Eurobank: Πόσο κρίσιμες είναι οι υποδομές για την ανάπτυξη

«Βάσει των επίσημων στοιχείων αποδεικνύεται ότι οι πόροι που οδηγήθηκαν στις υποδομές κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους μειώθηκαν ή, σε κάποιους επί μέρους τομείς, παρέμειναν στάσιμοι, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και του δυνητικού προϊόντος της οικονομίας.

Εξαιρώντας τις επενδύσεις των θεσμικών τομέων των νοικοκυριών (κυρίως κατοικίες) και των χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, η μείωση του πάγιου κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας από το 2011 μέχρι το 2023 ανήλθε στα €40,2 δισεκ. σε τρέχουσες τιμές, με το 24,0% εξ’ αυτών (€9,6 δισεκ.) να προέρχεται από τον θεσμικό τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Τα παραπάνω υπογραμμίζει μελέτη με τίτλο «Πυλώνας υποδομών: Επενδύσεις σε υποδομές – Ανασυγκρότηση και διεύρυνση των παραγωγικών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας», που εξέδωσε η Μονάδα Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Eurobank. Συγγραφείς της μελέτης είναι οι Δρ. Θεόδωρος Σταματίου, Ανώτερος Οικονομολόγος και Δρ. Στυλιανός Γώγος, Ερευνητής Οικονομολόγος.

«Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η μερίδα του λέοντος των επενδύσεων της γενικής κυβέρνησης ανήκει στα έργα υποδομών, η προαναφερθείσα πτώση του δημόσιου κεφαλαίου αντανακλά κυρίως τη συρρίκνωση του κεφαλαίου των υποδομών, στοιχείο που αποτελεί πηγή αρνητικών εξωτερικών οικονομιών. Σημαντική πρόκληση στην προσπάθεια ενίσχυσης των υποδομών κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο αποτελεί η έντονη έλλειψη εργαζομένων στις κατασκευές.
Αναλυτικά το πλήρες κείμενο:

Περίληψη Μελέτης

Από τα πρώτα μεγάλα έργα υποδομών στην Ελλάδα το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, την 20ετή οικονομική ανασυγκρότηση-επέκταση των δεκαετιών του 1950 και του 1960 και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών στις δεκαετίες του 1990 και του 2000, οι επενδύσεις στις υποδομές (infrastructure investment) είχαν δυναμικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

H εμπειρία απέδειξε ότι οι επενδύσεις σε υποδομές δημιουργούν μεγάλα οφέλη στην οικονομία και συνιστούν αναγκαία -αν και όχι ικανή- συνθήκη για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και βιώσιμού υποδείγματος μεγέθυνσης.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η πολλαπλασιαστική επίδραση στην οικονομία από τις επενδύσεις σε υποδομές είναι εμφανώς μεγαλύτερη στη μακροχρόνια από ό,τι στη βραχυχρόνια περίοδο. Το κεφάλαιο που συσσωρεύεται αποδίδει πρωτογενώς προϊόν σε βάθος χρόνου αλλά δημιουργεί και οικονομίες κλίμακος και φάσματος για άλλες δραστηριότητες.

Το εν λόγω αποτέλεσμα είναι σημαντικό για τις σημερινές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας που εστιάζονται κυρίως στη διεύρυνση των παραγωγικών δυνατοτήτων της (production possibilities frontier). Κατά τη διάρκεια της περιόδου κατασκευής των έργων υποδομών δημιουργούνται οφέλη υπό τη μορφή ενίσχυσης της ζήτησης και της απασχόλησης σε κλάδους που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με την κατασκευαστική δραστηριότητα.

Ωστόσο, καθυστερήσεις και ατέλειες στην παραγωγή των έργων δύνανται να οδηγήσουν σε μικρότερο ή ακόμα και σε αρνητικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Οι επενδύσεις σε υποδομές ενισχύουν το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, οδηγούν στη διάχυση και ενσωμάτωση τεχνολογιών αιχμής στον παραγωγικό ιστό, παράγουν οφέλη για τις περιφέρειες, θωρακίζουν την οικονομία και την κοινωνία έναντι μεγάλων και απρόβλεπτων κρίσεων (σε ενέργεια, τρόφιμα, φάρμακα και στρατιωτικό εξοπλισμό), αναδεικνύουν τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα της χώρας και, τέλος, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα, όσο και την ύπαιθρο.

Τα έργα υποδομών, αφότου ολοκληρωθούν και δοθούν προς χρήση στο κοινό, απαιτούν πόρους για τη συντήρησή τους και, ενίοτε, την αναβάθμισή τους στο μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία τους. Στην περίπτωση που δεν πραγματοποιηθούν αυτές οι επενδύσεις ή είναι ελλιπείς, τα έργα υποδομών φθείρονται και απαρχαιώνονται με αποτέλεσμα η χρήση τους να γίνεται κοστοβόρα και αναποτελεσματική.

Επιπρόσθετα, όταν οι καθυστερήσεις στην παράδοση των έργων επαναλαμβάνονται συχνά ή όταν τα έργα χαρακτηρίζονται διαρκώς από κακοτεχνίες, καλλιεργούνται προσδοκίες ότι αυτό θα συμβαίνει και στο μέλλον με αποτέλεσμα να δημιουργείται αβεβαιότητα ως προς τα προσδοκώμενα οφέλη από τη χρήση των υποδομών.

Διαβάστε επίσης:

Στόλτενμπεργκ: Στο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ θα συζητηθεί οικονομική δέσμευση για την υποστήριξη της Ουκρανίας

Χρήστος Σταϊκούρας: Δρομολογούμε την αξιοποίηση των δύο νέων Διευρωπαϊκών Σιδηροδρομικών Αξόνων

Γεωργιάδης: Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην προσπάθεια εξωστρέφειας