Δεν πέρασε αρκετός καιρός από την ημέρα που γράφαμε για τις αταξίες της Ρωσίας. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα σας έγραφα για τα 3 ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη MiG-31 που εθεάθησαν να σχίζουν τον ουρανό της Εσθονίας, παραβιάζοντας τον εναέριο χώρο για δώδεκα ολόκληρα λεπτά αλλά και τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα που παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, κατά τη διάρκεια εξελισσόμενης ρωσικής επιχείρησης.

Τα στοιχεία είναι δεδομένα και δεν είναι τα μοναδικά. Στη Ρουμανία αναφέρθηκε παρακολούθηση ρωσικού drone που εισήλθε στον εναέριο χώρο και επανειλημμένα περιστατικά πτώσεων ή διέλευσης drones (πιθανώς ρωσικής προέλευσης) στο ρουμανικό έδαφος κατά μήκος των συνόρων με την Ουκρανία, γεγονός που έθεσε και κράτησε τη χώρα σε εγρήγορση.

1

Το ίδιο σενάριο εκτυλίχτηκε και στη Δανία με πολλαπλά περιστατικά ύποπτης δραστηριότητας drones πάνω από τα αεροδρόμια της Κοπεγχάγης και του Άαλμποργκ και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, οδηγώντας σε κλείσιμο του εναέριου χώρου και κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών και υπηρεσιών.

Επίσης, στη γενικότερη περιοχή της Βαλτικής και της Φινλανδίας η ένταση και οι αναφορές για παρεμβολές συστημάτων GPS (jamming και spoofing) είναι διαρκείς, αλλά κλιμακώθηκαν ιδιαιτέρως κατά τον Σεπτέμβριο του 2025 και εν μέσω των παραπάνω περιστατικών.

Η Ρωσία στον ευρωπαϊκό ουρανό

Είναι γεγονός πλέον ότι το παγωμένο βλέμμα της Ρωσίας έχει πλέον στραφεί προς τον ευρωπαϊκό ουρανό με τους ήχους των μαχητικών, το διακριτικό βουητό των drones και τα ηλεκτρονικά ίχνη των παρεμβολών να υπενθυμίζουν στην Ευρώπη ότι η απειλή είναι εκεί, είναι υπαρκτή και κάτι πρέπει να γίνει για αυτό.

Έχουμε ξαναπεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι ένας κοιμώμενος γίγαντας. Μπορεί να είναι κοιμώμενος, αλλά είναι σίγουρα γίγαντας και αυτός ο γίγαντας ξυπνάει, όταν τον ενοχλούν. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με την πιο σοβαρή απειλή που έχει αντιμετωπίσει για την ασφάλειά της εδώ και 80 χρόνια, όπως φάνηκε από την προειδοποίηση που ακούστηκε κατά τη διάρκεια της άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που διεξήχθη στην Κοπεγχάγη.

Τα θέματα που συζητήθηκαν στη Σύνοδο μπορούν όλα να μπουν κάτω από την ίδια επικεφαλίδα και αυτή δεν είναι άλλη από «Ασφάλεια».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν για το πως θα γίνει εφικτή η ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και η στήριξη της Ουκρανίας, με επίκεντρο τη χρηματοδότησή της μέσω αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, καθώς και η δημιουργία ενός τείχους ενάντια στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη» (Drone Wall).

Γιατί όμως Drone Wall; Γιατί όχι μια υπερσύγχρονη και τελευταίας τεχνολογίας αεράμυνα προσανατολισμένη στα εχθρικά drones;

Η απάντηση δεν είναι εμφανής (όχι σε όλους) και βασίζεται σε μια απολύτως ορθολογιστική προσέγγιση που αφορά στη λήψη αποφάσεων επί τη βάση συγκεκριμένων στοιχείων και κοινής λογικής.

Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι στα σύγχρονα πεδία επιχειρήσεων οι μη επανδρωμένες πλατφόρμες κυριαρχούν, είναι φτηνές, διαθέσιμες σε μεγάλους αριθμούς και εύκολες στον χειρισμό. Εν συνεχεία και με βάση τα στοιχεία, η λογική υπαγορεύει πως δεν είναι και ότι καλύτερο να χρησιμοποιούνται πανάκριβα όπλα και πυρομαχικά, με συστήματα που απαιτούν ειδική εκπαίδευση για να τις εξουδετερώσεις.

Η ιδέα δεν είναι καινούρια. Εδώ και καιρό οι χώρες της Βαλτικής, που αντιμετωπίζουν και το σοβαρότερο πρόβλημα, έχουν ζητήσει την ενίσχυση της άμυνά τους έναντι επιθέσεων από drones. Ωστόσο μην έχετε την εντύπωση ότι το έργο είναι ήδη έτοιμο και επιχειρησιακά διαθέσιμο.

Το όλο εγχείρημα, που αποτελεί μια κοινή προσπάθεια μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών είναι ακόμη στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης και της επιλογής προτύπου. Ο τελικός στόχος αποσκοπεί στην παραγωγή ενός συστήματος πολλαπλών επιπέδων που θα είναι ικανό να παρακολουθεί και να αμύνεται εναντίον drones στα σύνορα της Ευρώπης συμπεριλαμβάνοντας και τη νότια πλευρά.

Η ελληνική πρόταση

Η ένταξη της Νότιας πλευράς έγινε δεκτή κατόπιν αιτήματος της ελληνικής πλευράς και σε συνέχεια της παλαιότερης πρότασης που είχε υποβληθεί από κοινού μεταξύ Πολωνίας και Ελλάδας για την υλοποίηση «ευρωπαϊκής ασπίδας αεράμυνας» με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

Τόσο το πρόσφατο αίτημα της Ελλάδας όσο και η παλαιότερη πρόταση που έγινε με την Πολωνία είναι σε πλήρη αρμονία με τα εθνικά μας σχέδια και επιδιώξεις. Γιατί μπορεί όλοι μας οι εταίροι να ανησυχούν στα ανατολικά με τη Ρωσία αλλά μη ξεχνάμε ότι και στη δική μας γειτονιά έχουμε έναν ταραξία, που μπορεί να είναι μέλος του NATO αλλά όχι της ΕΕ.

Η χώρα μας είναι υπέρ της προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων σε όλο το μήκος και γεωγραφικό τους προσανατολισμό, όχι μόνο σε ότι βρίσκεται απέναντι από τη Ρωσία και προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται και εξοπλίζεται. Ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός των Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) των Ενόπλων Δυνάμεων συμπεριλαμβάνει τα κατάλληλα εξοπλιστικά προγράμματα και έναν μηχανισμό ακριβώς σαν αυτό που εσχάτως αποφάσισε και η Ευρώπη να υλοποιήσει.

Ο μηχανισμός αυτός είναι η «ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» και θα αποτελεί ένα πολυεπίπεδο σύστημα το οποίο θα προστατεύει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Με αυτόν τον τρόπο ο σύγχρονος στόλος των νέων φρεγατών και των αεροσκαφών 4ης, 5ης και 5ης γενιάς απελευθερώνονται από τα στενά όρια της χωρικής υπεράσπισης και αξιοποιούνται πλήρως οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, που μέσα σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και τα στρατηγικά τους όπλα.

Ο σκοπός της «ΑΣΠΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση εχθρικών εναέριων, θαλάσσιων και υποθαλάσσιων απειλών με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, μέσα από έναν θόλο 5 επιπέδων που θα ενσωματώνει προστασία πέραν της αντιαεροπορικής, αντιβαλλιστικής, αντιπλοϊκής και ανθυποβρυχιακής προστασίας και anti-drone, στηρίζοντας με αυτή την προσέγγιση πλήρως τα όσα η χώρα μας προτείνει σε διεθνείς οργανισμούς και fora.

Η Ευρώπη έχει πλέον δει καθαρά τα ίχνη της απειλής στον δικό της ουρανό. Τα πρόσφατα γεγονότα ήταν ένα σημείο καμπής και συνειδητοποίησης ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι αδιαίρετη και εκτείνεται από τη Βαλτική μέχρι τη Μεσόγειο.

Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ γίνονται και με τη δική μας συμβολή αλλά και προτάσεις. Οι ελληνικές θέσεις ενσωματώνουν την υλοποίηση του εθνικού μας σχεδιασμού ως οφείλουν, καταδεικνύοντας παράλληλα το γεγονός ότι η πιο ισχυρή ασπίδα στην πραγματικότητα, είναι η ενότητα.