Δεν έβλεπα το μέλλον αλλά ούτε και είχα κάποια πηγή στο στενό επιτελείο του Αμερικανού Προέδρου όταν σας έλεγα πριν λίγο καιρό, για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τις υποσχέσεις που είχε δώσει κατά την προεκλογική του εκστρατεία (https://www.mononews.gr/politics/global-politics/o-trab-
o-zelenski-ta-opla-stin-oukrania-kai-ti-tha-dosei-i-ellada-gia-ton-polemo).

Όπως κάθε σωστός πολιτικός έτσι και αυτός, έδωσε υποσχέσεις και έκανε και ισχυρισμούς, μεταξύ των οποίων και το ότι θα τελείωνε τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας σε 24 ώρες από την ανάληψη της προεδρίας («I could solve the war in 24 hours»). Μπορεί να πέρασε κάμποσος καιρός παραπάνω, αλλά όπως φαίνεται
η υπόθεση προχωράει.

1

Η πρώτη καταγραμμένη αναφορά για χρήση κόκκινου χαλιού για την υποδοχή επισήμου ανάγεται σε 2.500 χρόνια πριν. Το περιγράφει ο Αισχύλος στην τραγωδία του για το πώς είχε στρωθεί για την υποδοχή του νικητή Αγαμέμνονα στις Μυκήνες από την Τροία.

Σε ένα τέτοιο κόκκινο χαλί υποδέχτηκε και ο Ντόναλντ Τραμπ τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, οπού μετά από μία άψογα οργανωμένη (σχεδόν σκηνοθετημένη θα έλεγε κανείς) υποδοχή, οι δύο ηγέτες μετέβησαν σε κατάλληλο χώρο της στρατιωτικής βάσης Elmendorf – Richardson στο Άνκορατζ της Αλάσκα για τη σύνοδο κορυφής.

Οι συνομιλίες κράτησαν σχεδόν 3 ώρες και δεν οδήγησαν άμεσα σε κάποια συμφωνία κατάπαυσης πυρός στο μέτωπο της Ουκρανίας. Τουλάχιστον δεν αναφέρθηκε κάτι στις κοινές δηλώσεις που ακολούθησαν μετά τη συνάντηση και οι οποίες έριξαν την αυλαία σε μια ιστορική συνάντηση.
Ωστόσο την απουσία δηλώσεων κάλυψαν οι συναντήσεις και συνομιλίες που ακολούθησαν. Ο Τραμπ είχε συνάντηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε πρώτο χρόνο, ενώ αργότερα προστέθηκαν (και εν ριπή οφθαλμού μετέβησαν στις ΗΠΑ) οι Ευρωπαίοι ηγέτες στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι.

Όπως πληροφορούμαι λοιπόν, η Ευρώπη είναι σε διαδικασία συντονισμού με τις ΗΠΑ για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας για το ενδεχόμενο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ποια μορφή θα έχουν αυτές οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν είναι ακόμη βέβαιο, αλλά είναι λογικό και αρκετά πιθανό να περιλαμβάνουν τη συγκρότηση και αποστολή μιας αποτρεπτικής δύναμης με διεθνή χαρακτήρα.

Ήδη από τις αρχές του έτους η λεγόμενη και ως «Συμμαχία των Προθύμων» είχε μια αμυδρά ιδέα περί τούτου. Με βασικούς πρωταγωνιστές τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο και τη συμμετοχή δεκάδων ηγετών, πραγματοποιούνταν συζητήσεις τόσο για την ενίσχυση της Ουκρανίας στο στρατιωτικό κομμάτι όσο και τον ρόλο της Ευρώπης σε μια ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.

Κατάπαυση του πυρός

Ήδη από τις πρώτες συναντήσεις των «προθύμων» η Ελλάδα ως ενεργό μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ και δια στόματος του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, είχε ταχθεί υπέρ της κατάπαυσης του πυρός το συντομότερο δυνατόν (υποστηρίζοντας ότι η ισχυρότερη εγγύηση ασφαλείας είναι η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων της ίδιας της Ουκρανίας) χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται πρόθεση για αποστολή στρατευμάτων κάτι το οποίο διαβεβαίωσε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Αντίθετη στάση και προσέγγιση όμως φαίνεται να έχουν Γαλλία και Γερμανία που έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους για την αποστολή στρατευμάτων ως μέρος ενός «Συνασπισμού των Προθύμων», στο πλαίσιο μιας πιθανής (ίσως και επικείμενης) μεταπολεμικής συμφωνίας ασφαλείας, ενώ ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής άφησε και η Γερμανία.

Η ουσία του πράγματος όμως είναι πως σε οτιδήποτε αποφασιστεί η Ελλάδα πρέπει να είναι εκεί και να βρει τον τρόπο να συμμετέχει ενεργά. Δεν υπάρχει περίπτωση μια πιθανή βοήθεια να είναι εντελώς μονοδιάστατη και να έχει καθαρά και μόνο στρατιωτικές και δη χερσαίες δυνάμεις στο έδαφος (“boots on the ground”). Θα έχει πολυδιάστατη μορφή και η χώρα μας πρέπει να βρει τρόπο να είναι μέρος αυτής.

Μα γιατί τέτοια πρεμούρα θα αναρωτιέστε και πολύ καλά θα κάνετε. Είναι απλό και να σας πω γιατί. Υπάρχουν περίπου 180 αναγνωρισμένα νομίσματα στον κόσμο, με το καθένα να αντιστοιχεί συχνά σε μια συγκεκριμένη χώρα, επικράτεια ή περιοχή και δυστυχώς κανένα από αυτά δεν είναι κατάλληλο για χρήση στη διπλωματία.

Βλέπετε η διπλωματία δεν βασίζεται σε νομίσματα αλλά αμιγώς σε «quid pro quo» σχέσεις ή «δούναι και λαβείν» για να το πούμε στα ελληνικά. Πρέπει να δώσεις αν θες να έχεις λαμβάνειν, για να μη σας πω ότι η πραγματικά αμοιβαία επωφελής διπλωματία του «δούναι και λαβείν» απαιτεί και κάποιου βαθμού αδιαφάνεια στις διαπραγματεύσεις.

Σε καμία περίπτωση όμως η αποχή δεν λύση. Η χώρα μας λανθασμένα το είχε πράξει το 1974 αποχωρώντας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί η θέση της χώρας έναντι της Τουρκίας στη Συμμαχία, να μην έχουμε λόγο στη λήψη αποφάσεων και να έχουμε και την Τουρκία όχι μόνο να ψάχνεται για το πως θα προβάλλει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο, αλλά να μας φέρνει και κωλύματα όταν αιτηθήκαμε την επανένταξή μας στη Συμμαχία το 1975.
Στα πιο πρόσφατα ναι μεν «Ελλάς Γαλλία συμμαχία» και άριστες σχέσεις, αλλά ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησε μια θέση στο τραπέζι να έχουν και οι Τούρκοι.

Η Ελλάδα θα μείνει αμέτοχη; Δε νομίζω. Θα είναι εκεί όπως είναι στη Σαουδική Αραβία έχοντας αποστείλει τους πυραύλους Patriot, όπως συμμετέχει στην επιτήρηση του εναέριου χώρου των Βαλκανίων με την Πολεμική Αεροπορία, σε αποστολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Επιχείρηση EUNAVFOR MED IRINI στη Μεσόγειο και EUTM Mozambique στη Μοζαμβίκη), του NATO (KFOR» στο Κόσοβο, Operation Sea Guardian στη Μεσόγειο) και του ΟΗΕ (επιχείρηση UNIFIL στον
Λίβανο).

Το να συμμετέχουμε λοιπόν σε μια πρωτοβουλία με στρατιωτικό αποτύπωμα για κάτι που πιθανώς να προκύψει την επόμενη μέρα για την Ουκρανία δεν είναι κάτι νέο για τη χώρα μας, όπως βλέπετε. Είναι κάτι για το οποίο θα μπορούμε να έχουμε έναν βαθμό επιλογής στον τρόπο συμμετοχής, κάτι που η χώρα μας το κάνει από καιρό και είναι και αναγκαίο ως διπλωματικό «νόμισμα».