Εισαγγελία Αρείου Πάγου για απιστία τραπεζοϋπαλλήλων: Με ποιο σκεπτικό κρίνει αντισυνταγματική την κατ’ έγκληση δίωξη τους και την αρχειοθέτηση της υπόθεσης Βενιάμη

Στο Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου αναμένεται να εισαχθεί τις επόμενες ημέρες η αναίρεση που άσκησε ο αντεισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Δημήτρης Παπαγεωργίου, θέτοντας θέμα συνταγματικότητας της νομοθετικής ρύθμισης με την οποία καταργήθηκε η δυνατότητα αυτεπάγγελτης παρέμβασης της Δικαιοσύνης για το αδίκημα της απιστίας τραπεζικών υπαλλήλων.

Μόνο κατόπιν έγκλησης της παθούσας, δηλαδή της ίδιας της Τράπεζας, μπορούν από τον περασμένο Νοέμβριο να ελεγχθούν για απιστία οι υπάλληλοι της. Μια αλλαγή στον Ποινικό Κώδικα που «τίναξε στον αέρα» εκατοντάδες εκκρεμείς υποθέσεις για δανειοδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ.

Ο Δημήτρης Παπαγεωργίου έστειλε στο αρμόδιο Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου την υπόθεση, με ένα σκεπτικό – κόλαφο.

«Γιατί είναι αντισυνταγματική η εξαίρεση»

Ο ανώτατος εισαγγελέας έχει την άποψη ότι είναι αντισυνταγματική η εξαίρεση των υπαλλήλων των τραπεζών από τη δυνατότητα αυτεπάγγελτης διερεύνησης ενδεχόμενης απιστίας σε βάρος της υπηρεσίας τους. Ήταν ένα αδίκημα που συναντούσαμε σχεδόν σε όλες τις δικογραφίες δανειοδοτήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Παπαγεωργίου κρίνει ότι η επιλογή του νομοθέτη για την υποχρεωτική υποβολής έγκλησης, μόνο αν στρέφεται σε βάρος τραπεζικού ιδρύματος, αντιβαίνει την αρχή της ισότητας του άρθρου 4 του Συντάγματος, που επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση των προσώπων που βρίσκονται κάτω από τις ίδιες συνθήκες.

Συνεπώς, κατά τον κ. Παπαγεωργίου είναι αντισυνταγματική η επιλεκτική παροχή του δικαιώματος στις διοικήσεις των Τραπεζών να εγκαλούν τους υπαλλήλους τους για απιστία.

Εάν το Ποινικό Τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου υιοθετήσει την άποψη του εισαγγελέα και αποφανθεί περί αντισυνταγματικότητας, τότε η οριστική κρίση θα ανήκει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, όπου θα παραπεμφθεί η υπόθεση.

Τα δάνεια του εφοπλιστή

Αφορμή για την αναίρεση του κ. Παπαγεωργίου ήταν βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, το οποίο απάλλαξε από κάθε κατηγορία τον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρο Βενιάμη και τους κατηγορούμενους για απιστία υπαλλήλους της Τράπεζας Μαρφίν του μακαρίτη Ανδρέα Βγενόπουλου.

Παρά το γεγονός ότι είχε ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος των εμπλεκομένων από τους οικονομικούς εισαγγελείς που επί χρόνια διερευνούσαν την υπόθεση, η φερόμενη ως παθούσα Τράπεζα δεν προχώρησε, εντός της 4μηνης προθεσμίας που δόθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, στην κατάθεση έγγραφης δήλωσης ότι επιθυμεί τη συνέχιση της ποινικής διαδικασίας. Επρόκειτο για δάνεια ύψους περίπου 100 εκατομμυρίων ευρώ, που είχαν δοθεί από την Μαρφίν στον εφοπλιστή και σε εταιρείες οι οποίες φέρονταν να ήταν συμφερόντων του.

Ο Δημήτρης Παπαγεωργίου ζητά τώρα να αναιρεθεί το απαλλακτικό βούλευμα για τον κ. Βενιάμη και τους τραπεζίτες που του έδωσαν τα δάνεια και η δικογραφία να επιστραφεί ξανά στον ανακριτή, ο οποίος πλέον, επί τοις ουσίας, να αποφανθεί εάν οι εμπλεκόμενοι πρέπει να δικαστούν ή όχι για τις δανειοδοτήσεις.

Είναι αυτονόητο πως εάν τελικώς ο Άρειος Πάγος κρίνει αντισυνταγματική τη συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση, η απόφαση δεν θα αφορά μόνο τον εφοπλιστή αλλά και όλες τις δικογραφίες που έκλεισαν (με αρχειοθετήσεις ή αθωώσεις) επειδή δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τις διοικήσεις των Τραπεζών. Όλες οι υποθέσεις θα πρέπει να διερευνηθούν εκ νέου.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας και οι αλλαγές του

Το Σχέδιο Νόμου για το νέο Ποινικό Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ αρχικά είχε επιλέξει την κατ’ έγκληση τιμωρία της απιστίας. Ωστόσο υπήρξαν αντιδράσεις, κυρίως από δικαστικές ενώσεις που έκαναν λόγο για ατιμωρησία. Έτσι, ο νέος Ποινικός Κώδικας (Ν 4619/2019) που ίσχυσε την 1η Ιουλίου του 2019, προέβλεπε κατ’ έγκληση δίωξη της απιστίας μόνο στις περιπτώσεις των πλημμελημάτων και αυτεπάγγελτη δίωξη για την κακουργηματική απιστία.

Με την αλλαγή της κυβέρνησης, η ΝΔ τροποποίησε, με το Ν 4637/2019, το νέο Ποινικό Κώδικα, επιδιώκοντας την αυστηροποίηση διατάξεων όπως η υφ’ όρον απόλυση, η δωροδοκία και η χρήση μολότοφ.

Μεταξύ των τροποποιήσεων ήταν και αυτή για την απιστία -όχι μόνο σε βαθμό πλημμελήματος, αλλά και κακουργήματος- που από το Νοέμβριο του 2019, διώκεται μόνο κατ’ έγκληση αν στρέφεται σε βάρος Τράπεζας, ενώ διατηρείται η αυτεπάγγελτη δίωξη μόνο αν η κακουργηματική απιστία στρέφεται κατά του δημοσίου, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ.

Προηγήθηκε παρέμβαση

Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν είναι ο πρώτος που μιλά για αντισυνταγματικότητα της νομοθετικής ρύθμισης. Ήδη δικαστικά συμβούλια έχουν εκφράσει την ίδια άποψη και έχουν διατάξει τη συνέχιση της ποινικής διαδικασίας, έστω κι αν δεν υπάρχει έγκληση της παθούσας Τράπεζας για την απιστία των υπαλλήλων της.

Πάντως, της παρέμβασης του αντεισαγγελέα, είχε προηγηθεί αυτή του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Αφορμή η απόφαση στη δίκη για τα δάνεια του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Ο Βασίλης Πλιώτας, το περασμένο καλοκαίρι, είχε ζητήσει την απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας, το οποίο είχε παύσει την ποινική δίωξη για απιστία και ηθική αυτουργία σε αυτήν όλων των κατηγορουμένων για δανειοδοτήσεις του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Κι σε αυτήν την περίπτωση, η παθούσα Τράπεζα δεν είχε υποβάλει εμπρόθεσμα δήλωση συνέχισης της ποινικής διαδικασίας.

Ο κ. Πλιώτας αναμένει πλέον την απόφαση προκειμένου να κρίνει εάν θα παρέμβει ζητώντας αναίρεση και αυτής της απόφασης.