Ένα νέο επίδομα ασθενείας που θα καλύπτει χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους προωθεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, επιχειρώντας να άρει μια μακροχρόνια ανισότητα μεταξύ μισθωτών και μη μισθωτών εργαζομένων.

Για πρώτη φορά, προβλέπεται ότι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται εκτός μισθωτής απασχόλησης —όπως λογιστές, μηχανικοί, δικηγόροι, γιατροί, τεχνίτες και μικροεπιχειρηματίες— θα δικαιούνται επίδομα ασθενείας για το διάστημα που αδυνατούν να εργαστούν, υπό την προϋπόθεση πλήρους αποχής από την επαγγελματική τους δραστηριότητα.

1

Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα των εκπροσώπων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και του προέδρου του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας Κωνσταντίνου Δαμίγου.

Το πλαίσιο εφαρμογής

Η νέα ρύθμιση που θα ενταχθεί στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για την ενίσχυση των επαγγελματικών ταμείων και στοχεύει να προσφέρει ουσιαστική κάλυψη σε όλους τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως πρώην ταμείου προέλευσης (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ κ.ά.).

Μέχρι σήμερα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν είχαν ουσιαστικό δικαίωμα επιδόματος ασθενείας, με εξαίρεση περιορισμένες περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων ή μακροχρόνιων νοσηλειών. Η νέα ρύθμιση έρχεται να καλύψει αυτό το κενό κοινωνικής προστασίας, εξισορροπώντας τις ασφαλιστικές παροχές σε σχέση με τους μισθωτούς.

Το ύψος του επιδόματος

Ο υπολογισμός του ημερήσιου επιδόματος θα βασίζεται στο 50% του τεκμαρτού ημερομισθίου που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία του δικαιούχου.

Παράλληλα, προβλέπεται προσαύξηση 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος, με ανώτατο όριο το 70% του τεκμαρτού ημερομισθίου.

Ενδεικτικά:

• Ελεύθερος επαγγελματίας χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις θα λαμβάνει το 50% του τεκμαρτού ημερομισθίου.
• Επαγγελματίας με δύο προστατευόμενα μέλη (π.χ. παιδιά) θα δικαιούται προσαύξηση 20%, φθάνοντας στο 70% του ημερομισθίου.

Το επίδομα θα καταβάλλεται για όλες τις ημέρες ανικανότητας προς εργασία, συμπεριλαμβανομένων των μη εργάσιμων, εφόσον η ιατρική γνωμάτευση πιστοποιεί πλήρη αδυναμία άσκησης δραστηριότητας.

Δικαιούχοι και προϋποθέσεις

Δικαιούχοι του νέου επιδόματος θα είναι όλοι οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ, συμπεριλαμβανομένων όσων προέρχονται από τα πρώην ταμεία ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.

Ειδικές ρυθμίσεις θα ισχύουν για επαγγελματίες σε κλάδους όπως η οικοδομή, όπου διατηρούνται επιμέρους ασφαλιστικές προϋποθέσεις (όπως ελάχιστος αριθμός ημερών ασφάλισης την τελευταία διετία).

Η διαδικασία χορήγησης θα ακολουθεί τα πρότυπα των υφιστάμενων επιδομάτων ασθενείας του ΕΦΚΑ: ηλεκτρονική υποβολή αίτησης, γνωμάτευση ιατρού, και αυτόματος έλεγχος ασφαλιστικής ενημερότητας.

Κοινωνική στόχευση και αναμενόμενα οφέλη

Η επέκταση του επιδόματος ασθενείας στους ελεύθερους επαγγελματίες θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης.

Σύμφωνα με το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας πρόκειται για ένα μέτρο που προσφέρει:

• Οικονομική ασφάλεια σε περιόδους ασθένειας ή ανικανότητας προς εργασία.
• Κοινωνική ισότητα, καθώς καταργεί μια πολυετή διάκριση σε σχέση με τους μισθωτούς.
• Ενίσχυση της συμμόρφωσης και της ασφαλιστικής συνείδησης, αφού δημιουργεί απτό όφελος για όσους καταβάλλουν τις εισφορές τους τακτικά.

Η εφαρμογή του νέου πλαισίου αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση του επιπέδου κοινωνικής προστασίας των αυτοαπασχολουμένων, οι οποίοι αποτελούν πάνω από το 25% του ενεργού πληθυσμού και συχνά λειτουργούν χωρίς επαρκές δίχτυ ασφαλείας.

Επόμενα βήματα

Η ρύθμιση πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή στο πλαίσιο του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Μετά την ψήφισή της, θα ακολουθήσει εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ που θα καθορίζει αναλυτικά τις διαδικασίες, τις απαιτούμενες γνωματεύσεις και τα κριτήρια χορήγησης.

Η έναρξη ισχύος του νέου επιδόματος αναμένεται εντός του 2026, με στόχο να ενσωματωθεί στο ενιαίο σύστημα παροχών του ΕΦΚΑ και να συνδεθεί με την ψηφιακή καρτέλα υγείας των ασφαλισμένων.

Τι ισχύει σήμερα – Ποιοι λαμβάνουν επίδομα ασθενείας

• Μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα

Δικαιούνται επίδομα ασθενείας από τον e-ΕΦΚΑ, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 120 ημέρες ασφάλισης το προηγούμενο έτος ή στο τελευταίο 15μηνο.

Το ποσό ανέρχεται περίπου στο 50% του ημερομισθίου, και για τις πρώτες τρεις ημέρες η αποζημίωση καλύπτεται από τον εργοδότη.

• Δημόσιοι υπάλληλοι

Δεν λαμβάνουν επίδομα ασθενείας, αλλά διατηρούν πλήρεις αποδοχές κατά τις ημέρες νόμιμης αναρρωτικής άδειας.

• Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ)

Δεν καλύπτονται σήμερα από κανενός είδους επίδομα ασθενείας, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις εργατικού ατυχήματος ή μακροχρόνιας νοσηλείας.

Παρότι καταβάλλουν εισφορές υπέρ υγειονομικής περίθαλψης, δεν λαμβάνουν καμία χρηματική παροχή σε περίπτωση ανικανότητας προς εργασία.

• Οικοδόμοι και εργατοτεχνίτες οικοδομών

Εξακολουθούν να υπάγονται σε ειδικό καθεστώς, με προϋπόθεση τουλάχιστον 100 ημερομίσθια το τελευταίο 15μηνο και αποζημίωση ανάλογη των ημερών ασθένειας.

Πόσες ημέρες επιδότησης δικαιούμαι ετησίως

• Οι μισθωτοί ασφαλισμένοι του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δικαιούνται: έως 182 ημέρες (για την ίδια ή διαφορετικές παθήσεις εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους) ή έως 360 ή έως 720 ημέρες για την ίδια πάθηση.
• Οι μισθωτοί ασφαλισμένοι του τ. ΤΑΞΥ δικαιούνται : έως 182 ημέρες (για την ίδια ή διαφορετικές παθήσεις εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους) ή έως 360 ημέρες για την ίδια πάθηση. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος πάσχει από φυματίωση μπορεί να επιδοτηθεί μέχρι 360 ημέρες με 100 ημέρες εργασίας το προηγούμενο έτος.
• Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ/ΤΑΥΤΕΚΩ δικαιούνται : έως 180 ή έως 360 ημέρες σε περιπτώσεις Νευροψυχικές, φυματίωση, καρκίνο, καρδιοπάθεια ή εργατικό ατύχημα εφόσον δεν λαμβάνουν από τον εργοδότη πλήρεις αποδοχές.
• Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΑΠ-ΗΣΑΠ/ΤΑΥΤΕΚΩ δικαιούνται : έως 4 μήνες, με δικαίωμα παράτασης επιπλέον δύο μηνών το ίδιο ημερολογιακό έτος ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του e-ΕΦΚΑ.
• Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΑΠ-ΗΛΠΑΠ/ΤΑΥΤΕΚΩ δικαιούνται: έως 300 ημέρες με κλιμακωτή αποζημίωση.
• Οι ασφαλισμένοι του τ. ΤΑΠΑΕ – Εθνική Ασφαλιστική / ΤΑΑΠΤΠΓΑΕ / ΤΑΠΕΤΕ του τ. ΤΑΥΤΕΚΩ δικαιούνται: έως 180 ημέρες το ίδιο ημερολογιακό έτος.

Διαβάστε επίσης:

ΕΛΤΑ: Η ιδέα «shop-in-shop» και το σενάριο «συγκατοίκησης» με ΚΕΠ για την διάσωση περιφερειακών καταστημάτων

Επίδομα Θέρμανσης: Νέες οδηγίες της ΑΑΔΕ. Τι πρέπει να προσέξουν διαχειριστές και ένοικοι πολυκατοικιών

Δημοσιονομική παράλυση στις ΗΠΑ: Η Γερουσία εγκρίνει οριστικά την πρόταση για να τερματιστεί προσωρινά το shutdown