Η ιστορία ενός χωριού που έγινε πρωτεύουσα: Ντοκιμαντέρ για την Αθήνα της Μαρίας Ηλιού

Ήταν ένα χωριό, που έζησε και πολέμησε στην Επανάσταση του ΄21 για να μετατραπεί σε μια νύχτα σε πρωτεύουσα. Μόνο στο όνομα θύμιζε την παλιά δόξα, μαζί με τ΄ αρχαία ερείπια, κληρονομιά μεγάλη αλλά και «βάρος» που έπρεπε να διαχειριστεί στη νέα εποχή.

Η Αθήνα των αρχών του 19^ου αιώνα και το πέρασμά της από αυτήν την κατάσταση σε μία οργανωμένη πόλη με δομές ενός σύγχρονου κράτους καταγράφεται στο ιστορικό ντοκιμαντέρ και μαζί έκθεση της Μαρίας Ηλιού που παρουσιάζεται από τις 11 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Μπενάκη (κεντρικό κτήριο). Με τίτλο «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση 1821- 1896» αποτελεί άλλωστε το πρώτο ντοκιμαντέρ, διάρκειας 90 ΄ μιας σειράς από πέντε συνολικά, που θα παρακολουθήσουν την εξέλιξη της πρωτεύουσας σε διάστημα δύο αιώνων, φθάνοντας δηλαδή ως σήμερα, με την επέτειο ακριβώς της Ελληνικής Επανάστασης.

Έξι χρόνια έρευνας στην Αμερική  και τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ευρώπη και την Ελλάδα απαιτήθηκαν από την σκηνοθέτιδα  και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού που με ιστορικό σύμβουλο τον Αλέξανδρο Κιτροέφ αποκαλύπτουν άγνωστες εικόνες της Αθήνας, ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία. Παράλληλα το ελληνικό κοινό θα παρακολουθήσει μια νέα αφήγηση για την μεταμόρφωση της Αθήνας από το οθωμανικό χωριό που ήταν στην νεοκλασική πρωτεύουσα, που φιλοδοξούσε να λογίζεται κι αυτή ως ευρωπαϊκή πόλη, τολμώντας να φιλοξενήσει τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της σύγχρονης εποχής και μάλιστα με επιτυχία, το 1896.

Σπάνιο έτσι και το οπτικό υλικό, που αποτελείται από γκραβούρες και φωτογραφίες από αμερικανικές πηγές,  από το Packard Humanities Institute, από τα αρχεία της Library of Congress, του Harvard, του Princeton, του Ghetty, από αρχεία του Καναδά, της Αυστραλίας και της Ευρώπης αλλά και από ιδιωτικές συλλογές. Επίσης παρουσιάζονται εικόνες από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο, την Βουλή των Ελλήνων και άλλα ιδρύματα ελληνικά και ξένα.

Για τις μεταμορφώσεις της Αθήνας του 19ου αιώνα μιλούν εξάλλου ιστορικοί και άλλοι επιστημονες από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική και συγκεκριμένα ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ο αρχαιολόγος Jim Wright, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, καθώς και οι ιστορικοί Λεωνίδας Εμπειρίκος, Χριστίνα Κουλούρη, Sir Michael Llewellyn Smith, Ελένη Μπαστέα. Η μουσική είναι του Νίκου Πλατύραχου, που  βασίστηκε και σε μουσική και τραγούδια από την Αθήνα της εποχής, το μοντάζ της Αλίκης Παναγή και η φωτογραφία των Buddy Squires και Σίμου Σαρκεντζή.

Γνωστή μας από το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Σμύρνη. Η καταστροφή μας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900 -1922», που επίσης δούλεψε με τον ιστορικό Αλέξανδρο Κιτροέφ, η Μαρία Ηλιού είχε συνεργαστεί επί μακρόν με τον αείμνηστο Άγγελο Δεληβορριά, διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη για την προετοιμασία αυτών των ταινιών και των εκθέσεων. Ο ίδιος μάλιστα είχε προτείνει και τους τίτλους των ντοκιμαντέρ που αντιπροσωπεύει το καθένα τους μια διαφορετική ιστορική περίοδο. Έτσι οι υπόλοιπες τέσσερεις ταινίες θα είναι : «H Αθήνα και η Μεγάλη Ιδέα, 1896-1922», «Η Αθήνα των συγκρούσεων, 1922-1950», «Η Αθήνα μεγαλούπολη, 1950-1974» και «Η Αθήνα της Ευρώπης, 1974-2021».

Το ντοκιμαντέρ «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση 1821- 1896» πραγματοποιήθηκε  με την χορηγία των ιδρυμάτων: JAHARIS FAMILY FOUNDATION, PINDAROS FOUNDATION, DAPHNE & GEORGE HATSOPOULOS, COUMANTAROS FOUNDATION, MOSCAHLAIDIS FOUNDATION, ANONYMOUS DONOR.

Info

Μουσείο Μπενάκη: Κουμπάρη 1

Έκθεση: «Η Αθήνα από την Ανατολή στη Δύση 1821 – 1896»

Διάρκεια: 11 Φεβρουαρίου έως 26 Απριλίου

Προβολές: Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 10.30, 12.30, 14.30, 16.15

Πέμπτη: 10.30, 12.30, 14.30, 16.30, 18.30, 20.30, 22.30

Κυριακή: 10.30, 12.15, 14.00