Προσαρμόζουμε την παροιμία: εδώ το Παρίσι καίγεται και η ρητορική χτενίζεται. Νίκησε η ομάδα και πόσο παραπάνω να πάει; Πέντε μηδέν, εκτός έδρας. Κι όμως, βγήκαν στον δρόμο να πανηγυρίσουν κάνοντας καταστροφές. Δύο νεκροί, 192 τραυματίες, 559 συλλήψεις, στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις. Φωτιές, σπασίματα, καταστροφές αντί για χορό, τραγούδι, πανηγυρισμούς, όπως θα ήταν το λογικό, ενός πολιτισμένου ανθρώπου.

Πώς αποκαλούμε αυτόν που τα σπάει χωρίς λόγο; Ο Υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, Μπρουνό Ρεταγιό, τους αποκάλεσε «βάρβαρους». Πριν αναρωτηθούμε ποιες συνθήκες τους έκαναν βάρβαρους, απολίτιστους παρίες, θα πρέπει να το παραδεχτούμε: είναι βάρβαροι και αυτή είναι η μόνη λέξη που περιγράφει τη βαρβαρότητα. Όμως ο πολιτικός κόσμος έχει πρόβλημα όταν ένας υπουργός ακριβολογεί. Ας διαβάσουμε όμως όλη την ανάρτηση του Ρεταγιό, για να δούμε πού βρίσκεται το πρόβλημα.

«Οι πραγματικοί φίλαθλοι της Παρί Σεν Ζερμέν απολαμβάνουν τον υπέροχο αγώνα της ομάδας τους. Την ίδια στιγμή, βάρβαροι κατεβαίνουν στους δρόμους του Παρισιού για να διαπράξουν εγκλήματα και να προκαλέσουν τις δυνάμεις της τάξης». Βλέπετε εσείς κάτι ανακριβές; Βλέπετε κάτι υπερβολικό σε αυτή την περιγραφή; Έγραψε επίσης: «Είναι αδιανόητο να μην μπορεί να γιορτάσει κάποιος χωρίς να φοβάται την αγριότητα μιας μειοψηφίας κακοποιών που δεν σέβονται τίποτα».

Οι πολιτικοί αντίπαλοι βρήκαν την ευκαιρία να αποκαλέσουν «ρατσιστή» τον υπουργό. Βάρβαρος είναι ο ξένος και άγρια είναι τα ζώα, άρα προσβάλλει τους μετανάστες. Στην πραγματικότητα, αυτές οι αντιδράσεις, που αφορούν το λεξιλόγιο και όχι τις πράξεις, στοχεύουν στη νοημοσύνη μας. Έχουμε φτάσει στο σημείο να συζητάμε και να αναλύουμε τη λέξη, αλλά όχι το πρόβλημα και τα αίτια που καθιστούν μια λέξη προβληματική.

Θα αναφέρω ένα παράδειγμα λέξης που απαγορεύεται να αρθρωθεί στον Καναδά. Είναι η λέξη «Ινδιάνος», που θεωρείται ύψιστη προσβολή και έχει διαγραφεί από τον δημόσιο λόγο. «Αυτόχθονας» είναι η σωστή λέξη. Και ακόμα καλύτερα, αναφορά σε συγκεκριμένη φυλή. Στην πρωτεύουσα, οι ομιλητές σε εκδηλώσεις ξεκινούν συχνά λέγοντας: «Η Οτάβα είναι χτισμένη σε έδαφος που δεν έχει παραχωρηθεί από τους Αλγκονκίνους Ανισινάμπε».

Αυτή είναι η καλή ρητορική. Αυτός θεωρείται ο σωστός τρόπος: να παραδεχόμαστε ότι πριν από αιώνες άλλοι κάτοικοι ήρθαν ως κατακτητές και να ξεχνάμε τις στατιστικές. Να δώσουμε ένα παράδειγμα που απαντά στη ρητορική της υποκρισίας. Το ποσοστό των αυτόχθονων ανδρών που κατηγορούνται για ανθρωποκτονία είναι έντεκα φορές υψηλότερο από το ποσοστό των μη αυτόχθονων ανδρών. Τραγικά τα ποσοστά τους στη φτώχεια, την εγκατάλειψη του σχολείου, την ανεργία, την εξάρτηση από ουσίες, την ελλιπή περίθαλψη. Δεν πειράζει: είναι πάμπτωχοι, είναι αναλφάβητοι, είναι άστεγοι αλλά δεν τους αποκαλέσαμε δα και «Ινδιάνους».

Αυτό ακριβώς είναι το σκεπτικό με το οποίο καταδικάζουν τη δήλωση του Γάλλου Υπουργού Εσωτερικών. Βολεύει να μη λέγεται η αλήθεια με το όνομά της. Γιατί, αν παραδεχτούν όλοι ότι οι ταραξίες είναι όντως βάρβαροι, η ευθύνη πέφτει σε όλους και όχι ευκαιριακά στην κυβέρνηση που έτυχε τώρα να κυβερνά. Βλέπουν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Ρεταγιό τον ρατσισμό στα λόγια, αλλά δεν παραδέχονται το πρόβλημα. Έφτιαξαν όλοι μαζί μια κοινωνία με παρίες, μια κοινωνία που δέχεται τον ξένο αλλά τον στέλνει στις παρυφές των πόλεων, στα γκέτο. Δεν ξέρουν καν για πόσο κόσμο μιλάνε. Στο Σεν Ντενί δεν έχει γίνει καν απογραφή και υπολογίζουν ότι ζουν εκεί 150.000 με 400.000 παράνομοι μετανάστες.

Και παράνομοι να μην είναι, βρίσκονται στο άκρο μιας ακραίας ανισότητας. Αν έχουν κάποια δουλειά, πληρώνονται έντεκα ευρώ την ώρα. Πώς θα βρουν κάτι καλύτερο χωρίς να έχουν πάει σχολείο; Ορισμένοι θα μιλήσουν για ατομική ευθύνη αλλά η διάκριση θα είναι παρούσα, η διάκριση που προβλέπει το μέλλον. Ποια η μοίρα του λευκού αγοριού που μεγαλώνει στο έκτο διαμέρισμα από γονείς σπουδαγμένους και ποια η μοίρα του Άραβα στα βόρεια προάστια από γονείς άνεργους;

Γι’ αυτό πονάνε και διαμαρτύρονται οι αντίπαλοι του Υπουργού Εσωτερικών. Αν παραδεχτούν ότι οι ταραξίες είναι βάρβαροι, πρέπει να αναλάβουν μερίδιο ευθύνης για την κοινωνία που αναθρέφει βαρβάρους.

Διαβάστε επίσης:

Τζόρνταν Πίτερσον: Ψυχολόγος με εισόδημα εκατομμυρίων

Τσάμπα άγχος για την Αγία του Σινά

Μαζί τα αρμέξαμε