ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μία «κρυφή» ευκαιρία πρόωρης εξόδου στη σύνταξη πριν το 2027 προσφέρουν οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης σε χιλιάδες παλιούς ασφαλισμένους, δηλαδή όσους είχαν πρώτη ασφάλιση πριν από την 31 Δεκεμβρίου 1992.
Σύμφωνα με την ανάλυση του δικηγόρου Διονύση Ρίζου στο «Mononews», το συγκεκριμένο δικαίωμα αφορά άνδρες και γυναίκες που έχουν ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερους από έναν φορείς, όπως ΙΚΑ, ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ), ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ ή Δημόσιο, αλλά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με βάση τον τελευταίο τους φορέα.
Με τις διατάξεις αυτές, ο ασφαλισμένος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με βάση την ευνοϊκότερη νομοθεσία ενός προηγούμενου φορέα, ακόμα και 10 χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας.
Πώς λειτουργεί το σύστημα
Οι ασφαλισμένοι υποβάλλουν την αίτηση συνταξιοδότησης στον τελευταίο φορέα ασφάλισής τους (π.χ. ΟΑΕΕ ή Δημόσιο). Στη συνέχεια, μέσω εσωτερικής υπηρεσιακής διαδικασίας, ο e-ΕΦΚΑ απονέμει τη σύνταξη βάσει της πιο ευνοϊκής διάταξης που ισχύει σε κάποιον από τους προηγούμενους φορείς ασφάλισης.
Η προϋπόθεση για να γίνει χρήση του δικαιώματος είναι:
- να έχει συμπληρωθεί το όριο ηλικίας μεταβίβασης που ορίζει κάθε πρώην φορέας, ή
- να έχει καταστεί τελευταίος φορέας ο πιο ευνοϊκός, εφόσον έχουν συμπληρωθεί 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, εκ των οποίων 300 ημέρες την τελευταία πενταετία πριν από την αίτηση.
Έτσι, ακόμη και ένας μικρός αριθμός ενσήμων σε έναν παλαιότερο φορέα μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος για θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης νωρίτερα από το 67ο έτος.
Στην πράξη, το κλειδί βρίσκεται στην ορθή υποβολή της αίτησης και στη μελέτη του ασφαλιστικού ιστορικού από εξειδικευμένο νομικό ή εργατολόγο, ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο κάθε περίοδος ασφάλισης.
Όπως τονίζει ο κ. Ρίζος, «οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης μπορούν να μετατρέψουν ακόμη και μερικές εκατοντάδες ένσημα του παρελθόντος σε σημαντικό όφελος για τον ασφαλισμένο, επιταχύνοντας τη συνταξιοδότησή του έως και μία δεκαετία».
Ενδεικτικές περιπτώσεις που οδηγούν σε πρόωρη σύνταξη
Παρακάτω παρατίθενται οι βασικές κατηγορίες ασφαλισμένων που μπορούν να ωφεληθούν από τη διαδοχική ασφάλιση και να «κλειδώσουν» σύνταξη αρκετά χρόνια νωρίτερα.
- Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ – Συνταξιοδότηση ως μητέρες ανηλίκων
Οι γυναίκες που έχουν περάσει από το ΙΚΑ και στη συνέχεια από τον ΟΑΕΕ μπορούν να κερδίσουν έως και 7 χρόνια αν συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις του ΙΚΑ για μητέρες ανηλίκων, αντί να περιμένουν τη σύνταξη στα 67 από τον ΟΑΕΕ.
Παράδειγμα 1: Ασφαλισμένη στον ΟΑΕΕ έως το 2020, μητέρα παιδιού γεννημένου το 1999, 60 ετών σήμερα. Έχει 25 χρόνια στον ΟΑΕΕ και 1.100 ένσημα ΙΚΑ την περίοδο 1984-1989.
➡ Μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα τη μεταβιβάσει στο ΙΚΑ. Με βάση τη διάταξη του ΙΚΑ για μητέρες ανηλίκων, θεμελιώνει δικαίωμα και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, αντί να περιμένει έως τα 67.
Κέρδος: 7 χρόνια.
Παράδειγμα 2: Έμπορος ασφαλισμένη στο πρώην ΤΑΕ για 25 χρόνια, μητέρα παιδιού γεννημένου το 1995, σήμερα 62 ετών. Είχε 100 ένσημα στο ΙΚΑ πριν την έναρξη ασφάλισης στον ΟΑΕΕ.
➡ Μπορεί να αιτηθεί σύνταξη από τον ΟΑΕΕ, ο οποίος θα μεταβιβάσει το αίτημα στο ΙΚΑ. Εκεί, συνταξιοδοτείται πλήρως στην ηλικία των 61, όπως προέβλεπε η διάταξη του ΙΚΑ.
Κέρδος: 5 χρόνια.
2. Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο και το ΙΚΑ – Συνταξιοδότηση ως μητέρες ανηλίκων
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα ευνοϊκή κατηγορία, καθώς οι ασφαλισμένες στο Δημόσιο που είχαν ένσημα στο ΙΚΑ μπορούν να αξιοποιήσουν τις διατάξεις του ΙΚΑ, οι οποίες απαιτούσαν 18,5 έτη ασφάλισης έως το 2012 (έναντι 25ετίας του Δημοσίου). Έτσι, μπορούν να αποχωρήσουν έως και 10 χρόνια νωρίτερα από ό,τι θα προέβλεπε το Δημόσιο.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένη σήμερα στο Δημόσιο με ανήλικα τέκνα το 2010, ηλικίας 59 ετών, με 33 συνολικά έτη ασφάλισης, εκ των οποίων 600 ένσημα στο ΙΚΑ πριν τη μονιμοποίησή της.
➡ Μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στο Δημόσιο, το οποίο θα τη μεταβιβάσει στο ΙΚΑ. Εκεί, συνταξιοδοτείται άμεσα, αφού έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας που απαιτούσε το ΙΚΑ για μητέρες ανηλίκων.
Κέρδος: 3 έως 8 χρόνια, σε σχέση με τη συνταξιοδότηση στα 62 ή 67 έτη που προβλέπει το Δημόσιο.
3. Άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ – Πρόωρη / μειωμένη σύνταξη
Οι ασφαλισμένοι που έχουν διανύσει χρόνο ασφάλισης τόσο στο ΙΚΑ όσο και στον ΟΑΕΕ μπορούν να επωφεληθούν από τις πρόωρες ή μειωμένες συντάξεις του ΙΚΑ. Το όφελος φθάνει έως και 5 χρόνια, καθώς μπορούν να συνταξιοδοτηθούν γύρω στα 62 αντί για τα 67 έτη που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη από τον ΟΑΕΕ.
Παράδειγμα: Έμπορος με 20 χρόνια ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, ο οποίος συμπλήρωσε το 62ο έτος της ηλικίας του το 2025, έχοντας προηγουμένως 30 ένσημα στο ΙΚΑ.
➡ Υποβάλλει αίτηση στον ΟΑΕΕ, ο οποίος τη μεταβιβάζει στο ΙΚΑ. Εκεί, θεμελιώνει δικαίωμα πρόωρης / μειωμένης σύνταξης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του ΙΚΑ.
Κέρδος: 5 χρόνια.
Η μείωση στην εθνική σύνταξη ανέρχεται σε περίπου 130 ευρώ.
4. Ασφαλισμένοι με μικρό χρόνο στο ΝΑΤ – Πλήρης σύνταξη έως και 10 χρόνια νωρίτερα
Ιδιαίτερα προνομιακό καθεστώς ισχύει για όσους έχουν λίγες ημέρες ασφάλισης στο ΝΑΤ και στη συνέχεια συνέχισαν την ασφάλισή τους σε άλλο φορέα.
Το ΝΑΤ παρέχει εξαιρετικά ευνοϊκές διατάξεις πλήρους σύνταξης, τις οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν μέσω της διαδοχικής ασφάλισης ακόμη και όσοι έχουν ελάχιστο χρόνο ναυτικής ασφάλισης.
Έτσι, υπάρχει δυνατότητα συνταξιοδότησης έως και 10 χρόνια νωρίτερα, χωρίς να απαιτείται η αναμονή έως τα 67.