακαλύπτουν την πόλη μέσα από τις γκαλερί της.

Gagosian Athens

Η απόφαση του Larry Gagosian να ανοίξει παράρτημα στην Αθήνα το 2009 αποτέλεσε είδηση παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Η μεγαλύτερη αλυσίδα γκαλερί του κόσμου «ψήφισε» Ελλάδα, σε μια εποχή μάλιστα οικονομικής κρίσης. Η Gagosian Athens στεγάστηκε αρχικά σε χώρο στο Κολωνάκι και το 2020 μεταφέρθηκε σε ένα κομψό νεοκλασικό στην Αναγνωστοπούλου, που σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς.

Στις αίθουσές της έχουν παρουσιαστεί εκθέσεις-σταθμοί: έργα του Cy Twombly, του Jean-Michel Basquiat, του Richard Serra. Καλλιτέχνες που μέχρι τότε το ελληνικό κοινό έβλεπε μόνο σε μουσεία του εξωτερικού. Η παρουσία της Gagosian δεν έφερε μόνο διεθνές κύρος· ανέβασε τον πήχη για όλες τις ελληνικές γκαλερί, δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα για συλλέκτες και φιλότεχνους.

Michael Werner Gallery, Athens

Το 2024 η Αθήνα κέρδισε ένα ακόμη δυνατό χαρτί: την Michael Werner Gallery. Ιδρύθηκε από τον Michael Werner. Με ιστορία από το 1963 και παρουσία σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Κολωνία, η γκαλερί εκπροσωπεί κορυφαία ονόματα όπως ο Georg Baselitz, ο Sigmar Polke, ο A.R. Penck, ο Peter Doig.

Το αθηναϊκό παράρτημα στεγάζεται σε κομψό διαμέρισμα κοντά στο Σύνταγμα και λειτουργεί με τη φιλοσοφία της μπουτίκ: δύο εκθέσεις τον χρόνο, επιμελημένες με μουσειακή ακρίβεια. Για τους συλλέκτες, η Michael Werner Athens είναι ένα «σαλόνι» διεθνούς τέχνης μέσα στο κέντρο της πόλης. Η παρουσία της ενισχύει την εικόνα της Αθήνας ως αναδυόμενου πολιτιστικού κόμβου.

Bernier/Eliades

Η Bernier/Eliades, ιδρυμένη το 1977 από τους Ζαχαρία Π. Ελιάδη και Χριστίνα Μπερνιέ, είναι μια από τις ιστορικότερες και πιο σημαντικές γκαλερί της Ελλάδας. Από τις πρώτες κιόλας εκθέσεις της έφερε στην Αθήνα την Arte Povera, τον Μινιμαλισμό, το Conceptual Art. Έτσι σύστησε στο ελληνικό κοινό ρεύματα που μέχρι τότε έβλεπε μόνο σε βιβλία ή ταξίδια.

Σήμερα, στεγάζεται σε έναν κομψό χώρο στο Θησείο και διατηρεί παράρτημα στις Βρυξέλλες. Η γκαλερί έχει συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες, από τον Joseph Beuys μέχρι τον Jannis Kounellis, και εξακολουθεί να κινείται με την ίδια διεθνή συνέπεια. Η συμβολή της στην καλλιέργεια ενός ανοιχτού, σύγχρονου κοινού στην Ελλάδα είναι ανεκτίμητη.

Zoumboulakis Galleries

Η Γκαλερί Ζουμπουλάκη στην Αθήνα ιδρύθηκε το 1912 από τον Θεόδωρο Ζουμπουλάκη, ο οποίος άνοιξε το πρώτο του κατάστημα αντίκες και έργων τέχνης στο κέντρο της Αθήνας.

Αργότερα, το 1966, ο γιος του Θεόδωρου, Τάσος Ζουμπουλάκης, μαζί με τη σύζυγό του Πέγκυ, άνοιξαν τη γκαλερί σύγχρονης τέχνης στην οδό Κριεζώτου 7, στο Κολωνάκι. Εκεί φιλοξενήθηκαν έργα καλλιτεχνών όπως οι Νταλί, Πικάσο, Μαγρίτ, Ρενέ Μαγκρίτ, Γκίκα και Φασσιανός.

Σήμερα, η γκαλερί διευθύνεται από την Δάφνη Ζουμπουλάκη και συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς χώρους σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα, φιλοξενώντας εκθέσεις Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών.

Η Ζουμπουλάκη δεν είναι απλώς μια εμπορική γκαλερί· είναι κομμάτι της ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας. Σήμερα εξακολουθεί να ισορροπεί ανάμεσα στο κλασικό και το μοντέρνο, δίνοντας βήμα σε νεότερους καλλιτέχνες και συμμετέχοντας σε διεθνείς συνεργασίες. Για συλλέκτες και φιλότεχνους, παραμένει σημείο σταθερότητας και κύρους.

Skoufa Gallery

Από το 1981 η Skoufa Gallery στην καρδιά του Κολωνακίου έχει κερδίσει τον σεβασμό συλλεκτών και καλλιτεχνών. Στις αίθουσές της φιλοξενήθηκαν μεγάλοι Έλληνες δημιουργοί, όπως ο Μόραλης, ο Φασιανός, ο Μυταράς, αλλά και νεότεροι που βρήκαν εκεί το πρώτο τους μεγάλο βήμα.

Η Skoufa έχει χτίσει μια ταυτότητα που συνδυάζει τον σεβασμό στην ελληνική παράδοση με ανοιχτότητα προς το καινούργιο. Είναι μια γκαλερί που μιλάει εξίσου στον συλλέκτη που αναζητά στέρεες αξίες και στον νέο φιλότεχνο που ψάχνει ανακαλύψεις. Ο ρόλος της στο Κολωνάκι, δίπλα σε άλλες ιστορικές αίθουσες, την καθιστά έναν από τους πιο σημαντικούς κόμβους της αθηναϊκής σκηνής.

Kalfayan Galleries

Η Kalfayan Galleries ιδρύθηκε το 1995 από τους αδέλφους Άρσεν και Ρουπέν Καλφαγιάν. Η γκαλερί έχει εδραιωθεί ως μία από τις πιο σημαντικές πλατφόρμες σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, με παρουσία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η φιλοσοφία της επικεντρώνεται στη σύνδεση της ελληνικής και διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής, προβάλλοντας έργα που γεφυρώνουν πολιτισμικές και γεωγραφικές διαφορές.

Η γκαλερί έχει συμμετάσχει σε σημαντικές διεθνείς εκθέσεις τέχνης και συνεργάζεται με μουσεία και πολιτιστικούς οργανισμούς παγκοσμίως. Το πρόγραμμα της περιλαμβάνει έργα Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, με έμφαση στην ιστορική έρευνα και την κριτική προσέγγιση της τέχνης.

Η Kalfayan συμμετέχει σταθερά σε διεθνείς φουάρ όπως η Art Basel και η Frieze, προσφέροντας στους καλλιτέχνες της διεθνή ορατότητα. Ο χώρος της στο Κολωνάκι φιλοξενεί εκθέσεις με ιδιαίτερη επιμέλεια, που συνδυάζουν ιστορικά αφιερώματα με νέα εικαστικά πειράματα. Για τους συλλέκτες, η Kalfayan είναι σημείο αναφοράς για να ανακαλύψουν τάσεις που προέρχονται από την Ανατολή και να τις δουν να εντάσσονται στον παγκόσμιο διάλογο.

The Breeder

Το Breeder γεννήθηκε το 2000 ως περιοδικό τέχνης και μέσα σε δύο χρόνια μετατράπηκε σε γκαλερί που έμελλε να αλλάξει τον χάρτη της Αθήνας. Ιδρύθηκε από τον Στάθη Παπαγεωργίου και τον Γιώργο Βελένη ο οποίος ξεκίνησε και το περιοδικό.  Στεγασμένο σε ένα πρώην βιομηχανικό κτίριο στο Μεταξουργείο, το οποίο ανακαινίστηκε με αρχιτεκτονική τόλμη, έγινε το «σύμβολο» της αναγέννησης της περιοχής.

Η γκαλερί έχει αποκτήσει διεθνή φήμη για την τόλμη της. Έχει παρουσιάσει καλλιτέχνες όπως ο Jannis Varelas και ο Stelios Faitakis, οι οποίοι από το Breeder έκαναν το άλμα προς μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις. Το Breeder συμμετέχει σε φουάρ όπως το Frieze London, δίνοντας στους καλλιτέχνες του πλαίσιο διεθνούς εμβέλειας. Είναι το μέρος όπου το κοινό μπορεί να δει σήμερα ό,τι αύριο θα βρίσκεται σε μουσεία του εξωτερικού.

Rebecca Camhi Gallery

Η Rebecca Camhi ίδρυσε τη γκαλερί της το 1995, σε μια εποχή που η Αθήνα δεν είχε ακόμη ανοιχτεί στον διεθνή διάλογο. Το 2008 μεταφέρθηκε σε ένα νεοκλασικό στο Μεταξουργείο, συμβάλλοντας στην πολιτιστική αναγέννηση της περιοχής.

Η Camhi έχει φιλοξενήσει εκθέσεις διεθνών καλλιτεχνών όπως η Nan Goldin και ο Nobuyoshi Araki, δίπλα σε Έλληνες δημιουργούς που βρήκαν μέσα από αυτήν δίοδο προς το εξωτερικό. Η γκαλερί διατηρεί σταθερή παρουσία σε διεθνείς διοργανώσεις, και η επιμέλειά της χαρακτηρίζεται από κομψότητα, συνέπεια και τόλμη. Είναι από τους χώρους που έχουν καταφέρει να συνδέσουν οργανικά την Αθήνα με το παγκόσμιο δίκτυο της σύγχρονης τέχνης.

Eleni Koroneou Gallery

Από το 1989, η Ελένη Κορονεού χτίζει μεθοδικά μια από τις πιο συνεπείς γκαλερί της πόλης. Το 2009 εγκαταστάθηκε σε ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό στο Θησείο, που προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον για τις μουσειακού επιπέδου εκθέσεις της.

Η γκαλερί έχει συνεργαστεί με κορυφαίους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, με συμμετοχές σε διοργανώσεις όπως η Biennale της Βενετίας και η Documenta. Το πρόγραμμά της χαρακτηρίζεται από αυστηρή επιμέλεια, συνοχή και βάθος. Για πολλούς φιλότεχνους, η Koroneou είναι συνώνυμη με τη σοβαρότητα και την ποιότητα – ένας χώρος όπου η τέχνη παρουσιάζεται με σεβασμό και αίσθηση ευθύνης απέναντι στον καλλιτέχνη και το κοινό.

Ileana Tounta Contemporary Art Center

Το 1988, η Ίλενα Τούντα ίδρυσε έναν από τους πρώτους πολυχώρους αποκλειστικά αφιερωμένους στη σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα. Το Ileana Tounta Contemporary Art Center διαθέτει μεγάλους εκθεσιακούς χώρους, ικανούς να φιλοξενήσουν εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας και τολμηρά projects που δύσκολα θα βρίσκαμε σε άλλες γκαλερί της εποχής.

Στις αίθουσές του έχουν παρουσιαστεί έργα που ξεπερνούν την τυπική εμπορική λειτουργία μιας γκαλερί: performances, site-specific εγκαταστάσεις, συνεργασίες με ξένους οργανισμούς. Ο χώρος έχει φιλοξενήσει πλήθος εκθέσεων που συζητήθηκαν, τοποθετώντας την Αθήνα στον χάρτη των διεθνών πολιτιστικών πρωτοβουλιών.

Pandora Art Gallery

Η Pandora Art Gallery ιδρύθηκε το 2005 από την οικογένεια Καραγεωργίου και βρίσκεται σε ένα από τα πιο ιστορικά και πολυσύχναστα σημεία της Αθήνας, στο Μοναστηράκι, δίπλα στη Ρωμαϊκή Αγορά και πολύ κοντά στην Πλάκα. Ο χώρος συνδυάζει τη μορφή παραδοσιακής γκαλερί με εκείνη ενός art shop, δημιουργώντας έναν ιδιαίτερο προορισμό τόσο για τους κατοίκους της πόλης όσο και για τους επισκέπτες της.

Από την αρχή, η Pandora Art Gallery είχε ως στόχο να αναδείξει την ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία, παρουσιάζοντας έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, αλλά και πιο μικρές, χρηστικές μορφές τέχνης όπως κοσμήματα και αντικείμενα design. Η συλλογή της περιλαμβάνει έργα Ελλήνων δημιουργών, πολλά από τα οποία είναι μοναδικά και χειροποίητα, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να αποκτήσει ένα αυθεντικό κομμάτι τέχνης σε προσιτές τιμές.

Η φιλοσοφία της Pandora βασίζεται στη σύνδεση της παράδοσης με το σύγχρονο στοιχείο. Έτσι, μέσα στον χώρο μπορεί κανείς να δει τόσο έργα που αντλούν έμπνευση από την κλασική ελληνική κληρονομιά όσο και δημιουργίες που αντανακλούν τις διεθνείς τάσεις στη σύγχρονη τέχνη και το design. Χάρη σε αυτήν την ταυτότητα, η γκαλερί έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από τους ξένους επισκέπτες που θέλουν να πάρουν μαζί τους ένα αυθεντικό δείγμα της σύγχρονης ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής.

Η τοποθεσία της, σε ένα σημείο με έντονη τουριστική και πολιτιστική κίνηση, έχει συμβάλει ώστε η Pandora Art Gallery να καθιερωθεί ως χώρος αναφοράς για την αθηναϊκή αγορά τέχνης. Παράλληλα, με τις συνεργασίες της με νέους αλλά και καταξιωμένους Έλληνες δημιουργούς, λειτουργεί ως μια γέφυρα ανάμεσα στο καλλιτεχνικό κοινό και το ευρύ κοινό, προσφέροντας μια εμπειρία που ξεπερνά τα όρια της κλασικής γκαλερί.

Σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά την ίδρυσή της, η Pandora Art Gallery συνεχίζει να εξελίσσεται, διατηρώντας τη φήμη της ως σημείο όπου η ελληνική τέχνη συναντά τον κόσμο, σε έναν χώρο που αναδεικνύει την αυθεντικότητα, τη χειροποίητη δημιουργία και την καλλιτεχνική έμπνευση.

Gallery Genesis

Η Gallery Genesis αποτελεί έναν από τους πιο ζωντανούς χώρους σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα, με ιδρυτή και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Γιώργο Τζανέρη. Ο Τζανέρης, με σπουδές στη γραφιστική και στη σκηνοθεσία κινηματογράφου και θεάτρου, είχε ήδη διαγράψει μια επιτυχημένη πορεία στον χώρο της διαφήμισης, με πολυετή εμπειρία και διεθνείς διακρίσεις σε φεστιβάλ όπως οι Κάννες και η Νέα Υόρκη. Μετά από δύο δεκαετίες δημιουργικής πορείας, αποφάσισε να στραφεί σε έναν χώρο που θα έδινε προτεραιότητα στην τέχνη και στους καλλιτέχνες. Όπως έχει πει ο ίδιος: «Πριν από μερικά χρόνια αποφάσισα να δημιουργήσω ένα χώρο όπου κυρίαρχη θέση θα έχουν η τέχνη και οι καλλιτέχνες. Έτσι γεννήθηκε η Gallery Genesis».

Η γκαλερί άνοιξε τις πόρτες της το 2009, στο Κολωνάκι, στην οδό Χάρητος 35, μια περιοχή που πάντα υπήρξε σημείο αναφοράς για την αθηναϊκή καλλιτεχνική και κοσμοπολίτικη ζωή. Από τότε, έχει φιλοξενήσει δεκάδες εκθέσεις, ατομικές και ομαδικές, δίνοντας βήμα σε σύγχρονους δημιουργούς αλλά και σε καταξιωμένους καλλιτέχνες. Ενδεικτικά, το 2010, μόλις έναν χρόνο μετά την ίδρυσή της, παρουσίασε την έκθεση “absolut SVENSKT”, σε συνεργασία με τη Σουηδική Πρεσβεία, αναδεικνύοντας καλλιτέχνες από τη Σουηδία και φέρνοντας σε διάλογο διαφορετικές καλλιτεχνικές σχολές.

Κατά την πορεία της, η Gallery Genesis εξελίχθηκε σε έναν τόπο πολιτισμικής συνάντησης, που συνδυάζει τη γνησιότητα της εικαστικής δημιουργίας με την προσωπική ματιά του Γιώργου Τζανέρη. Σημαντική στιγμή αποτέλεσε η έκθεση για τα 12 χρόνια λειτουργίας της, με τίτλο «Οι Εναργείς Σιωπές του Γ.Τ.», όπου καλλιτέχνες που συνεργάστηκαν με τη γκαλερί δημιούργησαν πορτρέτα του ίδιου του ιδρυτή, τιμώντας έτσι την καθοριστική συμβολή του στο εικαστικό γίγνεσθαι της πόλης.

Το 2024 η γκαλερί άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο, μεταφέροντας τη δραστηριότητά της σε έναν καινούριο χώρο, στην Ιπποκράτους 121, στην καρδιά μιας περιοχής που γνωρίζει πολιτιστική αναγέννηση. Τα εγκαίνια του νέου χώρου έγιναν με την έκθεση του Λουδοβίκου των Ανωγείων με τίτλο «Ιχνηλατώντας στο Φως», όπου ο γνωστός μουσικός παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό και ως εικαστικός δημιουργός.

Σήμερα, η Gallery Genesis συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για τη σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα, με εκθέσεις που φέρουν την επιμέλεια και την προσωπική σφραγίδα του Γιώργου Τζανέρη. Συνδυάζοντας το όραμα ενός δημιουργού που πέρασε από τον κόσμο της διαφήμισης στον κόσμο των εικαστικών με πάθος και αυθεντικότητα, η γκαλερί εξακολουθεί να προσφέρει ένα χώρο συνάντησης, έμπνευσης και διαλόγου για καλλιτέχνες και φιλότεχνους.

 

Η Αθήνα έχει πια ξεπεράσει τον ρόλο της ως «μουσείο του παρελθόντος» και αναδεικνύεται σε ένα σύγχρονο πολιτιστικό εργαστήριο. Οι δώδεκα γκαλερί που παρουσιάστηκαν σε αυτό το αφιέρωμα – από τις ιστορικές Ζουμπουλάκη, Σκουφά και Bernier/Eliades, μέχρι τις avant-garde Breeder, Kalfayan και Camhi, αλλά και τις πιο φρέσκες Genesis,  – συνθέτουν ένα μωσαϊκό που καλύπτει όλο το φάσμα της εικαστικής δημιουργίας.

Άλλες έχουν πίσω τους δεκαετίες ιστορίας, φιλοξενώντας τους μεγάλους δασκάλους της ελληνικής τέχνης. Άλλες έφεραν στην πόλη τα διεθνή ρεύματα, μετατρέποντάς την σε κόμβο του παγκόσμιου διαλόγου. Και οι νεότερες, με φρέσκια ματιά και διεθνή προσανατολισμό, δείχνουν ότι η σκυτάλη περνά σε μια νέα γενιά που βλέπει την τέχνη ως εμπειρία και όχι μόνο ως επένδυση.

Αυτό το πλέγμα δεν λειτουργεί μεμονωμένα· είναι οικοσύστημα. Όταν ο συλλέκτης περνά από το Κολωνάκι στο Μεταξουργείο και από εκεί στον Πειραιά, διασχίζει μια ολόκληρη αφήγηση: από την παράδοση στην πρωτοπορία, από το τοπικό στο παγκόσμιο. Και αυτή ακριβώς η πολυφωνία είναι που δίνει στην Αθήνα τη δύναμη να σταθεί ισότιμα δίπλα σε πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.

Η εικαστική σκηνή της Ελλάδας δεν είναι πια περιφερειακή· είναι αναγνωρίσιμη, φιλόδοξη και διεθνής. Και αν κάτι αποδεικνύουν οι γκαλερί αυτές, είναι ότι η τέχνη στην Αθήνα δεν ανήκει μόνο στο παρελθόν της, αλλά – περισσότερο από ποτέ – στο μέλλον της.

Διαβάστε επίσης :

Πάνος Ματθαίου: Οι Κούφιοι άνθρωποι της εποχής μας

Fenx: Ο καλλιτέχνης που ζωγραφίζει τη σιωπή του δρόμου με τα χρώματα του φωτός

Oscar Murillo: Ένα τηλεγράφημα στη σιωπή για τη φιλία, τη θάλασσα και όσα δεν ειπώθηκαν