Μετά την επιτυχία της P-TEC, μια νέα αποστολή αναλαμβάνει η  Ελλάδα και ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, στην Ευρώπη: την ευθύνη και τη μέριμνα  να πετύχει η μετάβαση από το ρωσικό αέριο στο αμερικάνικο LNG.

Στο πλαίσιο αυτού του κεντρικού ρόλου «επιταχυντή των εξελίξεων», ο  υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου θα βρεθεί αύριο Τετάρτη στις Βρυξέλλες, μαζί με τον υφυπουργό Νίκο  Τσάφο για να συναντηθούν με τον Επίτροπο Ενέργειας της Ε.Ε., Νταν Γιόρκενσεν.

1

Στα θέματα της συνάντησης μεταξύ άλλων είναι και η διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, και εκτιμάται, όπως αναφέρουν πηγές, ότι θα δοθούν απαντήσεις από τον Επίτροπο για το ρόλο που μπορεί να παίξει η Ευρώπη.

Προτεραιότητα η επιτυχία της νέας αρτηρίας LNG

Κύριος στόχος της συνάντησης με τον Ντάν Γιόρκενσεν, όμως για τον Έλληνα  υπουργό είναι να καθοριστούν τα επόμενα βήματα, ώστε να εξασφαλιστούν τα προαπαιτούμενα για να προχωρήσει ανεμπόδιστα  η αντικατάσταση του ρωσικού αερίου από αμερικάνικο LNG, μετά το 2028.

Το χρονοδιάγραμμα είναι ασφυκτικό, με δεδομένο το μέγεθος των επενδύσεων και τους ρυθμούς της Ευρώπης. Ωστόσο, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας ενεργειακής αρχιτεκτονικής  και θέλει να αποτελέσει την πύλη για το αμερικάνικο αέριο μετά το 2028,  έχει αναλάβει τον κεντρικό ρόλο στο να προωθεί λύσεις, να προβλέπει προβλήματα και να συμβάλει ώστε να ξεπερνιούνται.

Στα θέματα που θα συζητηθούν, σύμφωνα με πηγές, στην αυριανή συνάντηση στις Βρυξέλλες, είναι:

α) οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν και να χρηματοδοτηθούν, σε υποδομές για την ενίσχυση των αγωγών που αποτελούν τον Κάθετο Διάδρομο,

και β) οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να πετύχει ο τερματισμός των ροών του ρωσικού αερίου χωρίς κίνδυνο ο Turkstream να καταστρατηγεί την ευρωπαϊκή απόφαση και να λειτουργεί ως δίοδος χωρίς να το δηλώνει.

Όπως έγινε σαφές από τις σημαντικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Διατλαντικές Διάσκεψης PTEC, πρέπει πολύ σύντομα να προχωρήσουν έργα αγωγών κατά το μήκος του Κάθετου Διαδρόμου  ώστε να είναι δυνατό  από την Ελλάδα και προς  Βουλγαρία,  Ρουμανία και  Μολδαβία, να μεταφερθούν μεγάλοι όγκοι αερίου. Το 2025 οι εξαγωγές LNG από την Ελλάδα είναι κοντά στο 1 bcm, το 2026 θα είναι 2 bcm και μετά το 2028 θα πρέπει να μπορούν να μεταφέρουν 15-20 bcm αν θέλουμε να αποτελέσει η Ελλάδα την πύλη για το αμερικάνικο αέριο που θα αντικαταστήσει το ρωσικό. Αυτό όμως σημαίνει σημαντικές επενδύσεις, και ευρωπαϊκή στήριξη.

Δεύτερο πρόβλημα που πρέπει να λυθεί είναι ο ρόλος του Turckstream, ώστε να μην αποτελεί δίοδο για το ρωσικό αέριο μετά τον επίσημο τερματισμό των ρωσικών ροών. Η ελληνική πρόταση που υιοθέτησε το πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας (20 Οκτωβρίου), προβλέπει ότι οποιαδήποτε ροή μέσω TurkStream θα θεωρείται ρωσικής προέλευσης εκτός αν υπάρξουν αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία ότι δεν είναι, δηλαδή αποδεικτικά αγοράς αμερικάνικου αερίου.

Ωστόσο, το γενικό αυτό μέτρο χρειάζεται να καθοριστεί νομικά, τεχνικά και διαδικαστικά πώς θα γίνει ώστε να προχωρήσουν τα απαιτούμενα κανονιστικά πλαίσια που θα διασφαλίζουν ότι η Τουρκία δεν θα λειτουργήσει ως «πίσω πόρτα» εισαγωγής ρωσικού αερίου, προστατεύοντας τόσο τα ευρωπαϊκά συμφέροντα όσο και τη γεωπολιτική σταθερότητα της περιοχής. Και σε αυτό στάδιο κεντρικός είναι ο ρόλος της ελληνικής ομάδας Παπασταύρου-Τσάφου.

Η Ελλάδα οδηγεί τις εξελίξεις

Στη νέα εποχή που δημιούργησε η δέσμευση της Ευρώπης να αποκτήσει ενεργειακά προϊόντα από τις ΗΠΑ αξίας 250 δισ. κάθε χρόνο για τρία χρόνια και η κοινή δέσμευση Ευρώπης ΗΠΑ παύσης των ρωσικών ροών, η Ελλάδα φολοδοξεί να παίξει ένα κεντρικό ρόλο.
Η επιτυχία της Διατλαντικής Συνόδου PTEC στην Αθήνα, που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον ΗΠΑ και Ε.Ε.,  έδειξε ότι και οι ΗΠΑ θέλουν την Ελλάδα ως κεντρικό κόμβο της Ευρωατλαντικής συνεργασίας.

Όμως πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα, καθώς η μεγάλη αυτή στροφή στον πολλαπλασιασμό των ποσοτήτων LNG που θα εισάγονται και θα εξάγονται  ωστόσο, απαιτούν μεγάλες επενδύσεις μεταφοράς και αποθήκευσης. Και οι επενδύσεις αυτές χρειάζονται  χρηματοδοτήσεις οι οποίες για να γίνουν έχουν ένα βασικό προαπαιτούμενο: μακροχρόνιες συμφωνίες προμήθειας LNG που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των έργων και θα κινητοποιήσουν χρηματοδότηση από τις αγορές.

Το παζλ του νέου ενεργειακού οικοσυστήματος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τώρα αρχίζει να διαμορφώνεται και η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να παίξει ένα κεντρικό ρόλο σε αυτό, έχοντας τη γεωπολιτική θέση, τους πολιτικούς, τις καλές σχέσεις, την αξιοπιστία, την αγορά και τη συγκυρία με το μέρος της.