Μόλις λίγες ημέρες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, σημειώθηκε ένα ανεξήγητο και αιφνιδιαστικό φρένο στην αποστολή αμερικανικών όπλων προς την Ουκρανία. Τρεις εμπορευματικές πτήσεις φορτωμένες με βλήματα πυροβολικού και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό, που αναχωρούσαν από τη βάση Dover στο Ντέλαγουερ και τη βάση Al Udeid στο Κατάρ, ακυρώθηκαν με εντολή του Πενταγώνου.

Το πάγωμα προκάλεσε σάλο σε Κίεβο και Βαρσοβία, απ’ όπου συντονίζονται οι περισσότερες παραδόσεις, με Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους να αναζητούν απαντήσεις: Είχε διακοπεί η στρατιωτική βοήθεια; Είχε αλλάξει επίσημα η πολιτική των ΗΠΑ; Στην Ουάσινγκτον, κορυφαίοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας – από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως το Πεντάγωνο – δήλωναν άγνοια.

1

Σύμφωνα με αποκάλυψη του Reuters, η εντολή προήλθε προφορικά από το γραφείο του υπουργού Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, χωρίς να έχει προηγηθεί σαφής προεδρική κατεύθυνση. Η TRANSCOM, η Διοίκηση Μεταφορών του Υπουργείου Άμυνας, ανέφερε ότι ακολούθησε οδηγία μέσω του Κοινού Επιτελείου.

Η εντολή φέρεται να δόθηκε μετά από σύσκεψη στο Οβάλ Γραφείο στις 30 Ιανουαρίου, στην οποία συμμετείχε ο Χέγκσεθ και συζητήθηκε η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Αν και τέθηκε το ενδεχόμενο διακοπής της βοήθειας για να ενισχυθούν οι διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, δεν δόθηκε, σύμφωνα με πηγές, καμία επίσημη εντολή από τον πρόεδρο Τραμπ.

Η απουσία συντονισμού και η ξαφνική παύση των αποστολών προκάλεσαν αμηχανία ακόμη και εντός της κυβέρνησης. Μέσα σε λίγες ημέρες, οι πτήσεις ξεκίνησαν ξανά, χωρίς σαφή εξήγηση για τη σύντομη διακοπή.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε πως ο Χέγκσεθ απλώς εφάρμοσε τη γενική κατεύθυνση του Τραμπ για αναθεώρηση της στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία. Ωστόσο, κορυφαίοι αξιωματούχοι, ακόμη και όσοι συμμετείχαν στη σύσκεψη, αγνοούσαν πλήρως την ύπαρξη της εντολής.

Η αμφιλεγόμενη απόφαση στοίχισε στην TRANSCOM πάνω από 1,6 εκατομμύρια δολάρια, με 11 πτήσεις να ακυρώνονται και μια από αυτές να μην χρεώνεται τελικά.

Η επίσημη παύση της στρατιωτικής βοήθειας, που είχε εγκριθεί επί κυβέρνησης Μπάιντεν, επιβεβαιώθηκε με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου περίπου έναν μήνα αργότερα, στις 4 Μαρτίου. Ωστόσο, η προσωρινή αναστολή φανέρωσε ασυντόνιστες διαδικασίες στο εσωτερικό της νέας κυβέρνησης, με ασαφείς ρόλους και έλλειψη διαφάνειας.

Πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση ανέφεραν ότι ο Χέγκσεθ παρερμήνευσε τις προθέσεις του προέδρου και προχώρησε σε παύση της βοήθειας χωρίς εντολή. Ορισμένοι από τους συμβούλους του, που εδώ και καιρό τάσσονται κατά της στρατιωτικής υποστήριξης προς το Κίεβο, τον ενθάρρυναν να κινηθεί μονομερώς, χωρίς να ακολουθήσει τις θεσμικές διαδικασίες του Πενταγώνου.

Ορισμένοι αξιωματούχοι υπερασπίστηκαν την απόφαση ως «λογιστική παύση», λέγοντας ότι στόχος ήταν απλώς να καταγραφεί η κατάσταση, όχι να διακοπεί η ροή όπλων. Ωστόσο, η πραγματικότητα στο έδαφος, όπως περιγράφεται από Ουκρανούς αξιωματούχους, δείχνει το αντίθετο: δεν υπήρξε επαρκής ενημέρωση και η διοίκηση απέδωσε την καθυστέρηση σε «εσωτερικές πολιτικές».

Η εντολή ακύρωσης εκδόθηκε χωρίς τον απαραίτητο συντονισμό μεταξύ Λευκού Οίκου, Στέιτ Ντιπάρτμεντ και Πενταγώνου – κάτι που θα θεωρείτο αναγκαίο σε μια απόφαση που επηρεάζει ευθέως την πολιτική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Ούτε και οι αρμόδιες εμπορευματικές εταιρείες είχαν προειδοποιηθεί.

Η αναστάτωση αυτή εντείνεται από τις τελευταίες εξελίξεις στο υπουργείο Άμυνας. Στενοί συνεργάτες του Χέγκσεθ απομακρύνθηκαν υπό το βάρος κατηγοριών για διαρροές διαβαθμισμένων πληροφοριών, ενώ ο ίδιος βρίσκεται υπό αυξημένο κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Παράλληλα, η ουκρανική κατάσταση στο πεδίο επιδεινωνόταν: οι ουκρανικές δυνάμεις, εκείνη την περίοδο, αντιμετώπιζαν σοβαρές πιέσεις στο ανατολικό μέτωπο, κοντά στο Κουρσκ, και η διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας – έστω και προσωρινή – επιδείνωσε την επιχειρησιακή τους θέση.

Τελικά, σύμφωνα με πηγές, ήταν ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μάικ Γουόλτς που παρενέβη για να αρθούν οι ακυρώσεις και να επανεκκινήσει η στρατιωτική βοήθεια. Ο Γουόλτς παραιτήθηκε πρόσφατα και αναμένεται να αναλάβει θέση πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ.

Η υπόθεση αποκαλύπτει τη δυσκολία του Λευκού Οίκου να ελέγξει ένα κυβερνητικό σχήμα όπου κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται με προφορικές εντολές, χωρίς σαφή πρωτόκολλα και χωρίς κοινή ενημέρωση μεταξύ των υψηλόβαθμων στελεχών της εθνικής ασφάλειας.

 

Διαβάστε επίσης 

Κομισιόν: Το σχέδιο REPowerEU για την απεξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια

Συνάντηση Πούτιν-Σι Τζιπίνγκ: Στο επίκεντρο η ενέργεια και ο αγωγός φυσικού αερίου Power of Siberia 2

Γερμανία: Ο Φρίντριχ Μερτς εκλέχθηκε νέος Καγκελάριος στον β’ γύρο