Κοροναϊός: Μαρτυρίες που συγκλονίζουν – Η Κίνα θυσιάζει μια ολόκληρη επαρχία για να σώσει τον κόσμο

Η γιαγιά του μουσικού Zhang Yaru πέθανε τη Δευτέρα, αφού έπεσε σε κώμα. Την είχαν επανειλημμένα διώξει από το νοσοκομείο.

Ο John Chen, απόφοιτος κολεγίου, αναζητά απεγνωσμένα βοήθεια για τη μαμά του. Έχει υψηλό πυρετό, αλλά δεν αντέχει αρκετά ώστε να σταθεί στην ουρά για ώρες ώστε να ελεγχθεί για τον ιό που κατασπαράζει την πόλη τους.

Στην πρώτη γραμμή, ένας 30χρονος πνευμονολόγος έχει κοιμηθεί μόνο λίγες ώρες εδώ και δύο εβδομάδες.

Σκηνές χάους και απελπισίας αναδύονται καθημερινά από την επαρχία Χουμπέι της Κίνας, την περιοχή των 60 εκατομμυρίων ανθρώπων όπου ο νέος κοροναϊός που ονομάστηκε 2019-nCoV εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο και όπου από τότε ξεκίνησε μια μεγάλη, θανατηφόρα πορεία.

Αν και τα κρούσματα έχουν εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, ο αντίκτυπος του ιού έχει γίνει έντονα αισθητός στη Χουμπέι, όπου έχει καταγραφεί το 97% όλων των θανάτων από την ασθένεια και το 67% όλων των ασθενών.

Ο απολογισμός, ο οποίος αυξάνεται καθημερινά, αντικατοπτρίζει ένα τοπικό σύστημα υγείας επιβαρυμένο από τον ταχύτατα κινούμενο ιό, καθιστώντας αδύνατη ακόμη και την πιο βασική περίθαλψη. Είναι επίσης μια συνεχής απεικόνιση του ανθρώπινου κόστους από τη μεγαλύτερη γνωστή καραντίνα του κόσμου, με την Κίνα να αποκλείει στην πράξη την περιοχή από τις 23 Ιανουαρίου για να περιορίσει την εξάπλωση του ιού στην υπόλοιπη χώρα και στον κόσμο.

Ωστόσο, η Χουμπέι – γνωστή για τα εργοστάσια αυτοκινήτων και την πολυσύχναστη πρωτεύουσα Ουχάν – πληρώνει το τίμημα, με το ποσοστό θνησιμότητας για τους ασθενείς με κοροναϊό να είναι 3,1%, έναντι 0,16% για την υπόλοιπη Κίνα.

«Εάν η επαρχία δεν είχε αποκλειστεί, κάποιοι θα είχαν πάει σε όλη τη χώρα για να προσπαθήσουν να λάβουν ιατρική βοήθεια και θα είχαν μετατρέψει ολόκληρο το κράτος σε περιοχή πληγείσα από την επιδημία», δήλωσε ο Yang Gonghuan, πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Κίνας. «Η καραντίνα έφερε πολλές δυσκολίες στη Χουμπέι και την Ουχάν, αλλά ήταν το σωστό».

«Είναι όπως όταν είσαι σε πόλεμο – μερικά πράγματα είναι σκληρά, αλλά πρέπει να γίνουν».

Η Ουχάν, όπου ζουν 11 εκατομμύρια άνθρωποι, είναι μια «δεύτερης κατηγορίας» κινεζική πόλη, που σημαίνει ότι είναι σχετικά ανεπτυγμένη, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα βήμα πίσω από τις μεγάλες κινεζικές μητροπόλεις της Σαγκάης, του Πεκίνου και της Γκουανγκζού. Έχει νοσοκομεία που θεωρούνται καλά, αλλά οι πόροι της υστερούν σε σχέση με τις πιο σημαντικές πόλεις.

Στις πρώτες μέρες της εξάπλωσης του ιού, η παραπληροφόρηση και οι καθυστερήσεις από τους τοπικούς αξιωματούχους επέτρεψαν επίσης στον ιό να μεταδοθεί ευρύτερα σε ανυποψίαστους πολίτες.

Αν και οι γιατροί εντόπισαν για πρώτη φορά τον ιό – που θεωρείται ότι μεταδόθηκε από ζώο σε άνθρωπο σε μια αγορά τροφίμων της Ουχάν – στις αρχές Δεκεμβρίου, και οι ενδείξεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο παρουσιάστηκαν στις αρχές Ιανουαρίου, οι αρχές επέτρεψαν τη διεξαγωγή δημόσιων εκδηλώσεων μεγάλης κλίμακας. Το εύρος της κρίσης έγινε πλήρως εμφανές στο ευρύ κοινό κατά τις ημέρες πριν την έναρξη των ετήσιων διακοπών της Κίνας για το Σεληνιακό Νέο Έτος στις 24 Ιανουαρίου, καθώς κρούσματα εμφανίστηκαν και αλλού.

Πιάστηκαν στον ύπνο

Ήρθε «σαν μια ξαφνική νεροποντή που έπιασε την Ουχάν στον ύπνο», δήλωσε ο Zeng Yan, καθηγητής στη σχολή της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ουχάν.

Οι 110 κλίνες των μονάδων εντατικής θεραπείας στην πόλη που προορίζονταν για ασθενείς από τον ιό είχαν ήδη υπερκαλυφθεί κατά πολλές φορές όταν η Κίνα ανακοίνωσε στις 23 Ιανουαρίου ότι θα λάβει το πρωτοφανές βήμα της απομόνωσης της Ουχάν, αποτρέποντας τους πιθανούς φορείς του ιού από το να ταξιδέψουν, αλλά και αποτρέποντας τους περισσότερους ανθρώπους από το να ταξιδέψουν στην Ουχάν. Η καραντίνα σύντομα διευρύνθηκε για να καλύψει σχεδόν ολόκληρη την επαρχία.

Στις χαοτικές, συγκεχυμένες ημέρες που ακολούθησαν, οι οποίες συνέπεσαν με την εθνική αργία της Κίνας, διάρκειας μίας εβδομάδας, οι περιορισμοί της καραντίνας σε συνδυασμό με τις ήδη κλονισμένες υποδομές της πόλης, σήμαιναν ότι οι προμήθειες βασικού ιατρικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των μασκών, των προστατευτικών στολών και των υψηλής ποιότητας απολυμαντικών, στα νοσοκομεία του Wuhan ήταν προβληματικές.

«Μας συμβούλευσαν να χρησιμοποιούμε μάσκες, γάντια και προστατευτικά ρούχα με οικονομία και να αποφεύγουμε την κατανάλωση νερού, ώστε να μη χρειαστεί να πάμε στην τουαλέτα, κάτι που θα απαιτούσε την αλλαγή της προστατευτικής ενδυμασίας», δήλωσε μία γιατρός που εργάζεται σε νοσοκομείο της επαρχίας Χουμπέι, η οποία αρνήθηκε να αποκαλύψει το όνομά της, φοβούμενη αντίποινα.

Έλλειψη αναλώσιμων

Ο Ding Ze, του οποίου η οικογένεια είναι ιδιοκτήτρια μιας εταιρείας οπτικών που βρίσκεται σε άλλο τμήμα της Κίνας, δήλωσε ότι η παράδοση ιατρικών γυαλιών στην Ουχάν καθυστέρησε κατά 10 ημέρες.

«Στείλαμε τα αναλώσιμα στις 25 Ιανουαρίου και έφτασαν στα νοσοκομεία στις 2 Φεβρουαρίου», λέει. Και προσθέτει: «Όλες οι εξωτερικές παραδόσεις προς την επαρχία επιβραδύνθηκαν από τις αυστηρές διαδικασίες απομόνωσης».

Αν και η κυβέρνηση της Κίνας ενεργοποίησε οκτώ αερομεταφορείς φορτίων στις 2 Φεβρουαρίου για να μεταφέρει 58 τόνους προμηθειών στην Ουχάν και δωρεές από όλο τον κόσμο αρχίζουν να εισρέουν, οι ελλείψεις εκείνες τις κρίσιμες μέρες – σε συνδυασμό με την ταχεία εξάπλωση του ιού, καθώς η αύξηση των ασθενών ανάγκασε τα νοσοκομεία να διώχνουν ανθρώπους λόγω έλλειψης χώρου – είχε καταστροφικές συνέπειες.

Από τις 23 Ιανουαρίου έως τις 4 Φεβρουαρίου, ο αριθμός των επίσημα καταγεγραμμένων θανάτων από τον κοροναϊό στη Χουμπέι αυξήθηκε κατά περισσότερες από 25 φορές, σε περίπου 500. Πολλοί άλλοι πιθανότατα δεν έχουν καταγραφεί επειδή ασθενείς δεν είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο εγκαίρως για να διαγνωσθούν.

Η γιαγιά του Zhang Yaru απομακρύνθηκε από το νοσοκομείο στα τέλη Ιανουαρίου επειδή τα συμπτώματά της ήταν ήπια. Έπεσε σε κώμα λίγο αργότερα και πέθανε χωρίς να διαγνωστεί.

«Δεν κατόρθωσε να μας πει μια λέξη πριν πεθάνει, πιθανότατα δεν είχε ιδέα τι συνέβη», δήλωσε ο Zhang, κάτοικος της E’Zhou, μιας μικρότερης πόλης δίπλα στην Ουχάν που βρίσκεται επίσης σε καραντίνα. «Η οικογένειά μας είναι τώρα στριμωγμένη σε μια γωνιά, απελπισμένη, όλα τα μέλη της οικογένειάς μου είναι πιθανόν μολυσμένα και ο παππούς μου έχει τα ίδια συμπτώματα».

Αν και τα κρούσματα του ιού στην επαρχία Χουμπέι αυξάνονται συνεχώς κατά χιλιάδες κάθε μέρα, τα κρούσματα επιβραδύνονται στην υπόλοιπη Κίνα – ένα πρώιμο σημάδι ότι ο επιθετικός περιορισμός μπορεί να έχει πιάσει τόπο ώστε να περιορίσει τη διάδοση του κοροναϊού σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Η καραντίνα ήταν η σωστή απόφαση για το καλό του ευρύτερου πληθυσμού, δήλωσε η γιατρός που δε θέλησε να κατονομαστεί. «Κάποιοι μπορεί να πουν ότι η Χουμπέι θυσιάστηκε, αλλά περιόρισε αποτελεσματικά την εξάπλωση σε άλλα μέρη».

Η καραντίνα στην Χουμπέι ξεπερνά κατά πολύ παλαιότερες αντίστοιχες προσπάθειες σε άλλα μέρη του κόσμου. Στη Λιβερία το 2014, μια φτωχή συνοικία περίπου 70.000 ανθρώπων απομονώθηκε κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας του ιού Έμπολα, προκαλώντας βίαιες ταραχές. Καθώς η καραντίνα συνεχίζεται χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα το τέλος της, προκύπτουν ηθικά και νομικά ζητήματα.

«Η απομόνωση μπορεί να είναι απαραίτητη για να περιοριστεί η εξάπλωση του ιού, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν αρκετοί ιατρικοί πόροι για να ικανοποιηθεί η ζήτηση για περίθαλψη σε αυτές τις πόλεις», δήλωσε ο Zhang Qianfan, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου. «Η καραντίνα δεν θα πρέπει να σημαίνει ότι η πόλη ερημώνει και οι άνθρωποι απομένουν μόνοι τους για να επιβιώσουν ή να πεθάνουν».

Πρώτη προτεραιότητα

Σύμφωνα με τον Yanzhong Huang, διευθυντή του Κέντρου Μελετών για την Παγκόσμια Υγεία του πανεπιστημίου Seton Hall στο New Jersey, και συνεργάτη παγκόσμιας υγείας στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, οι αναφορές για θανάτους που πιθανόν να μπορούσαν να αποτραπούν αλλά επιδεινώθηκαν από τους περιορισμούς της καραντίνας, πλημμυρίζουν την Κίνα.

Συγκρίνοντας τα «δρακόντεια μέτρα» στη Χουμπέι με το καθεστώς μαζικής παρακολούθησης που επικρατεί στην Κίνα, που φαίνεται απαράδεκτο για πολλούς στη Δύση, είπε: «Αν ρωτήσετε τους Κινέζους, 8 από τους 9 θα σας πουν ότι μπορούν να ζήσουν με αυτό».

Τις ημέρες μετά την εντολή για καραντίνα, η κυβέρνηση της Κίνας έστειλε ιατρική βοήθεια στην επαρχία, διατηρώντας ταυτόχρονα περιορισμούς στην αποχώρηση ανθρώπων.

«Νιώθω σαν να παίζω ένα παιχνίδι. Είναι σαν το Resident Evil. Σήμερα και κάθε μέρα πρέπει να φέρω σε πέρας μια αποστολή», δήλωσε κάτοικος της Ουχάν για τη ζωή στο επίκεντρο της επιδημίας του κοροναϊού.

Περισσότεροι από 8.000 ιατροί από όλη τη χώρα έχουν μεταβεί στη Χουμπέι, κυρίως στα 27 νοσοκομεία της Ουχάν που έχουν οριστεί για τη θεραπεία ασθενών με κοροναϊό. Οι υπόλοιποι είναι διάσπαρτοι σε μικρότερες κοντινές πόλεις. Δύο νέα νοσοκομεία, συνολικής δυναμικότητας 2.600 κλινών, ολοκληρώθηκαν σε 10 ημέρες και κατασκευάστηκαν από περισσότερους από 2.000 εργάτες, ενώ γήπεδα, γραφεία και ξενοδοχεία μετατρέπονται σε μονάδες απομόνωσης.

Ωστόσο, τα νοσοκομεία στη Χουμπέι εξακολουθούν να μη διαθέτουν προμήθειες, ανέφερε ένας γιατρός που εργάζεται στην υπηρεσία ελέγχων του νοσοκομείου Wuhan Tongji. Και αυτός αρνήθηκε να δώσει το όνομά του, ανησυχώντας ότι θα αντιμετώπιζε αντιδράσεις.

«Τα πράγματα βελτιώνονται, αλλά είμαστε πραγματικά υπερβολικά φορτωμένοι και τρέχουμε διαγνωστικές εξετάσεις όλο το 24ωρο, 7 μέρες την εβδομάδα, και πάλι δυσκολευόμαστε να τις ολοκληρώσουμε», δήλωσε ο γιατρός την Τρίτη. «Νομίζω ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο αποκορύφωμα των λοιμώξεων».

Δε φταίει κανείς

Για όσους αναζητούν βοήθεια και ιατρική περίθαλψη στη Χουμπέι, υπάρχει ένα αίσθημα παραίτησης – υπήρξαν αξιοσημείωτα λίγες αναταραχές στην επαρχία, παρά τις συνθήκες. Η ιδέα να θυσιάσει κανείς τον εαυτό του για έναν μεγαλύτερο, εθνικό στόχο είναι βαθιά ενσωματωμένη στον κινεζικό πολιτισμό και την επικαλούνται οι ηγέτες της χώρας σε δύσκολες περιόδους.

Άνθρωποι περιμένουν σε ουρές για οκτώ ώρες μόνο για να ελεγχθούν για τον κοροναϊό, δήλωσε ο απόφοιτος κολλεγίου John Chen, ο οποίος είναι 23 ετών. Η εμπύρετη μητέρα του δεν έχει ακόμα εξεταστεί.

«Αρχικά ήμουν αναστατωμένος που τα νοσοκομεία και οι αξιωματούχοι όπου ζητούσα βοήθεια δεν ήταν πρόθυμοι να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά αργότερα συνειδητοποίησα πως δεν είναι ότι δεν είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν, αλλά ότι παντού οι πόροι είναι πολύ περιορισμένοι», είπε ο ίδιος.

«Δεν κατηγορώ κανέναν, γιατί εάν μεγαλώνεις στην Κίνα, μαθαίνεις πώς λειτουργεί το σύστημα».