ΕΚΤ: «Φάρμακο» για την οικονομία, «φαρμάκι» για τις τράπεζες το νέο QE και τα αρνητικά επιτόκια

Προειδοποίηση σχετικά με τις… παρενέργειες που θα μπορούσε να έχει η χαλαρή νομισματική πολιτική της εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), υπογραμμίζοντας ότι τα πρωτοφανή μέτρα που λαμβάνονται επί χρόνια με στόχο την τόνωση της οικονομίας συμβάλλουν στη διάβρωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Τα χαμηλά επιτόκια ενθαρρύνουν την υπερβολική ανάληψη κινδύνου από μέρους επενδυτικών κεφαλαίων και ασφαλιστικών, καθώς και σε κάποιες αγορές ακινήτων, αναφέρει η ΕΚΤ στο εξαμηνιαίο Financial Stability Review που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη. Όταν δε οι τιμές ορισμένων assets διαμορφώνονται σε επίπεδα που δεν συνάδουν με τα θεμελιώδη μεγέθη κάθε αγοράς, αυτό δείχνει ότι μπορεί να υπάρξει διόρθωση στο μέλλον.

Η ΕΚΤ προειδοποίησε ότι ο νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης (ΣτΜ: QE), ο οποίος προγραμματίζεται να συνεχιστεί μέχρι ο πληθωρισμός να επιστρέψει στον στόχο, που είναι λίγο κάτω από το 2%, θα περιορίσει την ποσότητα των υψηλής ποιότητας κρατικών ομολόγων που κυκλοφορούν στην αγορά για τους ιδιώτες επενδυτές και μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη collaterals στην αγορά repos της Ευρωζώνης, επηρεάζοντας αρνητικά τον βραχυπρόθεσμο διατραπεζικό δανεισμό.

Σύμφωνα επίσης με την έκθεση, σε σχέση με έξι μήνες πριν, οι προοπτικές για την περιοχή της Ευρωζώνης έχουν επιδεινωθεί και η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα μεγαλύτερο διάστημα. Την ίδια ώρα, οι πιθανότητες συρρίκνωσης της οικονομίας μέχρι τα μέσα του 2020 έχουν αυξηθεί περίπου στο 20%, εξέλιξη που συνάδει με την αύξηση του κινδύνου ύφεσης βραχυπρόθεσμα που δείχνουν αρκετοί δείκτες της αγοράς.

Παράλληλα, παρόλο που η ανθεκτικότητα των τραπεζών της Ευρωζώνης έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, η κερδοφορία εξακολουθεί να αποτελεί εξέχουσα ανησυχία και οι προοπτικές έχουν εξασθενίσει καθώς το περιβάλλον για τις τράπεζες έχει δυσκολέψει, σύμφωνα με την ΕΚΤ.

Με τα επιτόκια αρνητικά και τις καμπύλες αποδόσεων να έχουν ισοπεδωθεί, τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών είναι πιθανό να παραμείνουν υπό πίεση.

Επιπλέον, οι τράπεζες είναι πιθανό να δυσκολευθούν να μετακυλίσουν τα αρνητικά επιτόκια στους πελάτες λιανικής, γεγονός που θα μπορούσε να λειτουργήσει επίσης ανασταλτικά για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Ο αντίκτυπος των μέτρων της ΕΚΤ, όμως, δεν περιορίζεται στις τράπεζες, δεδομένου ότι ποσοστό άνω του 70% των ομολόγων που βρίσκονται σήμερα στα χαρτοφυλάκια ασφαλιστικών εταιρειών και συνταξιοδοτικών ταμείων αποδίδει σήμερα λιγότερο από 1% και οι επενδύσεις σε ομόλογα με αρνητική απόδοση από μη τραπεζικούς επενδυτές έχουν υπερδιπλασιαστεί από τον Δεκέμβριο και μετά.

Ως αντίδοτο για όλα αυτά, η ΕΚΤ ενθαρρύνει τις Αρχές των κρατών μελών να ενθαρρύνουν, μεταξύ άλλων, τις τράπεζες να χτίσουν κεφαλαιακά «μαξιλάρια» για να μετριάσουν κάποιους από αυτούς τους κινδύνους.