Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά σε προσωρινές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει στα προγράμματα «Εξοικονομώ», με στόχο την αποφυγή απώλειας πολύτιμων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ την περασμένη Παρασκευή, δόθηκε παράταση σε 13 συνολικά προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, τα οποία απευθύνονται τόσο σε νοικοκυριά όσο και σε επιχειρήσεις, με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 2,5 δισ. ευρώ. Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, οι παρατάσεις κρίνονται απαραίτητες για τη διασφάλιση της ομαλής υλοποίησης των παρεμβάσεων, την πλήρη απορρόφηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων και την αποτελεσματική στήριξη των ωφελούμενων.

1

Ωστόσο, δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή επισημαίνει πως τα πολλαπλά στάδια γραφειοκρατίας —από την υποβολή αίτησης έως την εκκίνηση των εργασιών— σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις στην έκδοση κρίσιμων υπουργικών αποφάσεων, επιβαρύνουν την ήδη αργή πορεία των έργων, κρατώντας ουσιαστικά τα περισσότερα προγράμματα σε στασιμότητα.

Η αργοπορία στην υλοποίηση έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος των υλικών, λόγω του πληθωριστικού περιβάλλοντος, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί περιθώριο για υπερκοστολογήσεις. Ως αποτέλεσμα, καταγράφεται αποχώρηση δικαιούχων, ιδιαίτερα κατά τη φάση της υποβολής της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου αλλά και αργότερα. Σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), περίπου 10% των ωφελούμενων υπαναχωρούν στο στάδιο της ταυτότητας, ενώ επιπλέον 10%-15% εγκαταλείπουν τη διαδικασία αργότερα.

Με εξαίρεση το «Εξοικονομώ 2021», που κινείται σε ικανοποιητικούς ρυθμούς, τα υπόλοιπα προγράμματα εμφανίζουν σημαντικές καθυστερήσεις, ενώ το «Εξοικονομώ 2025» παραμένει σε εκκρεμότητα. Σύμφωνα με τον οδηγό του προγράμματος, οι ωφελούμενοι διαθέτουν προθεσμία 8 μηνών για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και την υποβολή φακέλου, με καταληκτική ημερομηνία την 28η Φεβρουαρίου 2026 ή όποια προηγηθεί. Ωστόσο, η σχετική υπουργική απόφαση για την έγκριση αιτήσεων δεν έχει ακόμη εκδοθεί, με αποτέλεσμα η εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος να θεωρείται ανέφικτη, ακόμη και με την παράταση έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί αύξηση του εύλογου κόστους των εργασιών, λόγω της απουσίας ανώτατων ορίων στον σχεδιασμό του προγράμματος, σε αντίθεση με παλαιότερες εκδόσεις. Παράλληλα, η χρήση του κριτηρίου των βαθμοημερών για την αξιολόγηση των αιτήσεων έχει προκαλέσει γεωγραφικές ανισότητες, οι οποίες εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε μαζικές ενστάσεις.