Πώς μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο στο Νταβός

Όπως και εκατομμύρια άλλοι σε όλο τον κόσμο, παρακολούθησα με δέος την προεδρία του Ομπάμα. Η ελπίδα, η χάρη, η απιθανότητα της ανόδου του. Τι αξιοσημείωτη στιγμή στην ιστορία. 

Υπήρξε όμως μια άλλη πτυχή της προεδρίας του που με γοήτευσε. Ο πρόεδρος Ομπάμα είχε ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: μια αξιοσημείωτη ικανότητα να διαχωρίζει τα πράγματα. Μπορούσε να μετακινηθεί από την υπογραφή ενός νόμου στην αντιμετώπιση μιας εθνικής έκτακτης ανάγκης με μεγάλη ευκολία. «Αυτό είναι!», σκέφτηκα, «έτσι θα αλλάξω τον κόσμο».

Όταν έμαθα ότι είχαμε επιλεγεί ως μία από τις #Davos52 – η τυχερή ομάδα των Global Shapers που επιλέγονται κάθε χρόνο για να παρακολουθήσουν την ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ – ήξερα τι έπρεπε να κάνω.

Μεταδίδοντας το πνεύμα του Ομπάμα – φορώντας πολλά καπέλα

Κατέβηκα στο Νταβός έτοιμη να απευθυνθώ στους «Συμμετόχους σε έναν Συνεκτικό και Βιώσιμο Κόσμο», οπλισμένη με όλη τη διαμερισματοποίηση που θα μπορούσα να συγκεντρώσω. Συζητήσεις όπου σχεδίαζα να επισημάνω τα θέματα της πόλης μου; Τσεκ. Συζητήσεις με σχετικές επαγγελματικές επαφές; Τσεκ. Συνεδρίες όπου σχεδίαζα να θέσω δύσκολες ερωτήσεις; Τσεκ. Συμμετοχές σε ομάδες όπου θα φορούσα όλα τα καπέλα μου; Τσεκ. Στιγμές ελεύθερου χρόνου; Τσεκ. Τσεκ. Τσεκ.

Ήταν τέτοια η προσπάθειά μου να διοχετεύσω το πνεύμα του Ομπάμα, που με τη βοήθεια του deep fake εκθέματος στον δεύτερο όροφο του συνεδριακού κέντρου, έγινα ίδια η Michelle Obama. Τσεκ!

Πλοηγήθηκα στους παγωμένους διαδρόμους της Ετήσιας Συνάντησης αλλάζοντας καπέλα εκ μέρους των κοινοτήτων που αποκαλώ σπίτι, πρόθυμη να αντιμετωπίσω τα πιο πιεστικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και ζητήματα διακυβέρνησης στον κόσμο. Αλλά η προοπτική των ατελείωτων δυνατοτήτων για αλλαγή του κόσμου γρήγορα άρχισε να ξεθωριάζει.

Σε συνεδρίες που αποσκοπούσαν στον οραματισμό ενός πιο δίκαιου μέλλοντος στη δουλειά, είδα άνδρες διευθύνοντες συμβούλους να διακόπτουν συνεχώς τη μοναδική γυναίκα ομόλογό τους στο πάνελ.

Είδα επιστήμονες, γκουρού και τους πολιτιστικούς ηγέτες να συναντώνται με τους ομοίους τους στο σαλόνι του συνεδριακού κέντρου, κινούμενοι στην περιφέρεια, αβέβαιοι για το ρόλο τους στο είδος του «καπιταλισμού των συμμετόχων» που προωθήκε στη φετινή συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Σε ομιλίες, άκουσα αρχηγούς κρατών να αρνούνται την κλιματική αλλαγή του κλίματος, ενώ παράλληλα προωθούν το νεοϊδρυθέν 1t.org , μια πολυπαραγοντική προσπάθεια για την ανάπτυξη, τη διατήρηση και την αποκατάσταση 1 τρισεκατομμυρίων δέντρων μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Την ώρα που νέα μέλη συμμετείχαν στην κοινότητα των CEO Climate Leaders του Φόρουμ, λιγότερα εγγράφηκαν για να συζητήσουν την ανεργία των νέων, το καθεστώς των προσφύγων, τους στάσιμους μισθούς και την αυξανόμενη ανισότητα – όλα τα επιτακτικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, εάν θέλουμε να επιτύχουμε έναν βιώσιμο κόσμο.

Η ευκαιρία των αντιφάσεων

Αυτά τα κενά και οι αντιφάσεις στιγματίζουν την εμπειρία της Ετήσιας Συνάντησης. Το πέπλο συνέχισε να σηκώνεται καθώς αντιμετώπιζα τις δικές μου αντιφάσεις. Πρέπει να συντονίσω ένα πάνελ για το μέλλον της νεολαίας που χρηματοδοτείται από έναν οργανισμό που κατηγορείται για κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Πρέπει να κυνηγήσω την υπόσχεση μίας επένδυσης στην start-up μου από κάποιον με πολιτικές απόψεις που έρχονται σε αντίθεση με τις δικές μου; Ήταν σωστό να μείνω σε μια εκδήλωση αφού συνειδητοποίησα ότι χρηματοδοτήθηκε από μια κυβέρνηση που είναι σε διαμάχη με τη χώρα μου;

Ξαφνικά, η διαμερισματοποίηση έμοιαζε ακατάλληλη.

Οι μεγάλες ημέρες ενώθηκαν η μια με την άλλη και η υπερβολική δόση τυριού και η κόπωση άρχισαν να έχουν συνέπειες. Γινόταν όλο και πιο δύσκολο να περάσω από τα «τσεκ» μου και να προχωρήσω βαθύτερα στο «γιατί» μου. Αλλά το πέπλο είχε φύγει τώρα και αυτή η ευκαιρία ίσως να μη μου ξαναδοθεί.

Τι θα έκανα με τον υπόλοιπο χρόνο μου στο Νταβός;

Αρνήθηκα την προσφορά να συντονίσω το πάνελ. Έφυγα από την εκδήλωση πολύ νωρίτερα από ό,τι είχα αρχικά σχεδιάσει. Είμαι ακόμα σε συζητήσεις με τον πιθανό επενδυτή.

Στα 50 χρόνια της ετήσιας συνάντησης υπήρξε αναμφίβολα πρόοδος. Απτές δράσεις, πλατφόρμες και συνεργασίες έχουν ξεκινήσει στο πιο πολυπόθητο τραπέζι του κόσμου. Ακτιβιστές και ηγέτες έχουν αποκτήσει ένα βήμα συσπείρωσης για τους σκοπούς στους οποίους πιστεύουν.

Δύσκολες επιλογές

Για να πετύχουμε πραγματικά «έναν πιο συνεκτικό και βιώσιμο κόσμο», πρέπει να κάνουμε νέες επιλογές. Μόνο αντιμετωπίζοντας τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας στη διασταύρωση τους και αξιοποιώντας όλους τους τομείς για να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε, θα φτάσουμε σε λύσεις που οδηγούν σε διαρκή αλλαγή.

Αντί να διαμερισματοποιούν, για να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ετήσια συνάντηση, οι συμμετέχοντες θα πρέπει να εναγκαλιστούν αταίριαστους φίλους και να συνεργαστούν μαζί τους για να ενθαρρύνουν τη δράση. Η διασύνδεση υπερισχύει της αντίφασης. Οι συμμέτοχοι θα πρέπει να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο το μέλλον της εργασίας διασταυρώνεται με την εμπλοκή των πολιτών, τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζεται η ψυχική υγεία από την αλλαγή του κλίματος, τον τρόπο με τον οποίο η ισότητα των φύλων σχετίζεται με τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης. Οι λύσεις-τσιρότα πρέπει να περάσουν σε δεύτερη μοίρα για χάρη της μακροπρόθεσμης δράσης. Οι αντιπρόσωποι θα πρέπει να εξακολουθήσουν να καλωσορίζουν την αμφισβήτηση από τους συνομιλητές τους και να διαδραματίσουν το ρόλο τους στη δημιουργία συστημικών αλλαγών.

Αυτές οι επιλογές δεν είναι εύκολες. Η διαμερισματοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε άμεσες επιδόσεις που θα επικροτήσουμε, αλλά καθώς κοιτάμε προς τα επόμενα 50 χρόνια του Φόρουμ, εάν επιδιώκεται η επίτευξη μόνιμης αλλαγής, η «ευθύνη των συμμετόχων» πρέπει να είναι τολμηρή και πρέπει να ενσωματωθεί σε ένα συλλογικό όραμα. Η κατάσταση του κόσμου εξαρτάται από αυτό.