Alpha Bank: Καταναλωτική δαπάνη, αποταμίευση και πλούτος σε Ελλάδα και Ευρωζώνη – Συγκριτική ανάλυση | Ρεπορτάζ και ειδήσεις για την Οικονομία, τις Επιχειρήσεις, το Χρηματιστήριο, την Πολιτική

alpha bank

Μία συγκριτική ανάλυση στα μεγέθη της καταναλωτικής δαπάνης, της αποταμίευσης, αλλά και του πλούτου που παρουσιάζουν η Ελλάδα και η Ευρώπη επιχειρεί να κάνει η Alpha Bank στο νέο δελτίο οικονομικών εξελίξεων που δημοσιεύει.

Στο δελτίο, η Alpha Bank αναφέρει συγκεκριμένα τα εξής:

Παρά την πανδημική κρίση, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε οριακά, στο πρώτο δεκάμηνο του έτους, με εξαίρεση τη δαπάνη για καύσιμα που λόγω του lockdown και της εργασίας από απόσταση υποχώρησε πολύ περισσότερο.

Εξετάζοντας τη δομή των δαπανών στον οικογενειακό προϋπολογισμό, παρατηρούμε ότι οι πωλήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα φάρμακα και τα τρόφιμα, αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ, αντίθετα, μειώθηκε κατακόρυφα η ζήτηση για διαρκή αγαθά και είδη υψηλής εισοδηματικής ελαστικότητας (π.χ. έπιπλα, συσκευές, ένδυση).

Η παρατηρούμενη συγκράτηση των συνολικών καταναλωτικών δαπανών, σε συνδυασμό με το περιβάλλον αβεβαιότητας και τη δημοσιονομική πολιτική στήριξης του διαθεσίμου εισοδήματος οδήγησαν σε άνοδο των καταθέσεων τόσο των νοικοκυριών, όσο και των επιχειρήσεων.

Η αύξηση της καταθετικής βάσης (χρηματοοικονομικός πλούτος), σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών των ακινήτων (μη χρηματοοικονομικός πλούτος) σε ένα διεθνές περιβάλλον υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων αποτέλεσαν ένα φαινόμενο πανευρωπαϊκό.

Εάν λάβουμε υπόψη ότι οι αγορές ομολόγων και μετοχών έχουν ανακάμψει, σε μεγάλο βαθμό, μετά την ανακοίνωση των εμβολιαστικών προγραμμάτων διεθνώς, μπορούμε εύκολα να συνάγουμε το συμπέρασμα ότι, παρά τη μεγάλη απώλεια σε όρους ΑΕΠ το 2020 λόγω της πανδημίας, οι απώλειες σε όρους χρηματοοικονομικού και μη χρηματοοικονομικού πλούτου είναι συγκριτικά -και μέχρι τώρα- πολύ πιο περιορισμένες.

Λιανικό Εμπόριο, Πωλήσεις εκτός καταστημάτων και Κινητικότητα της Κοινότητας

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τους πρώτους δέκα μήνες του 2020, ο γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε ετήσια πτώση της τάξης του 2,8%, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης εκτός καυσίμων μειώθηκε οριακά, κατά μόλις 0,4%, σε σύγκριση με το πρώτο δεκάμηνο του 2019.

Συγκεκριμένα, οι λιανικές πωλήσεις των καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων, σε όρους όγκου, μειώθηκαν κατά 10,9%, σε ετήσια βάση, λόγω των περιορισμών στις μετακινήσεις που ήταν σε ισχύ στο δεύτερο τρίμηνο του έτους αλλά και του μέτρου της εργασίας από απόσταση που εφαρμόστηκε σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων από τον Μάρτιο και έπειτα και είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των καθημερινών μετακινήσεων των εργαζομένων.

Εκτιμάται ότι η πτώση αυτή μετριάστηκε -σε ένα βαθμό- από την εκτεταμένη χρήση Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων, καθώς, παράλληλα, οι καταναλωτές απέφυγαν να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες συγκοινωνίες, εξαιτίας της πανδημίας.

Τον Οκτώβριο, ωστόσο, ο γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε αύξηση κατά 4,7%, σε ετήσια βάση, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκε κατά 8,6% (Γράφημα 1). Άνοδος των πωλήσεων σημειώθηκε στην πλειονότητα των επιμέρους κατηγοριών.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι λιανικές πωλήσεις, σε όρους όγκου, αυξήθηκαν, σε ετήσια βάση, στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (super markets) κατά 7,7%, στα πολυκαταστήματα κατά 6,8%, στα είδη ένδυσης-υπόδησης κατά 5% και στα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη κατά 20%.

Ειδικά για τα super markets, η αύξηση που παρατηρήθηκε, τον Οκτώβριο, πιθανότατα οφείλεται στην πρόσκαιρη αλλαγή της αγοραστικής συμπεριφοράς των πολιτών, δηλαδή στην αυξημένη κατανάλωση, με σκοπό τη δημιουργία αποθεμάτων, εν όψει της επιβολής του δεύτερου lockdown, στις αρχές Νοεμβρίου («panic buying effect»).

Παράλληλα, σημαντική άνοδος έχει καταγραφεί και στις πωλήσεις εκτός καταστημάτων, σύμφωνα με το δείκτη κύκλου εργασιών 1 , που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου, κατά 29%, σε ετήσια βάση, τον Οκτώβριο και κατά 15,4%, συνολικά τους πρώτους δέκα μήνες του 2020, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019.

Επιπρόσθετα, όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1, η επισκεψιμότητα σε χώρους λιανικού εμπορίου και ψυχαγωγίας, η οποία μειώθηκε σημαντικά, τον Νοέμβριο, εξαιτίας του δεύτερου lockdown, σταθεροποιήθηκε, τον Δεκέμβριο, περίπου στο -55%, σε σύγκριση με την περίοδο βάσης (βλ. σημείωση, Γράφημα 1), έναντι -73%, αντίστοιχα, τον Απρίλιο.

Η ηπιότερη πτώση της κινητικότητας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Google, σε σύγκριση με το πρώτο lockdown, οφείλεται, πρωτίστως, στην εφαρμογή της μεθόδου παράδοσης εκτός καταστήματος (click away), κατά τη διάρκεια των εορτών.

Βάσει των ανωτέρω, εκτιμάται ότι η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης, σε ετήσια βάση, το τελευταίο τρίμηνο του 2020, θα είναι ηπιότερη σε σύγκριση με τη μείωση που σημειώθηκε, στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.