Η «βελούδινη επανάσταση» σε μία θρυλική κατασκευάστρια superyacht

Ο Antony Sheriff πήγε στην εταιρεία κατασκευής ιδιωτικών σκαφών Princess πριν από τρία χρόνια, λίγο μετά την αποχώρησή του από τη McLaren Automotive. Ήθελε να φέρει όσα έμαθε από τη δημιουργία supercars στην κατασκευή σκαφών, μια δύσκαμπτη αγορά, γνωστή για το γεγονός ότι χάνει χρήματα με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο: είναι η πρώτη που «παραδίδεται» όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.

Χωρίς εμπειρία στην κατασκευή σκαφών, ο Sheriff, ως εκτελεστικός πρόεδρος της εταιρείας, υποψιαζόταν ότι πολλές από τις στρατηγικές μείωσης του κόστους της αυτοκινητοβιομηχανίας που αναπτύχθηκαν κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες θα μπορούσαν να μεταφερθούν με επιτυχία και στη νέα εταιρεία του. Γρήγορα όμως ανακάλυψε ότι γνωστές και δοκιμασμένες μέθοδοι εξοικονόμησης χρημάτων, όπως η  ανάθεση εργασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες και οι περικοπές θέσεων εργασίας, δεν είχαν και πολύ αποτέλεσμα στον χώρο της κατασκευής χειροποίητων σκαφών και superyachts έως και 40 μέτρων.

Έτσι, αντί να εξορθολογίσει την Princess Yachts International, ο Sheriff πήρε μια διαφορετική κατεύθυνση. Αυτήν της πολυτέλειας. Της καινοτομίας. Της βελτίωσης του σχεδιασμού. Μέσα σε λίγα χρόνια αύξησε το προσωπικό κατά περίπου 1.000 άτομα ή σχεδόν κατά 50%. Κάποια νέα μοντέλα, όπως το R35, προέρχονται από τον ιστορικό οίκο Pininfarina της Ιταλίας, που βρίσκεται πίσω από πολλές Ferrari, Alfa Romeo και Lancia. Πέρα από τον σχεδιασμό αυτό, το σκάφος διαθέτει επίσης έναν μηχανισμό σταθεροποίησης που αναπτύχθηκε αρχικά για τις βρετανικές προσπάθειες για την κατάκτηση του αγώνα ιστιοπλοΐας America’s Cup.

Η χρονική στιγμή της ανάκαμψης δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Το σημερινό οικονομικό κλίμα, με την τάση αύξησης των υπερπλουσίων, είναι καλό για το εμπόριο σκαφών και η Princess, η οποία κατέγραψε κέρδη ύψους σχεδόν 30 εκατ. λιρών με έσοδα περίπου 340 εκατομμύρια λίρες το 2018, ήταν από τους κερδισμένους. Τα βιβλία των παραγγελιών της είναι γεμάτα για φέτος και για μεγάλο μέρος του 2020. Για να ανταποκριθεί στις πωλήσεις-ρεκόρ, απασχολεί αριθμό ρεκόρ εργαζομένων, 3.200 άτομα, με αποτέλεσμα να είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξειδικευμένους κατασκευαστές του Ηνωμένου Βασιλείου, ξεπερνώντας την Aston Martin.

Η Princess βυθιζόταν οικονομικά έως και το 2015, με απώλειες 19 εκατομμυρίων λιρών. Η L Capital 2 FCPR – ιδιωτικό επενδυτικό fund της LVMH, ιδιοκτήτριας πολυτελών σημάτων όπως τα Louis Vuitton και Dom Perignon – είχε αποκτήσει την εταιρεία πριν από 11 χρόνια από τον ιδρυτή της, τον David King.

Οι νέοι ιδιοκτήτες, μαζί με τον οικογενειακό επενδυτικό οίκο του δισεκατομμυριούχου προέδρου Bernard Arnault, διέθεταν την οικονομική δύναμη και την υπομονή που χρειαζόταν για να ανακάμψει η εταιρεία. Το 2016 δρομολογήθηκε ένα πενταετές σχέδιο ανάκαμψης ύψους 100 εκατομμυρίων λιρών, το οποίο συνέπεσε με την ανακοίνωση της συνεργασίας της LMVH με την Catterton, το πλούσιο private equity fund με έδρα το Γκρίνουιτς του Κονέκτικατ, που είναι γνωστό ως L Catterton. Αυτό ελέγχει σήμερα την κατασκευάστρια γιοτ. Ο Sheriff εντάχθηκε σε αυτήν λίγο μετά τη συμφωνία.

«Όταν ήρθα εδώ σκέφτηκα, “έχουμε εκπληκτικές εγκαταστάσεις με ανθρώπους με 50 χρόνια εμπειρίας που εργάζονται. Κάνουμε τα πάντα μόνοι μας. Είμαστε καθετοποιημένοι σε μια τεράστια έκταση”», λέει σε συνέντευξή του. «Και στη συνέχεια κοίταξα γύρω και συνειδητοποίησα: “Δεν υπάρχει κανένας άλλος σε ακτίνα 200 μιλίων που να μπορεί να κάνει αυτά τα πράγματα ούτως ή άλλως”. Έτσι, με την εξωτερική ανάθεση εκτός συζήτησης, η χειροποίητη κατασκευή έγινε μια γραμμή μάρκετινγκ. Η μάρκα μας δεν είναι πια Princess. Είναι “Princess, crafted in Plymouth”», λέει.

Περίπου το 75% ή περισσότερο από κάθε γιοτ της Princess κατασκευάζεται επιτόπου – μέχρι τις άκρες των καλωδίων και τις δεξαμενές καυσίμων.

«Έχουμε πραγματικά ηλικιωμένες κυρίες και ηλικιωμένους άνδρες και νέους άνδρες και νέες γυναίκες που κάνουν τα πάντα», λέει ο Sheriff: «Οι πελάτες έρχονται και βλέπουν όχι μόνο ένα σκάφος που συναρμολογείται με τα μέρη που αγοράζονται, αλλά βλέπουν τις σανίδες του ξύλου να μπαίνουν και να μετατρέπονται σε αυτό το όμορφο έπιπλο».

Ο Sheriff, ένας 56χρονος με αμερικανικές και ιταλικές ρίζες, μεγάλωσε στη Νέα Αγγλία, αλλά έχει ζήσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην Αγγλία. Ξεκίνησε στην Chrysler πριν μετακομίσει στη Fiat και στη συνέχεια ανέλαβε κορυφαίο πόστο στη McLaren το 2003. Πιστώνεται το επιτυχημένο λανσάρισμα του πρώτου road car του κατασκευαστή του F1 στον 21ο αιώνα, του MP4-12C, και το supercar των 1,3 εκατομμυρίων λιρών με κινητήρα P1 που λειτουργεί με πετρέλαιο ή με ηλεκτρισμό. Όμως ήρθε σε σύγκρουση με τον τότε πρόεδρο της εταιρείας, Ron Dennis, όπως και, θα ήταν δίκαιο να πούμε, συνέβη με πολλούς άλλους, που έχουν συνεργαστεί με τον επιτυχημένου ιδιοκτήτη της εταιρείας.

Οι δεσμοί του Sheriff με την αυτοκινητοβιομηχανία παραμένουν ισχυροί. Βρίσκεται στα διοικητικά συμβούλια τριών πολλά υποσχόμενων εγχειρημάτων της αυτοκινητοβιομηχανίας: της Rivian, μιας start-up με έδρα το Μίσιγκαν που σχεδιάζει να κατασκευάσει ηλεκτρικά φορτηγάκια και SUVs, της Rimac, μίας δυναμικής και ιδιαίτερα σεβαστής κροατικής εταιρείας, της οποίας η προηγμένη τεχνολογία και μηχανική ηλεκτρικών οχημάτων έχουν ήδη προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις από την Porsche και άλλες μεγάλες εταιρείες, και της Pininfarina, που αναζωογονημένη με την υποστήριξη του νέου ιδιοκτήτη της, της ινδικής Mahindra and Mahindra, κατασκευάζει ένα ηλεκτρικό, τετρακίνητο υπερ-αυτοκίνητο 1.900 ίππων, το Pininfarina Battista των 2,1 εκατ. δολαρίων.

Ο Sheriff εξακολουθεί να μιλά σαν άνθρωπος του αυτοκινήτου, όταν περιγράφει, για παράδειγμα, το νέο «σπορ γιοτ» R35 της Princess.

«Είναι το ναυτικό μας ισοδύναμο με ένα supercar», λέει ο Sheriff για το σκάφος των 10,89 μέτρων με κινητήρα V8, που μοιάζει με μεγάλη αλλά κομψή αγωνιστική βάρκα, με μια καμπυλωτή καμπίνα, που κινείται με γρήγορη ταχύτητα 50 κόμβων, έως ότου εξαντληθούν τα καύσιμά του.

Μια στρατηγική που υιοθέτησε η Princess από την αυτοκινητοβιομηχανία είναι η «κοινή χρήση πλατφόρμας», η ιδέα ότι τα εξαρτήματα που δεν φαίνονται – το πλαίσιο και τα μηχανικά συστήματα, για παράδειγμα – μπορούν να είναι τα ίδια σε διάφορα μοντέλα, ενώ οι εξωτερικές επιφάνειες αλλάζουν, περιορίζοντας το κόστος και την πολυπλοκότητα.

«Θα δείτε ένα κύτος που έχει την ίδια κοψιά, αλλά μια εντελώς διαφορετική ιδέα για το σκάφος», λέει ο Sheriff. «Έτσι, το τι βρίσκεται πάνω από το κατάστρωμα είναι διαφορετικά σχεδιασμένο, με διαφορετικά σχήματα. Αυτό που βρίσκεται κάτω από το κατάστρωμα είναι το ίδιο». Αυτό σημαίνει ότι οι τροποποιήσεις στο εξωτερικό σχεδιασμό και οι τεχνοτροπίες δημιουργούν τις εμφανίσεις νέων σκαφών, όταν στην πραγματικότητα γεννιούνται από το ίδιο καλούπι.

Η γενική προσέγγιση έχει συναρπάσει τον κλαδικό Τύπο, δήλωσε ο David Robinson, επί χρόνια δημοσιογράφος της αγοράς στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Αυτή η εταιρεία ξαναχτίστηκε εκ βάθρων χρησιμοποιώντας τις επενδύσεις ως καταλύτη για την τόνωση της ανάπτυξης προϊόντων, την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων παραγωγής, τη βελτίωση του μάρκετινγκ και την ενίσχυση του διεθνούς δικτύου διανομής της», λέει. «Το αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών είναι εμφανές», προσθέτει.

Πέρα από τον άφθονο αριθμό εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων, ο Sheriff βλέπει δύο ακόμη θετικούς παράγοντες.

Ο μεγάλος: Όπως και τα supercars, η βελτιωμένη τεχνολογία σημαίνει ότι, ουσιαστικά, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην μπορεί να οδηγήσει ένα γιοτ.

«Αν μπορείτε να οδηγήσετε ένα Fiesta, μπορείτε να οδηγήσετε και μια McLaren», λέει. «Τα σκάφη είναι το ίδιο. Έχουν γίνει πολύ λιγότερο τρομακτικά… Θέλετε να μείνει εκεί που είναι; Πατάτε ένα κουμπί. Κλειδώνει στο GPS – ανεξάρτητα από το πώς πηγαίνει το ρεύμα, μένει εκεί που είναι», λέει.

Η άλλη τάση είναι η επιθυμία για απομόνωση.

«Οι άνθρωποι τα αγοράζουν επειδή αγαπούν να περνούν χρόνο σε ένα ήσυχο μέρος με την οικογένειά τους, μακριά από τα πάντα, όπου τα παιδιά δεν μπορούν να απομακρυνθούν», λέει.

«Ταιριάζουν με αυτή την αντίληψη για το πώς θέλεις να περάσεις τις διακοπές σου αν έχεις χρήματα: Αντί για ιδιωτικά τζετ και τέτοια, παίρνεις ένα σκάφος και περνάς ποιοτικό χρόνο», προσθέτει.