Βρετανία: Θα μοιάζει περισσότερο με τον Καναδά ή τη Νορβηγία;

Παρά τα πολλά προβλήματα στο συνέδριο του κόμματος των Συντηρητικών, οι υπουργοί και το ευρύτερο κόμμα είναι στην πραγματικότητα ενωμένοι γύρω από το σχέδιο Brexit της κυβέρνησης. Το όραμα που εκπονήθηκε στο Lancaster House παραμένει: το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει τελικά από την Ενιαία Αγορά και την Τελωνειακή Ένωση. Στη Φλωρεντία, η πολιτική αναπτύχθηκε περαιτέρω για να συμπεριλάβει μια μεταβατική περίοδο δύο τουλάχιστον ετών. Εδώ υπάρχει κάποια διαφωνία: Ο Boris Johnson επιμένει ότι δεν μπορεί να διαρκέσει “ούτε ένα δευτερόλεπτο” περισσότερο από δύο χρόνια. Ο Philip Hammond προτιμά μια μακρύτερη περίοδο. Ωστόσο δεν αμφισβητούν την συνολική πολιτική. Αυτές οι διαφωνίες, και άλλες, για την τρέχουσα πολιτική, είναι σχετικά μικρές.

του Henry Newman/https://openeurope.org.uk/today/blog/uk-more-like-canada-or-norway/

Υπάρχει πολύ λιγότερη σαφήνεια ή συμφωνία σχετικά με την επόμενη φάση του Brexit -αυτό που συμβαίνει μετά τη μετάβαση. Με την εξουσία της πρωθυπουργού τώρα να κρέμεται από μια κλωστή, υπάρχει ακόμη μικρότερη σαφήνεια για το πότε ή πώς θα επιλυθεί αυτό τώρα. Στους Times στις αρχές του μήνα, ο Sam Coates τόνισε ότι θα έρθει σύντομα μια κρίση στο υπουργικό συμβούλιο σχετικά με τη μελλοντική σχέση της Βρετανίας. Επίσης έκανε λόγο για το ενδεχόμενο παραίτησης υπουργών για την πορεία που θα πάρει το Brexit, αν δεν ακολουθήσει το δρόμο τους.

Ένας από τους τομείς σύγκρουσης είναι οι μελλοντικές πληρωμές για την ΕΕ -ξεχωριστά από τον “λογαριασμό του Brexit”. Ο υπουργός Εξωτερικών έχει επιμείνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα πρέπει να πληρώνει για την πρόσβαση στην ενιαία αγορά μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου. Ο υπουργός Οικονομικών και άλλοι είναι προφανώς πιο ανοιχτοί σε μια τέτοια επιλογή.

Αυτό μπορεί να αποτελεί μικρότερο ζήτημα από ό,τι φαίνεται. Εάν ο Johnson είναι χαρούμενος με την θέση της Φλωρεντίας, που προσέφερε μακροχρόνια πληρωμή για συμμετοχή σε πολιτιστικά, επιστημονικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και κάποια συμμετοχή στην βοήθεια της ΕΕ προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, τότε το ερώτημα της πληρωμής για την πρόσβαση στην ενιαία αγορά μπορεί εύκολα να διελευκανθεί. Ένας από τους 27 πρεσβευτές της ΕΕ με τον οποίο μίλησα αυτό τον μήνα συμφώνησε, βλέποντας το σε μεγάλο βαθμό ώς ένα ερώτημα “σημασιολογίας”.

Αλλά το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αυτό για το οποίο είχα γράψει προηγουμένως. Είναι η μάχη εντός του Whitehall μεταξύ όσων είναι υπέρ μιας σχέσης βασισμένης γύρω από την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Καναδά -της αποκαλούμενης επιλογής CETA plus- και εκείνων που προτιμούν την πολύ στενότερη διευθέτηση, τύπου Νορβηγίας, σχεδόν εντός της Ενιαίας Αγοράς και της ΕΥρωπαϊκής Οικονομικής Περιοχής (ΕΕΑ), μείον το μοντέλο ΕΕΑ (EEA minus). Αυτό το θεμελιώδες ερώτημα τέθηκε στην ομιλία στη Φλωρεντία.

Η Theresa May έθιξε αυτό στο οποίο το Open Europe κατέληξε ότι ήταν μια “συναίνεση” με το να πείσει το υπουργικό της συμβούλιο να συμφωνήσει σε αυτό που ονομάζει “περίοδο εφαρμογής”. Αλλά η απόφαση για το μελλοντικό καθεστώς αναβλήθηκε σε μεγάλο βαθμό.

Στην ομιλία της στην Φλωρεντία, η πρωθυπουργός απέκλεισε τους αχυράνθρωπους, επιμένοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είναι ούτε σαν τον Καναδά ούτε σαν τη Νορβηγία. Δήλωσε πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει μια διαφορετική σχέση με την ΕΕ από οποιοδήποτε από τα ισχύοντα “έτοιμα” μοντέλα. Αλλά το να αποκλείσεις μια σχέση όπως αυτή του Καναδά δεν σημαίνει ότι αποκλείεται μία βαθύτερη επιλογή CETA plus. Η δήλωση ότι θα είμαστε εκτός της Ενιαίας Αγοράς και εκτός της ΕΕΑ, δεν αποκλείει την επιλογή ΕΕΑ minus.

Μια βασική διαφορά μεταξύ των δύο επιλογών είναι ο βαθμός στον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να αποκλίνει από την ΕΕ στους κανόνες. Με βάση το μοντέλο CETA plus, το Ηνωμένο Βασίλειο θα είχε την ελευθερία να τηρεί τους κανόνες της ΕΕ σε κάποιους τομείς αλλά όχι σε άλλους. Με βάση το μοντέλο ΕΕΕ minus, το Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν ουσιαστικά σε ένα ρυθμιστικό ERM. Νέες οδηγίες, κανόνες και ρυθμίσεις θα “αποστέλλονται με φαξ” στο Whitehall και θα πρέπει να τους εφαρμόζουμε.

Αυτό θα σημαίνει ρυθμιστικό πλαίσιο χωρίς εκπροσώπηση, διότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει χάσει όλους τους ευρωβουλευτές του, τον Επίτροπο και την έδρα στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβιυλίου. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να απορρίψει την επιλογή του να υιοθετεί κανόνες εκτός για μια σύντομη μεταβατική περίοδο.

Η πρωθυπουργός τόνισε στη Φλωρεντία ότι θα υπάρξουν τομείς όπου το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να αποκλίνει από την ΕΕ από κανονιστική άποψη. Αλλά το βασικό ερώτημα δεν είναι εάν μπορούν να αποκλίνουμε χωρίς να ρωτήσουμε πρώτα την ΕΕ και να πάρουμε προηγουμένως την έγκρισή της.

Από τη στιγμή που οι εκλογές δεν έβγαλαν μια ισχυρή πλειοψηφία, η εξουσία έχει φύγει από την πρωθυπουργό, προς το υπουργικό συμβούλιο. Το Υπουργείο Οικονομικών έδρασε άμεσα για να πιέσει τον Philip Hammond προς τα εμπρός και να ανακτήσει το καθεστώς που έχασε αυτό το υπουργείο τον περασμένο χρόνο.

Τα άλλα υπουργεία και οι υπουργοί του υπουργικού συμβουλίου χρειάστηκαν λίγο περισσότερο χρόνο για να συνειδητοποιήσουν τη δική τους δύναμη. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο υπουργός Εξωτερικών και ο υπουργός Brexit έχουν βρει τα mojo τους, με τον Boris Johnson να δημοσιεύει ένα μακροσκελές άρθρο στο οποίο περιέγραφει το όραμά του για ένα αισιόδοξο Brexit και τον David Davis να διώχνει από το τμήμα του έναν κορυφαίο δημόσιο αξιωματούχο, τον Olly Robbins.

Ο έλεγχος και η διοίκηση της Downing Street από τους πρώην επικεφαλής προσωπικού της May, αντικαταστάθηκε από μία παράξανη ισορροπία εξουσίας μεταξύ των υποστηρικτών της παραμονής και της εξόδου, με καμία από τις δύο πλευρές να παίρνει το προβάδισμα.

Τι θα κάνει αυτό το σύμπλεγμα καταστροφών του συνεδρίου, σε αυτό το υπουργικό αδιέξοδο; Λίγα για την ώρα ίσως -μέχρι κάτι να συμβεί για να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων.

Την Κυριακή 1η Οκτωβρίου σε μια σουίτα ξενοδοχείου στο Μάντσεστερ, η πρωθυπουργός πήρε το λόγο στο συνέδριο των συντηρητικών. Απαντώντας σε σχόλια ενός εκ των χορηγών της βραδιάς, City UK.

Η Theresa May δήλωσε πως θα “ξέρουμε ήδη” τη μελλοντική μας σχέση με την ΕΕ από την ώρα που θα εισέλθουμε σε μεταβατική περίοδο. Αυτό κάθε άλλο παρά σίγουρο φαίνεται, δεδομένου ότι οι συνάδελφοί της είναι υποχρεωμένοι να παραταχθούν και να της παρέχουν την “πλήρη στήριξή” τους. Με ένα ερωτηματικό να κρέμεται πάνω από τη Downing Street, οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης θα είναι κρίσιμες.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:  https://openeurope.org.uk/today/blog/uk-more-like-canada-or-norway/