Θύελλα αντιδράσεων ξεσήκωσε ένα σποτ που δημιούργησε και μοιράστηκε στα social media η Diyanet η «Διεύθυνση Θρησκευτικών Ζητημάτων» της Τουρκίας, με το οποίο φαίνεται να παραδίδει μια σειρά από απαρχαιωμένα και παρωχημένα μαθήματα «οικογενειακής συμπεριφοράς» στους Τούρκους πολίτες.
Το «εκπαιδευτικό» βίντεο έχει κατηγορηθεί για σεξισμό, με πολλούς χρήστες στα social media να επισημαίνουν ότι διαιωνίζει το πρότυπο της «υπάκουης γυναίκας» που έχει χρέος να «υπηρετεί» τον άνδρα της, όπως αναφέρει το βρετανικό BBC.
Η Διεύθυνση Θρησκευτικών Ζητημάτων (Diyanet), είναι μια κρατική υπηρεσία που ιδρύθηκε το 1924 και λαμβάνει μεγάλη χρηματοδότηση από την κυβέρνηση, απασχολώντας πάνω από 100.000 εργαζόμενους. Η Diyanet έδωσε το επίμαχο βίντεο στη δημοσιότητα στις 6 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο.
Στο αμφιλεγόμενο βίντεο πρωταγωνιστεί ένα «τυπικό» τουρκικό ανδρόγυνο που βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού του. Η γυναίκα, ντυμένη με μαντίλα στο κεφάλι, εμφανίζεται να φέρνει από την κουζίνα ένα ποτήρι τσάι στον σύζυγό της, μαζί με ένα πιάτο με κέικ. Όταν σερβίρει τον άνδρα, εκείνος δείχνει να μην προσέχει καν την παρουσία της, καθώς είναι απορροφημένος με το κινητό του. Αφού κάθεται για μερικές στιγμές στον καναπέ, κοιτώντας με παράπονο τον σύζυγό της, η γυναίκα τού στέλνει το μήνυμα «Μακάρι να έδειχνες περισσότερη προσοχή στη γυναίκα σου».
Στο τέλος έρχεται το «happy end», με τον άνδρα να κάθεται δίπλα στη γυναίκα του και να μοιράζεται το κέικ του μαζί της, δίνοντας της προσοχή. Μάλιστα, το βίντεο συνοδεύεται και από μια λεζάντα που «συμβουλεύει»: «Μην κοιτάς το κινητό σου. Κοίτα το πρόσωπο της γυναίκας σου».
Telefonun değil, eşinin yüzüne bak!#MevlidiNebiHaftası pic.twitter.com/rPIVPDiZTn
— Diyanet (@diyanetbasin) November 6, 2019
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του BBC, το άρθρο προκάλεσε επικριτικά σχόλια στα social media, ως προς την απεικόνιση του ρόλου των γυναικών στην τουρκική κοινωνία που φανερώνει σεξισμό. «Η γυναίκα φέρνει τσάι. Η γυναίκα φέρνει κέικ. Πότε θα γκρεμίσουμε επιτέλους αυτά τα στερεότυπα σχετικά με τους ρόλους των φύλων; Πρέπει να το κάνουμε αυτό επιτέλους στην εποχή μας. Έχουμε 2019», έγραψε η δημοσιογράφος Menekse Tokyay στο Twitter.
«Κατά τη γνώμη μου, το άσχημο σε αυτήν την εικόνα δεν είναι μόνο ότι ο άνδρας κοιτά συνεχώς το κινητό του. Είναι επίσης ότι βάζει την γυναίκα του να τον υπηρετεί. Ελπίζω το μήνυμα από την Diyanet να στρέφεται και ενάντια σε αυτήν την ανδροκρατούμενη κουλτούρα», έγραψε ο σχολιαστής Mustafa Akyol.
Η Τουρκάλα συγγραφέας Elif Shafak εξέφρασε επίσης δυσαρέσκεια, καλώντας τις συμπατριώτισσές της να απορρίψουν αυτό το μήνυμα.
Dear young women of Turkey, please just ignore this utterly ridiculous and sexist video posted by the Directorate of Religious Affairs to show an ideal Turkish family (eventually). You are not domestic slaves. Enough of this patriarchal nonsense https://t.co/muxsrzuGML @t24comtr
— Elif Şafak / Elif Shafak (@Elif_Safak) November 6, 2019
Η φεμινιστική ομάδα Mor Dayanisma μοιράστηκε στο Instagram ένα τροποποιημένο screenshot από το βίντεο, που παρουσιάζει τη γυναίκα να λέει «Μην κοιτάς το κινητό σου, σήκω και βάλε μόνος σου τσάι».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, κάποιες ώρες μετά την κυκλοφορία του βίντεο, ο επικεφαλής της Diyanet, Ali Erbas δήλωσε ότι η Διεύθυνση είναι «ανοιχτή στην κριτική». Επισήμανε ωστόσο ότι είναι ανησυχητικό όταν η κριτική έχει τη μορφή προσβολών και επιθέσεων, χωρίς να ξεκαθαρίζει αν αναφέρεται στις επικρίσεις για το βίντεο.
Όπως επισημαίνει πάντως το δημοσίευμα, το κλιπ δεν προσέλκυσε μόνο αρνητικά σχόλια αλλά και θετικά. Αρκετοί χρήστες επαίνεσαν το βίντεο, που κυκλοφόρησε μαζί με άλλα σποτ με θέμα την οικογένεια και την ανάγκη ενίσχυσης της.
«Εμένα μου άρεσε πολύ. Πρέπει να προσέχουμε ο ένας τον άλλον. Άνδρες και γυναίκες πρέπει να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον με όλους τους τρόπους. Μόνο έτσι επιβιώνουν οι γάμοι», έγραψε ένας χρήστης στο Twitter.
Η φιλοκυβερνητική αρθρογράφος Hilal Kaplan επέκρινε όσους σχολιάζουν αρνητικά το βίντεο, επισημαίνοντας ότι ο φεμινισμός δεν πρέπει να υποτιμά τις γυναίκες που επιλέγουν να ζουν σαν νοικοκυρές.
