Κορονοϊός: Μέτρα προστασίας και οι νέες συνθήκες που διαμορφώνουν το εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα και τον κόσμο

Ποιες επιλογές εξετάζονται από τους εργοδότες, πώς επηρεάζεται η ομαλή λειτουργία της εργασίας και των εργαζομένων και πώς μπορεί να αποτραπεί ένα domino effect που θα θέσει «εκτός» τις επιχειρήσεις και κατά συνέπεια και τις εθνικές οικονομίες.

Συστάσεις για τον περιορισμό επαγγελματικών ταξιδιών από και προς τις πληττόμενες περιοχές, αποφυγή μαζικών συναθροίσεων, εργασία από το σπίτι και άλλες ευέλικτες μορφές εργασίας, σκιαγραφούν μια νέα επαγγελματική καθημερινότητα για εκατοντάδες εργαζομένους στη χώρα μας για το επόμενο διάστημα – με ορίζοντα τον Απρίλιο 2020. 

Μέχρι και την Κυριακή 8 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε ανανεώσει τη λίστα με τις προσβεβλημένες από τον κορονοϊό χώρες αριθμώντας τες σε 101, βάζοντας στον χάρτη την Βουλγαρία, την Κόστα Ρίκα, τις Νήσους Φερόε, τη Γαλλική Γουιάνα, τις Μαλδίβες, τη Μάλτα, τη Μαρτινίκα και τη Μολδαβία, καταγράφοντας αυτή τη στιγμή που μιλάμε 105.586 επιβεβαιωμένα κρούσματα. Με την Κίνα να βρίσκεται στην κορυφή, την Ιταλία, τη Γερμανία και την Γαλλία να ακολουθούν ως τις πρώτες χώρες με τις περισσότερες αναφορές κρουσμάτων στην Ευρώπη, όλες οι εθνικές δημόσιες υπηρεσίες και αρχές παγκοσμίως παρακολουθούν στενά και συνεργάζονται με τον ΠΟΥ υποστηρίζοντας με μέτρα προστασίας, ενημέρωσης και πρόληψης, την προσπάθεια για τη μείωση της εξάπλωσής του.

Με την παγκόσμια ανησυχία να εντείνεται, ο ΠΟΥ έχει προβεί στην έκδοση σχετικών οδηγιών που αφορούν στην έγκαιρη προετοιμασία των χωρών και των δημόσιων συστημάτων υγείας τους για την αντιμετώπιση του περιορισμού της μετάδοσής του. Με το φαινόμενο να βρίσκεται σε εξέλιξη, ήδη οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις εξαπλώνονται σε σημαντικούς κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας και όχι μόνο. Σε μια πρώτη ανάγνωση για την Ελλάδα, αυτό μέχρι στιγμής έχει επηρεάσει την ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων, τις κοινωνικές εκδηλώσεις, τις αθλητικές διοργανώσεις, έχει οδηγήσει στην αναβολή ή και ακύρωση Συνεδρίων, ενώ στο κάδρο πλέον μπαίνουν σκέψεις για τροποποιήσεις στις παραδοσιακές μεθόδους εργασίας. Και αυτό φαίνεται βέβαια λογικό.

Σύμφωνα με εκπροσώπους της εταιρείας παροχής υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού Randstad, οι εργαζόμενοι, όπως και οι εργοδότες, χρειάζεται να εξετάσουν μια σειρά λύσεων που διαφοροποιούν, για την πλειοψηφία, τις μεθόδους εργασίας όπως τις ξέραμε μέχρι τώρα. Και δεν είναι μόνο αυτό. Κάνοντας λόγο για επιπτώσεις στην απασχόληση από την εμφάνιση του κορονοϊού, προκύπτει εύλογα και αυτονόητα το συνεπακόλουθο ερώτημα για την ίδια τη λειτουργία των ιδιωτικών αλλά και δημόσιων επιχειρήσεων. Πώς θα στηριχθούν οι εργαζόμενοι και κλάδοι όπως ο Τουρισμός, που άμεσα πλήττονται από τις επιπτώσεις της επέλασης του κορονοϊού; Σε ποιο βαθμό μπορεί να επηρεάσει η «ανωτέρα βία» τη λειτουργία όλων εκείνων που μετέχουν στην καθημερινή λειτουργία μιας επιχείρησης – μικρότερης και μεγαλύτερης; Χαρακτηριστικό είναι το μέτρο του Υπουργείου Εργασίας να εξετάσει την τηλεργασία ως πιθανό σενάριο για τη συνέχιση της λειτουργίας του, ακολουθώντας το παράδειγμα τόσο άλλων εθνικών δημόσιων αρχών όσο και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Η επερχόμενη συνεδρίαση του Eurogroup, τη Δευτέρα 16 Μαρτίου, έρχεται να μας δώσει μια πρώτη γεύση για τα μέτρα που χρειάζεται να εφαρμοστούν συνολικά για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία. Και βέβαια μέσα σε αυτά, πρόκειται να δούμε και τις επιπτώσεις σε επίπεδο εργασιακών καθεστώτων και της υποχρεωτικής τους μεταμόρφωσης, μέχρι ο βαθμός ανησυχίας στον κόσμο να γίνει ηπιότερος και η καθημερινότητα των ανθρώπων επιστρέψει στους κανονικούς ρυθμούς.

Όπως παρατηρεί η κα. Leigh Ostergard, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Randstad στην Ελλάδα, «Είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο που έρχεται να επηρεάσει πολύ δυναμικά το εργασιακό καθεστώς σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ήδη έχουν ανακοινωθεί μέτρα για την οικονομία και τη διαφύλαξη της ρευστότητας των άμεσα πληγέντων περιοχών στη χώρα, ενώ ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας επικαιροποιεί συνεχώς τα δεδομένα με το Υπουργείο Υγείας να καλεί τους πολίτες σε συνεχή επαγρύπνηση στην κατεύθυνση πρόληψης της εξάπλωσης του ιού. Παράλληλα, βλέπουμε την αναγκαία συνεργασία μεταξύ των Υπουργείων Οικονομίας και Εργασίας αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες τόνωσης της ρευστότητας για οικονομικές δραστηριότητες που αρχίζουν να παρουσιάσουν πτώση όπως και σχετικό προγραμματισμό ενεργειών για τη διασφάλιση της απασχόλησης. Αυτό που χρειάζεται να επισημάνουμε, είναι ότι εκτός από ορθολογισμό και ψυχραιμία, οι συστάσεις που μπορούν να γίνουν στις επιχειρήσεις έχουν ως προτεραιότητα τους ίδιους τους ανθρώπους, την ευημερία τους και τελικά την υποστήριξη του ανθρώπινου κεφαλαίου τους».

Ποιες λύσεις προτείνονται ως εναλλακτικές και μέχρι πού μπορεί να φτάσει η ευελιξία στην μέθοδο εργασίας για τους εργαζομένους και τις εταιρείες; 

Εργαλεία Τεχνολογίας στη διάθεση των επιχειρήσεων

Σύμφωνα με την Randstad Ελλάδας, υπάρχουν δημιουργικές λύσεις όταν ανακύπτουν προβλήματα τέτοιου είδους. Πιο συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τις δυνατότητες του recruiting, προσφέρονται ψηφιακά εργαλεία δίνοντας τη δυνατότητα στους υποψηφίους αλλά και στις επιχειρήσεις να συνεχίσουν να αξιολογούν ευκαιρίες προσέλκυσης νέου ανθρώπινου δυναμικού. Ορισμένα από αυτά περιλαμβάνουν online και εικονικές ημέρες καριέρας, video & virtual interviews, όπως και εικονικές επισκέψεις σε εταιρείες υποστηρίζοντας σημαντικά τη λειτουργία HR των επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτο, εξασφαλίζεται συνοχή στην επαγγελματική σταδιοδρομία των υποψήφιων εργαζόμενων αλλά και στην εύρεση και ενσωμάτωση νέου ανθρώπινου δυναμικού για τις εταιρείες. Στη Randstad, έχουμε εδώ και καιρό μεταφέρει την πλειοψηφία των λειτουργιών μας σε περιβάλλον cloud ώστε να παρέχουμε ευελιξία στους πελάτες και υποψήφιους. Αυτή η τεχνογνωσία, σε συνδυασμό με τα τεχνολογικά εργαλεία που προσφέρουμε, δημιουργούν λύσεις που παρέχουν καινοτομία και ευελιξία στις συνεχείς αλλαγές που βιώνουμε.

Τι μπορεί να συμβεί στις υφιστάμενες συνθήκες του παρόντος εργασιακού περιβάλλοντος και τι λύσεις εργασίας αλλά και προληπτικά μέτρα δύνανται να βοηθήσουν;

Όπως σημειώνουν οι εκπρόσωποι της Randstad Ελλάδας, λύσεις που μπορούν να αξιολογηθούν ως εφικτές και αποτελεσματικές αφορούν την εργασία από το σπίτι (work from home), ευέλικτα ωράρια μέχρι και μετεγκατάσταση και ανακατανομή των εργαζομένων σε ξεχωριστούς χώρους και κτίρια για τη διαχείριση του κινδύνου διασποράς του ιού. Επίσης, μέτρα προστασίας και πρόληψης είναι απαραίτητα να επικοινωνηθούν, με στόχο την ενεργή κινητοποίηση όλων των εργαζομένων στους χώρους εργασίας.

Πιο συγκεκριμένα:

• Ανάρτηση ενημερωτικών δελτίων και οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας.
• Διάθεση προϊόντων υγιεινής σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους.
• Καθημερινή επικοινωνία και αναφορά με του Υπεύθυνους Ασφαλείας και Υγείας των χώρων.
• Προγραμματισμός συναντήσεων με τους γιατρούς της εταιρείας – και ιδιαίτερα για τις εταιρείες που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζομένους.
• Πληροφορίες και σταθερή, αξιόπιστη ενημέρωση στο εσωτερικό των εταιρειών (mails, αφίσες, εσωτερική επικοινωνία που υποστηρίζεται από σχετικά εταιρικά προγράμματα).
• Εγχώρια απαγόρευση επαγγελματικών ταξιδιών στις περιοχές που πλήττονται (Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Αθήνα).
• Διεθνής απαγόρευση επαγγελματικών ταξιδιών για τους μήνες Μάρτιο ή ακόμα και Απρίλιο.
• Οι ιατρικοί αντιπρόσωποι να μην επισκέπτονται τις πληγείσες περιοχές εντός και εκτός Ελλάδας ούτε τα νοσοκομεία αναφοράς.
• Δημιουργήστε μια ομάδα εργασίας και μια ομάδα διαχείρισης κινδύνων, οι οποίες θα επικοινωνούν μεταξύ τους 24/7 και θα είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή και τον έλεγχο του σχετικού σχεδίου δράσης.

«Μέλημα κάθε εταιρείας πρέπει να είναι ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον εργασίας για όλους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι εξετάζουμε προληπτικά τους πιθανούς κινδύνους και πώς μπορούμε να τους διαχειριστούμε καλύτερα. Αναμένουμε ότι ο κορονοϊός θα συνεχίσει να εξαπλώνεται στο επόμενο διάστημα. Εστιάζουμε στην κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Πιστεύουμε ότι οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί υγείας είναι σε καλύτερη θέση για να καθορίσουν τα κατάλληλα μέτρα σε μια χώρα. Ως αποτέλεσμα, ακολουθούμε πάντα τις τοπικές κυβερνητικές οδηγίες και τις οδηγίες για τις υπηρεσίες υγείας. Διασφαλίζουμε πάντοτε ότι οι ενέργειές μας είναι σύμφωνες με την τοπική νομοθεσία (π.χ. νομοθεσία για την απασχόληση και υγεία και ασφάλεια)» σημειώνει η κα. Leigh Ostergard, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Randstad στην Ελλάδα.

Συνοπτικά τα μέτρα προστασίας και οι αλλαγές που μπορείτε να εξετάσετε στους χώρους εργασίας

1. Υγειονομικά μέτρα

• Τοποθετήστε απολυμαντικά χειρός κοντά σε όλες τις βρύσες νερού.
• Δώστε οδηγίες ασφαλείας / υγιεινής μέσω αφισών ή οθονών.
• Εάν ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλός, εξετάστε το ενδεχόμενο να περιορίσετε τις επισκέψεις εξωτερικών επισκεπτών στο γραφείο σας και περιορίστε τους υπάλληλους σας στους δικούς τους χώρους εργασίας.
• Εφαρμόστε σχολαστικά κανόνες υγιεινής στα γραφεία (όπως καθαρισμός λαβών, θυρών, κουμπιά ανύψωσης, φωτοαντιγραφικά κ.λπ. που χρησιμοποιούνται από πολλούς ανθρώπους).

2. Εργασία από το σπίτι (WFH)

• Σε περίπτωση που ζητηθεί από τις αρμόδιες αρχές να κλείσετε τα γραφείο σας ή αποφασίσετε να τα κλείσετε ως προφύλαξη βεβαιωθείτε ότι οι εργαζόμενοι έχουν τον εξοπλισμό για να εργαστούν από το σπίτι και ότι όλες οι αιτήσεις είναι διαθέσιμες
• Εάν δεν υπάρχουν ρητές οδηγίες από τις τοπικές αρχές, αλλά οι υπάλληλοι δεν αισθάνονται ασφαλείς να έρχονται στο γραφείο, μπορείτε να τους επιτρέψετε να εργαστούν από το σπίτι.
• Σε περιπτώσεις εργασίας από το σπίτι, σκεφτείτε:
• Μια τακτική δομή επαφής
• Διαφοροποίηση του τύπου εργασίας
• Τεχνικές προδιαγραφές (ΙΤ) που χρειάζονται να πληρούνται
• Εάν οι υπάλληλοι επιστρέφουν από επιχειρήσεις ή διακοπές από χώρες με περιστατικά κορονοϊού, προτείνετε να εργαστούν από το σπίτι για τις πρώτες 14 ημέρες πριν επιστρέψουν στο γραφείο.

3. Ταξιδιωτικοί περιορισμοί

• Εφαρμόστε ταξιδιωτικά όρια για ταξίδια σε περιοχές που παρουσιάζουν τοπική μετάδοση του ιού.

4. Επικοινωνία

εσωτερική 

• Κρατήστε τους εργαζομένους σας ενήμερους σχετικά με τους κανόνες προσωπικής υγιεινής για να μειώσετε την πιθανή εξάπλωση του ιού.
• Καταστήστε σαφές ότι οι εργαζόμενοι που αισθάνονται άσχημα ή έχουν αμφιβολίες, πρέπει να μένουν στο σπίτι τους και να μην ταξιδεύουν ή να μεταβούν σε γραφεία εταιρειών ή πελατών.
• Κρατήστε τους υπαλλήλους σας ενημερωμένους μέσω τοπικών καναλιών και αποφύγετε τη δημιουργία πανικού.
• Προετοιμάστε εσωτερικά μηνύματα σε περίπτωση που πρέπει να ληφθούν μέτρα.
• Δημιουργήστε και επικοινωνήστε με έναν αριθμό τηλεφώνου ή / και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.