Κυριάκος Μορταράκος: Μια έκθεση σαν προσωπικό ημερολόγιο

«Η τέχνη του Κυριάκου Μορταράκου αρθρώνεται ως ένα ιδιότυπο, προσωπικό εικαστικό σύμπαν, όπου ο γραπτός λόγος συχνά υποκαθιστά την εικόνα. Χαρακτηρίζεται δε, για τη διακριτική αλλά στιβαρή παρουσία μιας υλικότητας που ενισχύει την οπτική αφήγηση», γράφει η Κατερίνα Κοσκινά, δρ. Ιστορίας της Τέχνης και μουσειολόγος για το έργο του σημαντικού καλλιτέχνη, που παρουσιάζεται από σήμερα στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.

Πάνω από 150 έργα θα εκτεθούν και στα δύο κτήρια της Πινακοθήκης στο Μεταξουργείο στο πλαίσιο αυτής της αναδρομικής έκθεσης, που στοχεύει να καλύψει όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής παραγωγής του Μορταράκου εκκινώντας από την περίοδο των σπουδών του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και προχωρώντας σε όλη τη διαδρομή του και φθάνοντας φυσικά και στα χρόνια της διδασκαλίας του ως καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στην συνέχεια ως ομότιμος καθηγητής.

«Με μιαν προκλητική αφαίρεση της ζωγραφικής αφήγησης και την ένταξη στη ζωγραφική επιφάνεια ‘‘χειρόγραφων’’ σημειώσεων και αριθμών και αντικειμένων», αναφέρει η κυρία Κοσκινά, που έχει την επιμέλεια της έκθεσης, ο Μορταράκος «θίγει ζητήματα υπαρξιακά, όπως ο χρόνος, η υπόμνηση, η απώλεια, η φθορά αλλά και καλλιτεχνικά, όπως είναι οι πρακτικές της αναπαράστασης, το πεδίο, ο ρόλος και ο λόγος της ζωγραφικής σήμερα».

Αφηγηματική ζωγραφική

Ως σελίδες ενός προσωπικού ημερολογίου, θεωρεί η ίδια εξάλλου, ότι λειτουργούν τα έργα του, ειδικότερα ως ένα κοινοποιημένο ιδιωτικό αρχείο μνήμης, όπου η αποτύπωση -με εικαστικό και γραπτό λόγο- μιας προσωπικής ανάμνησης, ενός ίχνους, μιας στιγμής, μιας ημέρας ή μιας σκέψης έχουν καίριο ρόλο.

«Η εμμονή σε μια αφηγηματική ζωγραφική, με αντικατάσταση ωστόσο, μέρους της εικόνας από το γραπτό λόγο, η δομή της σύνθεσης, με αναφορές σε εσωτερικά αρχιτεκτονικών χώρων και κατασκευές, η ανάγλυφη, σχεδόν τρισδιάστατη χρήση του χρώματος, οι προσωπικές σημειώσεις, τα γράμματα και οι αριθμοί, προβεβλημένα εξ ίσου με τα ζωγραφισμένα αντικείμενα-σύμβολα, προσδίδουν στους πίνακες ιδιαίτερο, μυστηριακό και αλληγορικό χαρακτήρα. Μετατρέπονται σε εργαλεία εσωτερικών αναζητήσεων και φορείς νοημάτων και συναισθημάτων», όπως σημειώνει.

Διαρθρωμένη σε θεματικές ενότητες η έκθεση περιλαμβάνει ακόμη, αρχειακό υλικό (έντυπο, ψηφιακό, αναλογικό), εγκαταστάσεις και περιβάλλοντα ενώ ένα video-πορτραίτο του καλλιτέχνη προετοιμάζεται ειδικά για την αναδρομική.

«Το πλαστικό ιδίωμα του Κυριάκου Μορταράκου διαμορφώνεται από την αξιοποίηση ως εκφραστικών μέσων, πέραν του χρώματος και των αντικειμένων που ενίοτε επικολλά ή ενθέτει στη ζωγραφική επιφάνεια, και της γραφής, της διαγραφής και της μουτζούρας», όπως αναφέρει η επιμελήτρια.

Η εκθεσιακή παραγωγή

Με σπουδές ζωγραφικής, νωπογραφίας και σκηνογραφίας κοντά στον Μόραλη, τον Βασιλειάδη και τον Ξυνόπουλο ο Κυριάκος Μορταράκος έχει παρουσιάσει είκοσι ατομικές εκθέσεις σε ιστορικούς χώρους τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως στην γκαλερί Ζυγός, στην Ουάσιγκτον D.C. και στις γκαλερί Νέες Μορφές και Ζουμπουλάκη στην Αθήνα.

Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις σε ιδιωτικά και δημόσια ιδρύματα και μουσεία, όπως το Μουσείο Μπενάκη, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η Εθνική Πινακοθήκη, Δημοτικές Πινακοθήκες, το Σισμανόγλειο Μέγαρο στην Κωνσταντινούπολη,στο Artist Guild Center for Creative Arts στην Σανγκάη, η Arad biennial της Ρουμανίας και η Kunstverein Kunsthalle στο Βερολίνο.

Έργα του βρίσκονται σε συλλογές δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων και μουσείων όπως η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης στη Ρόδο αλλά και μεγάλων ιδιωτικών συλλογών στο εξωτερικό, όπως της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας στην Γερμανία.

Η έκθεση στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων διοργανώνεται από την ΑΜΚΕ ΠΟΛΙΤΕΣ με την υποστήριξη του Οργανισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων.

Info
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων: Λεωνίδου & Μυλλέρου, Μεταξουργείο, τηλ. 210 5202420
Έκθεση: Κυριάκος Μορταράκος – Αναδρομή
Διάρκεια: 27 Νοεμβρίου 2025 έως τις 25 Ιανουαρίου 2026

Διαβάστε επίσης:

Η «άλλη» Αφροδίτη του Τζεφ Κουνς στην Αθήνα- Έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Το «παράσιτο» του λατομείου – Μια γλυπτή κατασκευή στου Φιλοπάππου, ανάθεση του ΝΕΟΝ

Η επιβεβαίωση του Αριστοτέλη: Ορυχείο χαλκού 2.300 ετών στον βυθό της Χάλκης