Πώς η πανδημία σταμάτησε τις βαλίτσες με τα μετρητά στο hotspot νομιμοποίησης μαύρου χρήματος της ΕΕ

Όταν οι τελωνειακοί στη Ρίγα, ακολουθώντας μία πληροφορία, έψαξαν τις αποσκευές επιβατών που έφτασαν στη χώρα με ιδιωτικό τζετ από την Ουκρανία πέρυσι, έπιασαν τζάκποτ. Οι αποσκευές των τεσσάρων ταξιδιωτών περιείχαν περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ και ευρώ. Τα παράνομα χρήματα κατασχέθηκαν.

Η Λετονία, μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ζώνης του ευρώ με μόλις 1,9 εκατομμύρια κατοίκους, βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα τα τελευταία χρόνια για τους σωρούς των χρημάτων από παράνομες δραστηριότητες που στοιβάζονται στις τράπεζες της. Με τη λήψη δραστικών μέτρων μεγάλο μέρος αυτής της παράνομης δραστηριότητας τερματίστηκε. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες, πιο παλιομοδίτικες, μέθοδοι μεταφοράς χρημάτων.

Με βάση τις καταθέσεις που έχουν γίνει από εμπορικές τράπεζες στην κεντρική τράπεζα της χώρας, οι εκτιμήσεις της Λετονίας ήταν ότι περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ (450 εκατομμύρια δολάρια) εισάγονταν παράνομα κάθε χρόνο. Τα πρόσφατα κλεισίματα των συνόρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της Covid-19 επιβεβαιώνουν αυτές τις υποψίες.

«Ξαφνικά, δεν υπήρχαν αυτά τα μετρητά», δήλωσε η Ilze Znotina, επικεφαλής της μονάδας χρηματοοικονομικών πληροφοριών, σε συνέντευξή της στην πρωτεύουσα της χώρας της Βαλτικής.

Μίλησε για άτομα που στέλνουν χρήματα μέσω εταιρικών πληρωμών σε γειτονικές χώρες, στη συνέχεια αποσύρουν μεγάλα ποσά από τα ΑΤΜ κοντά στα σύνορα και τα φέρνουν στη Λετονία – συχνά για να αποφεύγουν τους φόρους επί των μισθών των εργαζομένων.

Αλλού, οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου παρακολουθούν τους ανθρώπους που έρχονται και αναχωρούν συχνά, μέχρι και 15 φορές το χρόνο, μερικές φορές με ολόκληρες τις οικογένειές τους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Καθένας μεταφέρει ένα ποσό λίγο μικρότερο από το όριο των 10.000 ευρώ και το δηλώνει. Τα χρήματα πιθανότατα κατατίθενται και μεταφέρονται σε άλλη χώρα.

Σχολιάζοντας την κατάσχεση στο αεροδρόμιο της Ρίγας, η Znotina είπε ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένας από τους επιβάτες ήταν επιχειρηματίας που είχε τράπεζες τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Λετονία. «Το ερώτημα λοιπόν είναι γιατί πρέπει να μεταφέρει μετρητά;»

Η Λετονία και η γειτονική Εσθονία, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της καταιγίδας του “βρώμικου” χρήματος που πυροδότησε την κατάρρευση πολλών τοπικών τραπεζών και αποκάλυψε παράνομες πρακτικές, όπως στις τράπεζες Danske Bank και Swedbank AB. Η Λετονία, η οποία κάποια περίοδο διαχειρίζονταν έως και το 1% των συναλλαγών σε δολάρια ΗΠΑ στον κόσμο, έκτοτε περιορίστηκε σε καταθέσεις στο εξωτερικό και αμφισβητήσιμες υπεράκτιες συναλλαγές. Φέτος, κατάφερε να μην συμπεριληφθεί στη λίστα με τις δικαιοδοσίες που δεν κατάφεραν να τιμωρήσουν τους όσους “ξεπλένουν” χρήματα.

Η χώρα εξελίχθηκε σε οικονομικό κόμβο, καθώς ο κομμουνισμός άρχισε να καταρρέει και έχει μια ιστορία στην μεταφορά μετρητών αεροπορικώς.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα σοβιετικά αεροσκάφη TU-134 που ήταν γεμάτα με χαρτονομίσματα πετούσαν στις ρωσικές περιοχές για λογαριασμό του Parex, μίας εταιρείας συναλλάγματος που εξελίχθηκε σε μεγάλη τράπεζα, σύμφωνα με την αυτοβιογραφία ενός από τους ιδρυτές της. Το βιβλίο περιγράφει επίσης για τα μετρητά που ανήκαν σε έναν ισχυρό πολίτη του Καζακστάν που έφτασαν στη Λετονία και μεταφέρθηκαν μέσω ενός δρόμου γεμάτου με ένοπλους φρουρούς.

Τρεις δεκαετίες μετά, «τα μετρητά εξακολουθούν να είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα», σύμφωνα με τη Znotina, η οποία επιδιώκει αυξημένο έλεγχο των τρένων, των οχημάτων και των ανθρώπων που διασχίζουν τα σύνορα με τα πόδια. Η συχνότητα με την οποία παραδίδονται στην κεντρική τράπεζες τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες, αποτελεί ένδειξη εγκληματικής δραστηριότητας, είπε.

Ωστόσο, η βοήθεια που παρέχεται από την πανδημία είναι πιθανό να είναι βραχύβια, καθώς τα ευρωπαϊκά έθνη ανοίγουν σταδιακά τα σύνορά τους για να σώσουν την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο. Η νέα εισροή επισκεπτών θα δείξει πόσο αποτελεσματική είναι η αυστηρότερη στάση των αρχών σχετικά με τα παράνομα μετρητά.