ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ήταν η εβδομάδα εκείνη που θα έκανε ακόμα και το κεφάλι ενός έμπειρου διπλωμάτη να γυρίζει: εμπορικές συνομιλίες με την Κίνα, εκεχειρία μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, κατάπαυση του πυρός με τους Χούθι και διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά με το Ιράν. Χωρίς να αναφέρουμε την απελευθέρωση ομήρων στη Γάζα, ένα νέο εμπορικό πλαίσιο με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη δελεαστική προοπτική τερματισμού του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Για τους υποστηρικτές του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όλα αυτά αποτελούν απόδειξη ότι οι επιθετικές πολιτικές του “Πρώτα η Αμερική” στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και του εμπορίου αποφέρουν αποτελέσματα καλύτερα και ταχύτερα απ’ ό,τι θα μπορούσαν να φανταστούν οι προκάτοχοί του.
Κρίσιμα ζητήματα παραμένουν άλυτα
Την ίδια στιγμή, κρίσιμα ζητήματα παραμένουν άλυτα όσον αφορά το Ιράν αλλά και την Ουκρανία, με τη Ρωσία να αντιστέκεται μέχρι στιγμής σε μια κατάπαυση του πυρός, ενώ η Ινδία έχει αμφισβητήσει ορισμένους ισχυρισμούς των ΗΠΑ σχετικά με τον ρόλο τους στις προσπάθειες διαμεσολάβησης.
Μαζί με άλλες πρακτικές, ο Λευκός Οίκος του Τραμπ έχει εγκαταλείψει την παραδοσιακή διπλωματική προσέγγιση της ήσυχης οικοδόμησης συναίνεσης μεταξύ συμμάχων ή αντιπάλων, επιλέγοντας αντ’ αυτού να διαπραγματεύεται δημόσια και σε πραγματικό χρόνο.
Συνολικά, οι τελευταίες κινήσεις αποκαλύπτουν έναν Λευκό Οίκο πρόθυμο να δείξει ότι έχει τη δυναμική να ξεφύγει από τις ταραχώδεις πρώτες του 100 ημέρες — που σημαδεύτηκαν από την αναστάτωση στις παγκόσμιες αγορές λόγω των δασμών — και να επιλύσει δύσκολες συγκρούσεις, τις οποίες ο Τραμπ είχε υποσχεθεί ότι θα έλυνε εύκολα, αν του δινόταν μια δεύτερη θητεία.
«Υπάρχει μία κοινή συνισταμένη, που είναι η επιθυμία για μια εντυπωσιακή συμφωνία, σχεδόν ανεξάρτητα από τους όρους της συμφωνίας», δήλωσε η Κόρι Σέικ, ερευνήτρια στο American Enterprise Institute και πρώην στέλεχος της κυβέρνησης Τζορτζ Μπους.
«Δεν σχεδιάζουν κάποιο πολυεπίπεδο σχέδιο για ειρήνη στη Γάζα», είπε η Σέικ. «Απλώς πετούν ένα καπέλο στον αέρα, του ρίχνουν και βλέπουν πώς θα αντιδράσει ο κόσμος».
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ διαφήμισε τα αποτελέσματα των εμπορικών συνομιλιών του Υπουργού Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ με την Κίνα στην Ελβετία το περασμένο Σαββατοκύριακο ως μία «ολική επανεκκίνηση». Δεν ανέφερε, ωστόσο, ότι η αποκλιμάκωση των δασμών κατέληξε να ικανοποιεί σχεδόν όλα τα βασικά αιτήματα του Πεκίνου και εξακολουθεί να αφήνει τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου σε διαμάχη για έναν εμπορικό πόλεμο που ο ίδιος ξεκίνησε.
Άνθρωπος της δράσης
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι ο Τραμπ έφερε τον κόσμο πιο κοντά στην ειρήνη από ποτέ, σε συγκρούσεις που διαρκούν εδώ και γενιές. Ο Τζέιμς Χιούιτ, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, δήλωσε ότι οι ψηφοφόροι «του ανέθεσαν την ευθύνη να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα».
«Ο Πρόεδρος Τραμπ είναι άνθρωπος της δράσης, όχι της γραφειοκρατίας», είπε ο Χιούιτ.
Οι υποστηρικτές του προέδρου βλέπουν αυτή την προσέγγιση ως διάθεση να δοκιμάσει νέες μεθόδους για την επίλυση προκλήσεων, όπως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ή η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Ο Τραμπ από τον Ιανουάριο «έχει πραγματικά σπάσει το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής στην αντιμετώπιση κάποιων πολύ δύσκολων παγκόσμιων προκλήσεων, τις οποίες άλλοι ηγέτες, ειδικά ο πρόεδρος Μπάιντεν και η κυβέρνησή του, δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν», δήλωσε ο Φρεντ Φλιτζ, ο οποίος υπηρέτησε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου στην πρώτη κυβέρνηση του Τραμπ και τώρα είναι αντιπρόεδρος του Κέντρου Αμερικανικής Ασφάλειας στο -πιστό στον Τραμπ- Ινστιτούτο Πολιτικής “America First”.
Το ανορθόδοξο στυλ
Το ανορθόδοξο στυλ του Τραμπ ήταν εμφανές ακόμη και πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, όταν έστειλε τον βασικό του διαπραγματευτή, τον επενδυτή ακινήτων Στιβ Γουίτκοφ, να συμμετάσχει σε συνομιλίες για προσωρινή εκεχειρία στη Γάζα. Έκτοτε, ο Γουίτκοφ έχει αναλάβει ρόλο-κλειδί στις διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, χειριζόμενος υποθέσεις υψηλού ρίσκου που παραδοσιακά θα ανήκαν στην αρμοδιότητα του υπουργού Εξωτερικών και του συμβούλου εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου.
Όσον αφορά τις προσπάθειές του να τερματίσει τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, «σε αυτό το στάδιο υπάρχει περισσότερη δυναμική παρά πραγματικά αποτελέσματα», δήλωσε ο Ντένις Ρος, πρώην απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή υπό τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον και νυν συνεργάτης του Washington Institute for Near East Policy. Για τον Τραμπ, «οι επιχειρήσεις και οι συναλλαγές έχουν προτεραιότητα, όπως και αυτό που ο ίδιος ορίζει ως το συμφέρον της Αμερικής».
Ορισμένες από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή συνδέονται μεταξύ τους, σύμφωνα με τον Βάλι Νασρ — πρώην σύμβουλο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και καθηγητή στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς — καθώς το επικείμενο ταξίδι του Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ έχει επιταχύνει τις διαδικασίες.
Για παράδειγμα, είπε, η συμφωνία με τους Χούθι, στην οποία συνέβαλε η Σαουδική Αραβία, θεωρήθηκε απαραίτητη τόσο από την Τεχεράνη όσο και από την Ουάσιγκτον προκειμένου να προχωρήσουν οι συνομιλίες για τα πυρηνικά. Επίσης, η εκεχειρία με τους Χούθι ήταν «σημαντική για τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ–Κατάρ για τη Γάζα και απαραίτητη για να μπορέσει ο Τραμπ να επισκεφθεί την περιοχή με ηρεμία».
Ακόμη και το Ισραήλ αιφνιδιάστηκε. Η διαπραγμάτευση για τον τερματισμό των επιθέσεων των Χούθι σε πλοία στα ύδατα κοντά στην Υεμένη κάλυπτε μόνο αμερικανικά πλοία, παρότι το κύριο θύμα των επιθέσεων είναι το Ισραήλ.
Η απελευθέρωση του Αμερικανού ομήρου Ένταν Αλεξάντερ από τη Χαμάς τη Δευτέρα προκάλεσε ανακούφιση αλλά και εκνευρισμό στο Ισραήλ, καθώς φάνηκε να δίνεται προτεραιότητα στην αμερικανική υπηκοότητα έναντι των υπολοίπων Ισραηλινών.
Γεωπολιτική και επιχειρήσεις
Ο Τραμπ επίσης αισθάνεται πιο άνετα από τους περισσότερους προκατόχους του να συνδυάζει ανοιχτά τη γεωπολιτική με τις επιχειρήσεις, παραθέτοντας απειλές για δασμούς ή μεγάλες επενδύσεις παράλληλα με διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
«Χρησιμοποιούμε τη συνολική επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών για να πετυχαίνουμε καλύτερες συμφωνίες, καλύτερα αποτελέσματα για την Αμερική», δήλωσε ο Μπρεντ Σάντλερ, ερευνητής στο συντηρητικό Heritage Foundation.
Αυτό ήταν το πλαίσιο που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση Τραμπ για τη σύγκρουση Ινδίας–Πακιστάν. Ο πρόεδρος ήταν ξεκάθαρος ότι θα χρησιμοποιούσε το εμπόριο και τους δασμούς για να βοηθήσει στην εκτόνωση της κρίσης μεταξύ των δύο χωρών.
«Αν δεν το σταματήσετε, δεν θα κάνουμε καμία εμπορική συμφωνία», δήλωσε τη Δευτέρα από τον Λευκό Οίκο, αναφερόμενος στις παρεμβάσεις της κυβέρνησής του και προς τις δύο πλευρές. «Και ξαφνικά είπαν, “Νομίζω ότι θα το σταματήσουμε.” Και το έκαναν. Και το έκαναν για πολλούς λόγους, αλλά το εμπόριο ήταν ένας βασικός».
«Οι άνθρωποι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το εμπόριο όπως το χρησιμοποίησα εγώ — αυτό μπορώ να σας το πω», δήλωσε ο Τραμπ.
Διαβάστε επίσης
Στο Βερολίνο ο Κ. Μητσοτάκης – Το μεταναστατευτικό στην ατζέντα της συνάντησης με τον Φρ. Μερτς
Σιδηρόδρομος: Η ελληνοϊταλική συμφωνία 760 εκατ. ευρώ που θα φέρει τον εκσυγχρονισμό
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
