Survivor: Μόδα ήταν και πέρασε… (άραγε η Δαλάκα είναι ακόμα κάτοικος Ελλάδος;)

Η νικήτρια, Κατερίνα Δαλάκα, που κάθε χρόνο ήταν σ’ αυτό το παιχνίδι επιβίωσης, είναι ακόμα κάτοικος Ελλάδος ή της δώσανε υπηκοότητα στον Άγιο Δομίνικο;

Ήταν το 2017, που η χώρα έζησε σε βαθμό ομαδικής υστερίας την τηλοψία του διάσημου παιχνιδιού επιβίωσης, του Survivor, στον ΣΚΑΪ, σε μια δεύτερη περίοδο προβολής του από το 2003, που λιγότερο επιτυχημένα είχε προβληθεί στο Mega. Σ’ αυτή του την επανατοποθέτηση ως προϊόν συνάντησε έναν τέτοιο θρίαμβο που το ανάδειξε, αν μη τι άλλο, σε τηλεοπτικό φαινόμενο προς ανάλυση.

Δυο σεζόν αργότερα, ολοκλήρωσε έναν ακόμα κύκλο του, κουρασμένο, απαξιωμένο, με την αδιαφορία των τηλεθεατών, ξεθυμασμένο και ξεφουσκωμένο, παρουσιάζοντας μας μια νικήτρια, την Κατερίνα Δαλάκα, που ήταν στον εξωτικό Άγιο Δομίνικο και την περασμένη σεζόν, τόσο προβλέψιμη, που ούτε συγγενής μας, τόση οικειότητα πια. Το τελευταίο αυτό πρόγραμμα επένδυσε, ακόμα, σε μια τουλάχιστον κακόγουστη αγωνιστική, ας τη πούμε, διαμάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, που άφησε το κοινό ενοχλημένο και γι’ αυτό αδιάφορο.

Με την απορία αν η Κατερίνα Δαλάκα φορολογείται πλέον ως μόνιμος κάτοικος εξωτερικού, μιας και πιο πολύ ζει εκεί, στους Τροπικούς, απ’ ό,τι στη μεσογειακή της χώρα, μένουμε στην βεβαιότητα πως πάει και αυτό! Μόδα ήταν και πέρασε…

Δυστοπική φαντασία και ένα Survivor φαινόμενο

Στην Ρώμη, αιώνες πριν, πολίτες και δούλοι, ξέχναγαν την αναλωσιμότητα τους, την φτώχεια, την απαξία τους απ τους ισχυρούς της εποχής, με «άρτο και θεάματα», στα πλαίσια των θριάμβων της αυτοκρατορίας. Στα 2017, χαζεύαμε τις νύχτες μας στην σύγχρονη Ελλάδα με τηλεπαιχνίδια πείνας και εξαθλίωσης, υπό Τουρκική παραγωγή!

Ζήσαμε τη λαχτάρα για έπαθλα κάτι πατικωμένα κρουασάν, λίγη πλαστική φέτα και τον κατεψυγμένο μουσακά, ή την αγωνία για τις «ασυλίες», που ξεφτίλιζαν την έννοια της επίσημης προστασίας από καταδιώξεις και ανάγαμε σε ολυμπιακούς αγώνες το να τρέχουν σαν σε παιχνίδια κατασκήνωσης κάτι ιδρωμένοι μαντράχαλοι και κάτι σχεδόν γυμνές στάρλετ! Ήταν το τηλεοπτικό αυτό show, η δραματική συνειδητοποίηση πως συχνά η λογοτεχνική φαντασία σε δυστοπικούς χρόνους, εντοπίζει τις κοινωνικές πραγματικότητες πριν συμβούν.

Μήπως η συγγραφέας του Hunger Games, των βιβλίων, που γίνανε και ταινίες, δεν βγήκε πραγματική; Πως αλλιώς; Οι περισσότεροι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, άλλωστε, έχουν σπουδάσει και μελετήσει το παρελθόν της ανθρωπότητας και καθένας από αυτούς μπορεί, όπως είπε, ο Τζ. Γκ. Μπάλαρντ να «κοιτάζει τις συνειδητές και ημι-συνειδητές αντιδράσεις μας σε όλων των ειδών τις τάσεις, που ξεχύνονται προς το μέρος μας από το μέλλον. Νομίζω πως η μεγαλύτερη αξία της επιστημονικής φαντασίας είναι η πρόβλεψη του παράξενου πνευματικού περιβάλλοντος του μελλοντικού κόσμου».

Τι κακό μας βρήκε, αν είναι έτσι, αφού χαζεύαμε υπνωτισμένα, ένας λαός ολόκληρος, το Survivor και από πάνω τσακωνόμαστε για αυτό! Η συγγραφέας του «Αγώνες πείνας», λοιπόν, Σούζαν Κόλινς, παραδέχτηκε πως, κάνοντας ζάπινγκ στη τηλεόραση, έβλεπε το Survivor ή κάποιο παρόμοιο, ακραίο παιχνίδι επιβίωσης. Σε ένα άλλο κανάλι παρακολούθησε ρεπορτάζ από την εισβολή στο Ιράκ. Οι εικόνες «ξεκίνησαν να αναμειγνύονται με έναν ιδιαίτερο τρόπο» και γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο αυτό, που προειδοποιεί για μια εφιαλτική κοινωνία, πριν φτάσει να υπάρξει -αν και νάτη, τη ζήσαμε!

Στα βιβλία, σε κάποιο παράδοξο μέλλον, επικρατεί ακραία φτώχεια, ασιτία, καταπίεση, χειραγώγηση των μαζών, πόλεμοι και ως παγκόσμια αποτελέσματα, άστεγοι και ανέστιοι, θύματα εμφυλίων, θρησκευτικοί φονταμεταλισμοί. Έλλειψη βασικών αγαθών για τους πολλούς και αλόγιστη σπατάλη και αμύθητος πλούτος για πολύ λίγους. Τους λίγους, που βάζουν ένα τηλεοπτικό προϊόν θανάτου να αποκοιμίζει τους εξαθλιωμένους, με ταυτίσεις και τάχα έρωτες και φτιαχτούς καβγάδες μέχρι θανάτου!

Εμείς, στην ελληνική εκδοχή της πραγματοποίησης αυτού του απάνθρωπου μέλλοντος, ως απλή ψυχαγωγία, νεκρούς ακόμα δεν είχαμε. Στη γαλλική εκδοχή του ίδιου τηλεπαιχνιδιού, όμως, ένα αγόρι πέθανε από καρδιά. Ο γιατρός του τηλεοπτικού προγράμματος δέχτηκε τόση κοινωνική κατακραυγή, που αυτοκτόνησε! Και ενώ το βιβλίο μας φωνάζει να προσέξουμε, αποτελεί πάντα μια γενναία σάτιρα, μια ακραία απεικόνιση των τηλεοπτικών ριάλιτι, σαν αυτό που αποβλακωμένα και εθιστικά παρακολουθήσαμε.

Έχουμε, σ’ αυτή τη μελλοντική κοινωνία, φόρους απίστευτους, τηλεορασοποίηση της ζωής, όλα να γίνονται για τους χορηγούς, τη λατρεία της εικόνας, που κρύβει την εξαθλίωση, κυβερνητικό έλεγχο, ανυπαρξία της προσωπικής ανεξαρτησίας, παντοδυνάμους τηλεαστέρας, κολλητούς με τους πάμπλουτους και τους κυβερνήτες, που αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει!

Ξεχωρίζουν από όσους πεινάνε στους δρόμους και στη προσφυγιά, οι πλούσιοι, οι όμορφοι και οι αθλητικοί τύποι! Αυτοί θα επιβιώσουν. Φασιστικός καιάδας για τους χοντρούς, τους φτωχούς, τους άσχημους, τους αδύναμους, τους γενετικά ατελείς! Όλα αυτά με μια πλήρη κατασκόπευση, που όλοι επιθυμούν κιόλας, καταγεγραμμένη από κάμερες και που η προσωπική ζωή είναι ανύπαρκτη!

Αυτά για τα βιβλία και τις κινηματογραφικές εκδοχές τους.

Για την ζωή -τη δικιά μας ζωή-, ε, ναι, το Survivor ήταν απλά ένα πρόγραμμα. Που είχε γίνει φαινόμενο! Που αναλύθηκε! Που ανέδειξε το απόλυτο ριάλιτι ίνδαλμα, τον Ντάνο! Που μας διασκέδασε με το αν οι άλλοι πεινάνε, ανταγωνίζονται, βγάζουν άσχημους εαυτούς, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον, κάνουν ύπουλες στρατηγικές, δεν εμπιστεύονται και όλα αυτά να γίνονται για τους χορηγούς! Και ενώ ο μέγας προφήτης Όργουελ έλεγε «ανακεφαλαιώνοντας, μια ιεραρχική κοινωνία δεν είναι δυνατή, παρά μόνο αν βασίζεται στη φτώχεια και στην άγνοια». Ω! Τι σημασία είχε! Εμείς λαχταράγαμε να δούμε αν θα αποχωρήσει ο τότε σούπερ σταρ του παιχνιδιού Αγγελόπουλος ή ο Σπαλιάρας απ’ τους «διάσημους» που πεινούσαν και αν θα μισούμε όλοι μαζί τον Χανταμπάκη που ήδη ξεχάσαμε το γιατί…

Η Queen Ντίνα ήταν μια κάποια λύση, για μια στιγμή…

Και όταν ο θρίαμβος του Survivor του 2017 ολοκληρώθηκε, η επόμενη χρονιά βρήκε ομοειδή προϊόντα σε αλλά κανάλια και τον ΣΚΑΪ να προσπαθεί να αντιγράψει τον εαυτό του, απ’ την περασμένη του επιτυχία. Το φιλί της ζωής στο παιχνίδι επιβίωσης του 2018 έδωσε μόνο η παρουσία της Κωνσταντίνας Σπυροπούλου, που αν μη τι άλλο δημιουργούσε μια κάποια περιέργεια στο κοινό, για να τη δει με το ίδιο μπλουζάκι να τρέχει στη λασπουριά του Αγίου Δομίνικου, έχοντας φάει μια κούπα ρύζι με θαλασσινό νερό.

Ήδη τα ινδάλματα της περασμένης χρόνιας έχουν ξεχαστεί, εκτός απ τον νικητή Ντάνο, που γίνεται ηθοποιός και στη συνέχεια συγγραφέας, ψάχνοντας ρόλο ύπαρξης στην δημοσιότητα. Κάποιοι σπαράζουν σε κάποιες εκπομπές εξαργύρωσης του μόχθου και της πείνας τους. Είναι ήδη μακρινό παρελθόν και η φήμη, η τόσο πρόσκαιρα και βιαστικά αποκτημένη, αποτελεί εκείνο που ο Σοφοκλής διατρανώνει απ το βάθος των αιώνων του, πως «μικρού δ’ αγώνος ου μέγα έρχεται κλέος».

Ο Τούρκος παραγωγός Ατζούν Ιλιτζαλί, προσωπικός φίλος του Ερντογάν, είναι, από την ανέλπιστη επιτυχία του προγράμματος του, πανίσχυρος στον ΣΚΑΪ και όλοι πιστεύουν πως θα κάνει θαύματα, ως ταχυδακτυλουργούς της τηλεθέασης. Πλην όμως και φευ, η τηλεθέαση για το Survivor 3 είναι απογοητευτική και ο τελικός μετά βίας κάνει κάτι 20άρια, ενώ στη διάρκεια του παιχνιδιού η τηλεθέαση γνώρισε την πίκρα του μονοψήφιου.

Τα αίτια του ξεφουσκώματος ενός τηλεοπτικού φαινομένου

Όταν, το 2017, βγήκε το πρώτο Survivor, ήταν η αναβίωση του παιχνιδιού τύπου ριάλιτι, που βασίζεται σε αγώνες κανονικού χρόνου, πραγματικών συνθηκών, που βρέθηκε σε μια τηλεοπτική περίοδο ζαλισμένη από την οικονομική κρίση, άτολμη, φοβισμένη και χωρίς σχεδόν καθόλου παραγωγή στην μυθοπλασία. Στη πορεία, οι συνθήκες άλλαξαν. Τα υπόλοιπα κανάλια πρότειναν πρόγραμμα, βγαίνοντας απ’ το λήθαργο τους, ενώ «έκαψαν» το περιεχόμενο του Survivor με έναν υπερκορεσμό από αντίστοιχα show.

Το τηλεοπτικό κοινό στην χώρα είναι μικρό, ώστε να ανανεώνεται στης ίδιας λογικής και χωρίς περιθώρια αλλαγής προγράμματα. Όσο για το φετινό Βατερλό του προγράμματος επιβίωσης, να σταθούμε στην διαμάχη μεταξύ ελληνικής και τουρκικής ομάδας, που όχι μόνο δεν έδειξε να ενδιαφέρει το κοινό στην χώρα μας, αλλά μάλλον το ενόχλησε κιόλας. Η προσπάθεια πόλωσης από το πολιτικό, εθνικό, οδυνηρό ιστορικά, πλαίσιο, στη μεταφορά σε ένα τηλεπαιχνίδι, οπού 12 τύποι, καρατέκες, φυσικά personal trainer, ένας δεσμοφύλακας μια με μπουτίκ στη Μύκονο και η Δαλάκα, πέταγαν μπαλάκια, έρπονταν κάτω από σχοινιά, κυλούσαν κάτι βαρέλια, τσαλαβούταγαν σε λασπωμένα σκάμματα κάτω από τον τίτλο ομάδας «Ελλάδα», έφερε δυσφορία.

Η χώρα φυσικά και δεν είναι διαφημιστικός χρόνος για τοποθέτηση προϊόντος! Και είναι απορίας άξιον, πώς και από που και ως πού εκχωρήθηκε όποιο τέτοιο δικαίωμα, της εκπροσώπησης της Ελλάδας σε κάτι φουσκωτούς τύπους που πήδαγαν σχοινάκια! Ως απάντηση, το κοινό αδιαφόρησε, αφού αισθάνθηκε ενοχλημένη αμηχανία και προτίμησε να δει οτιδήποτε άλλο είχε στα άλλα κανάλια, ακόμα και το κουρασμένο από τις προηγούμενες χρονιές του, Your Face Sounds Familiar, σε σημείο που έμοιαζε η Στικούδη, Μαρινέλλα!

Το Φάληρο μπορεί και χωρίς τον Ατζούν την επόμενη χρονιά

Εύλογο είναι το συμπέρασμα πως στη τηλεόραση ισχύει το «κάθε πέρσι και καλύτερα», αν και παρά τα χαμηλά νούμερα, ο ΣΚΑΪ στήριξε το πρόγραμμα του, σε μια ακριβή παραγωγή, στην οποία είχε προσαρμόσει τις υπόλοιπές του, περιμένοντας πως θα συνεχίσει να είναι σε επίπεδο τηλεθέασης «η κότα με τα χρυσά αβγά». Μόνο που το ελληνοτουρκικό Survivor δεν στάθηκε στο ύψος της τηλεοπτικής ψευδαίσθησής των ριάλιτι, δηλαδή στην υπόσχεση μια αυθεντικότητας και της αλήθειας των μη σταρ, αλλά των καθημερινών ατόμων. Ο ΣΚΑΪ όμως, είχε επενδύσει στο σύνολο της συνεργασίας με τον Τούρκο μεγαλοπαραγωγό, που του διέθεσε, εκτός από το Survivor και τα The Voice, Power of Love, My style rocks και Ελλάδα έχεις ταλέντο.

Εξ αυτών, εκτός του The Voice, όλα τα αλλά δεν γνώρισαν και τηλεοπτικές δάφνες ακριβώς, για φέτος. Λέγεται, λοιπόν, πως, ενώ ο Τούρκος παραγωγός ζήτησε να γίνει ένα καινούργιο Survivor «All Star» την άνοιξη του 2020 -ωχ! Πάλι Δαλάκα θα δούμε!- ο ΣΚΑΪ αρνήθηκε, λόγω της χαμηλής τηλεθέασης και του υψηλού κόστους παραγωγής. Και ενώ ο Acun αφήνεται σε διαδόσεις πως θα τα βρει με τον ΑΝΤ1, ο ΣΚΑΪ μοιάζει αδιάφορος και προσανατολισμένος, ήδη, σε άλλη φιλοσοφία παραγωγών.

«Οι καιροί είναι πάρα πολύ δύσκολοι, οπότε είναι μια μεγάλη ευκαιρία σε τέτοια ηλικία να έχει κάποιος ένα τέτοιο χρηματικό ποσό» είπε παρ’ όλα αυτά η νικήτρια του Survivor 3, φτάνοντας -επιτέλους!- στη χώρα και συνέχισε λέγοντας, «νομίζω ότι θα κάνω πάρα πολύ άνετα την προετοιμασία μου, χωρίς να έχω το οποιοδήποτε άγχος. Θα βοηθήσω την οικογένειά μου και ανθρώπους που έχουν ανάγκη και από εκεί και πέρα, μακάρι να έρθουν όλα καλά και να κάνω και κάποια επένδυση. Θα δείξει…».

Και έδειξε!