Πολωνία: Η ταχύτατα αναπτυσσόμενη ευρωπαϊκή οικονομία που κάτι της λείπει

Είναι μία από τις ισχυρότερες ιστορίες οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη φέτος, αλλά ταυτόχρονα και μία από τις χειρότερες επιδόσεις χρηματιστηριακής αγοράς στον κόσμο.

Αν και η Πολωνία απολαμβάνει μια ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία, η αγορά μετοχών της έχει μείνει εντελώς έξω από το παγκόσμιο ράλι μετοχών, εν μέσω ενός sell-off σε τοπικές τράπεζες και επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι τα πράγματα πρόκειται να βελτιωθούν μέχρι το επόμενο έτος.

Ο δείκτης αναφοράς της χώρας, ο δείκτης WIG20, θα είναι στο τέλος του 2019 μεταξύ των πιο αδύναμων χρηματιστηριακών αγορών παγκοσμίως, με απώλειες 7,2%. Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με τα κέρδη 24% του δείκτη Stoxx Europe 600, φέτος. Το επόμενο έτος μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο, καθώς η οικονομία της Πολωνίας αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 3,4%, τον πιο αργό ρυθμό εδώ και πέντε χρόνια.

Οι πολωνικές τράπεζες έχουν πληγεί ιδιαίτερα βαριά, με την Bank Millennium να υποχωρεί κατά 37%, τη Santander Bank Polska να πέφτει κατά 17% και την PKO Bank να υποχωρεί κατά 12%, έχοντας χτυπηθεί από μια σειρά δικαστικών διαμαχών με δανειολήπτες μετά την εκτόξευση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων σε ξένο νόμισμα. Μια απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Οκτώβριο άνοιξε την πόρτα για την ενδεχόμενη ακύρωση των μισών δανείων, συνολικού ύψους 31 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σε εκκρεμή δάνεια εκτός του ζλότι, πράγμα που σημαίνει ότι οι νομικοί κίνδυνοι θα αποτρέψουν οποιαδήποτε ανάκαμψη στον τομέα τον επόμενο χρόνο.

«Οι χαμηλές αποτιμήσεις των μετοχών της Πολωνίας δεν θα είναι επαρκές δόλωμα για τους επενδυτές τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο Kamil Stolarski, αναλυτής της Santander Bank Polska. «Οι τράπεζες, που έχουν βαρύτητα περίπου 30% στον δείκτη της Βαρσοβίας, αντιμετωπίζουν σοβαρότερα νομικά ζητήματα με τα στεγαστικά δάνειά τους σε ξένο συνάλλαγμα, που είναι αδύνατο να ποσοτικοποιηθούν».

Συναγερμός για την Energa

Η εικόνα δεν είναι καλύτερη στον κλάδο των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας που ελέγχεται από το κράτος. Η PGE υποχωρεί κατά 20% φέτος, η Tauron πέφτει κατά 25% και η εταιρεία αερίου γνωστή ως PGNiG πέφτει κατά 40%, καθώς οι επενδυτές εγκαταλείπουν τις μετοχές εν μέσω περιβαλλοντικών ανησυχιών για το μέλλον των επιχειρήσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται κυρίως στον άνθρακα και της προσπάθειας του κράτους για ενοποίηση διαφορετικών βιομηχανικών τομέων. Η προσφορά των διυλιστηρίων Orlen για την εταιρεία ηλεκτρισμού Energa που ανακοινώθηκε στις 5 Δεκεμβρίου προκάλεσε ανησυχίες ότι η κυβέρνηση μπορεί να χρησιμοποιήσει ισχυρότερες οντότητες για να υποστηρίξει τις πιο αδύναμες με αμφιλεγόμενα επενδυτικά σχέδια, όπως η κατασκευή του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Ostroleka.

«Φέτος είδαμε ότι μια ισχυρή οικονομία δεν είναι αρκετή για να φέρει τους επενδυτές στην κεφαλαιαγορά», δήλωσε ο Grzegorz Zawada της PKO. «Το χρηματιστήριο χρειάζεται νέες ιστορίες για να ανακτήσει τη γοητεία του για τους επενδυτές».

Προς το παρόν, η αγορά μετοχών της Πολωνίας δεν παρουσιάζει σημάδια ζωής που θα μπορούσαν να θυμίζουν τη μανία των αρχικών δημόσιων προσφορών της τελευταίας δεκαετίας. Η αξία των μετοχών που πωλήθηκαν σε IPOs φέτος μειώθηκε σε 45 εκατομμύρια ζλότι (12 εκατομμύρια δολάρια), το χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2003, σύμφωνα με στοιχεία του χρηματιστηρίου της Βαρσοβίας, καθώς τα private equity funds προσφέρουν πιο ελκυστικές ευκαιρίες.

Οι διαγραφές ξεπέρασαν τις αρχικές δημόσιες προσφορές στην κυριότερη αγορά μετοχών της Βαρσοβίας για καθένα από τα τελευταία τρία χρόνια. Οι αποχωρήσεις περιλαμβάνουν τη χημική εταιρεία Synthos, την κατασκευαστική Robyg, την Globalworth Real Estate Investments και την Prime Car Management.

Υπάρχουν και εξαιρέσεις

Δεν είχαν όλες οι μετοχές της Πολωνίας άσχημη χρονιά. Οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών ενισχύθηκαν, με την ελπίδα ότι ο εγχώριος πόλεμος τιμών θα εξασθενήσει, ενώ οι λιανέμποροι επωφελήθηκαν επίσης από την έκρηξη των καταναλωτικών δαπανών. Η εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών για υπολογιστές CD Projekt, το νέο λατρεμένο παιδί του χρηματιστηρίου, σημείωσε άνοδο κατά 76% το 2019, ενισχυμένη από τη διαφημιστική εκστρατεία γύρω από ένα νέο παιχνίδι που έχει προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει τον ερχόμενο Απρίλιο.

Αλλά η πίεση συνεχίζεται. Εταιρικές χρεοκοπίες ήδη έπληξαν τα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους για την Alior Bank και την Bank Handlowy. Για τις περισσότερες τράπεζες, το κλειδί για το 2020 θα είναι το πόσο γρήγορα θα χρειαστεί να αυξήσουν τις προβλέψεις για δάνεια σε ξένο συνάλλαγμα, μετά από συζητήσεις με τους ελεγκτές.

Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την πρόκληση των εισαγωγών ενέργειας, την πίεση του κόστους από τις αυξανόμενες τιμές δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και την αβεβαιότητα για το αν η κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να τις αποζημιώνει για το πάγωμα των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος για τα  νοικοκυριά. Η χρηματιστηριακή εταιρεία Trigon έχει αξιολόγηση underweight τόσο στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και στις τράπεζες, λόγω αυξημένων κινδύνων, και επίσης συνιστά προσοχή λόγω της αύξησης του κόστους εργασίας.

Οι αβέβαιες προοπτικές για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας «είναι παράγοντες που θα αποθαρρύνουν τους επενδυτές να πάρουν θέση, καθώς δεν κατανοούν πλήρως τους κινδύνους», δήλωσε ο Stolarski της Santander.