Δεύτερη ευκαιρία για τους οφειλέτες με το νέο Κώδικα Φερεγγυότητας – Πότε θα απαλλάσσονται από τα χρέη τα φυσικά πρόσωπα

Πλήρη απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του προς τράπεζες, Δημόσιο ή άλλους πιστωτές εντός τριετίας από την κήρυξη της πτώχευσης, προβλέπει ο νέος Κώδικας Φερεγγυότητας όπως ονομάζεται επίσημα ο νέος πτωχευτικός νόμος που επεξεργάζονται η κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών.

Πρόκειται για τη δεύτερη ευκαιρία που δίνεται στα νοικοκυριά να συνεχίσουν τη ζωή τους απαλλαγμένα από τα χρέη του παρελθόντος, αφού όμως αποδεχθούν να χάσουν το σύνολο της περιουσίας τους, η οποία θα ρευστοποιηθεί με δικαστική απόφαση.

Ο νέος Κώδικας Φερεγγυότητας θέτει ενιαίους κανόνες και διαδικασίες για την πτώχευση των νομικών και των φυσικών προσώπων και θα αντικαταστήσει τον νόμο Κατσέλη, αλλά και τις διατάξεις για την πτώχευση των επιχειρήσεων, που ενοποιούνται πλέον υπό τον νέο νόμο.

Όπως προβλέπει το προσχέδιο νόμου μετά το πέρας της ισχύος του νόμου Κατσέλη, στην πτωχευτική περιουσία θα ανήκει πλέον και η πρώτη κατοικία του οφειλέτη. Μάλιστα, στην περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα που πτωχεύουν εισφέρουν στη πτωχευτική περιουσία στοιχεία σημαντικής αξίας, όπως λ.χ. την κύρια κατοικία τους, η απαλλαγή επέρχεται ταχύτερα, μετά την πάροδο ενός έτους από την κήρυξη της πτώχευσης.

Το προσχέδιο συμφωνήθηκε με τους θεσμούς μετά από εξαντλητικές πολύμηνες διαπραγματεύσεις και αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα προς διαβούλευση αυτή την εβδομάδα. Αγκάθι αποτελεί ακόμη το θέμα του Φορέα που θα μπορεί να αγοράζει την πρώτη κατοικία των προσώπων που πτωχεύουν, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα σε ευάλωτα νοικοκυριά να συνεχίσουν να παραμένουν σε αυτή, καταβάλλοντας ενοίκιο. Σύμφωνα με πληροφορίες η σύσταση του Φορέα, θα προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, αλλά οι κρίσιμες λεπτομέρειες για τον τρόπο βάσει του οποίου θα αποκτά ακίνητα και στη συνέχεια θα τα διαθέτει στα ευάλωτα νοικοκυριά, θα καθοριστούν σε υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του νόμου και αφού συμφωνηθεί με τους θεσμούς.

Ο νέος νόμος θα θέτει αυστηρές προϋποθέσεις για την απαλλαγή των φυσικών προσώπων από τα χρέη τους. Μεταξύ αυτών να μη ελέγχονται για δόλιες ενέργειες ή να μην αρνούνται να συνεργαστούν με τα όργανα της πτώχευσης. Ασφαλιστική δικλείδα για τη μη καταστρατήγηση του νόμου είναι επίσης η υποχρέωση του οφειλέτη που έχει κάνει αίτηση για πτώχευση να δίνει στην πτωχευτική περιουσία το μέρος του ετήσιου εισοδήματός του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

Αυτό σημαίνει ότι για όσο διάστημα διαρκεί η πτώχευση συντάσσεται σχέδιο περιοδικών πληρωμών και ο οφειλέτης θα πρέπει να καταβάλλει το υπερβάλλον ποσό που διαθέτει π.χ. από την εργασία του, από αυτό που ορίζουν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το σχέδιο νόμου, η πρόβλεψη αυτή γίνεται με στόχο να αποφευχθούν φαινόμενα καταστρατήγησης της πτωχευτικής διαδικασίας από πρόσωπα που ενώ δεν έχουν αξιοσημείωτη κινητή ή ακίνητη περιουσία, έχουν αντίθετα μεγάλα εισοδήματα, με αποτέλεσμα ενώ είναι πτωχοί και χωρίς επαρκή περιουσία να εξοφλήσουν τους πιστωτές τους, αυτοί να ζουν πλουσιοπάροχα. Τα ετήσια εισοδήματα εξαιρούνται όταν η πτωχευτική περιουσία υπερβαίνει το 10% των χρεών του οφειλέτη, είναι αξίας άνω των 100.000 ευρώ και εφόσον δε έχει αποκτηθεί στη διάρκεια των 12 μηνών προ της υποβολής της αίτησης πτώχευσης. Στην περίπτωση που οι τρεις αυτές προϋποθέσεις συντρέχουν αθροιστικά, κρίνεται ότι το να συμπεριληφθούν και τα ετήσια εισοδήματα του πτωχού στην πτωχευτική περιουσία είναι εξαιρετικά επαχθές γι’ αυτόν.

Όπως προβλέπει το προσχέδιο του νέου Κώδικα Φερεγγυότητας δικαίωμα στην πτώχευση έχουν όλα τα νομικά και τα φυσικά πρόσωπα με την προϋπόθεση ότι αδυνατούν να καταβάλουν τις ληξιπρόθεσμες οικονομικές τους υποχρεώσεις. Ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς το Δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή τις τράπεζες σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, αλλά και όταν η αδυναμία είναι επαπειλούμενη, δηλαδή ακόμα και αν δεν έχει ακόμη επέλθει. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από την υποβολή όλων των οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και της συναίνεσης για άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου.

Η πτώχευση κηρύσσεται έπειτα από αίτηση του οφειλέτη, ενός ή περισσότερων πιστωτών με έννομο συμφέρον, καθώς και έπειτα από αίτηση του εισαγγελέα Πρωτοδικών, εφόσον δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος. Aπό την κήρυξη της πτώχευσης αναστέλλονται αυτοδικαίως όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών κατά του οφειλέτη, που έχουν ασκηθεί προς ικανοποίηση ή εκπλήρωση πτωχευτικών απαιτήσεών τους.

Ο Κώδικας Φερεγγυότητας θα δίνει τη δυνατότητα της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών με την υποβολή αίτησης σε ηλεκτρονική πλατφόρμα στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους. Το Δημόσιο μπορεί να συμμετάσχει στη ρύθμιση των οφειλών με συγκεκριμένα κριτήρια, που θα καθοριστούν με κοινή υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του νόμου. Η εξωδικαστική διαδικασία προβλέπεται να είναι σύντομη και η προσπάθεια εξεύρεσης λύσης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τους δύο μήνες.