Πότε πρέπει να απευθυνθείτε σε ψυχοθεραπευτή για να βοηθήσετε τα παιδιά σας;

Πρόσφατα, η Δούκισσα του Cambridge έγραψε σε ένα blog για τη σημασία της θεραπείας της ψυχικής υγείας για τα παιδιά. «Όπως οι περισσότεροι γονείς σήμερα, ο William και εγώ δεν θα διστάζαμε να ζητήσουμε βοήθεια για τα παιδιά μας, αν χρειαζόταν», έγραψε η σύζυγος του πρίγκιπα για το «The Huffington Post». «Ξέρουμε ότι δεν υπάρχει καμία ντροπή για ένα μικρό παιδί που αγωνίζεται με τα συναισθήματά του ή πάσχει από μια ψυχική ασθένεια».

Πράγματι, η ψυχική υγεία δεν ξεκινά από την ενηλικίωση. Σχεδόν κάθε διαταραχή της ψυχικής υγείας (εκτός από τη σχιζοφρένεια, η οποία εκδηλώνεται συνήθως στα μέσα της εφηβείας έως τα τέλη των είκοσι) μπορεί να επηρεάσει τα μικρά παιδιά και τους εφήβους. «Το άγχος και η κατάθλιψη πίστευαν κάποτε ότι είναι διαταραχές ενηλίκων», λέει ο Philip Kendall, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Temple στο Quartz. «Αυτή είναι μια πολύ ξεπερασμένη ιδέα και είναι εξαιρετικά ανακριβής λόγω των δεδομένων».

Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα συμπτώματα γίνονται εμφανή όταν τα παιδιά αρχίζουν το σχολείο ή όταν εισάγονται στο κοινωνικό περιβάλλον, λέει ο Robert Franks, επικεφαλής του Κέντρου για Παιδιά της Ιατρικής Σχολής του Harvard στο Quartz, ακόμα και τα μωρά και τα νήπια μπορούν να γίνουν «συναισθηματικά απελευθερωμένα και να έχουν δυσκολία στο να ηρεμήσουν». Σε αυτά τα πρώτα στάδια, η θεραπεία συχνά επικεντρώνεται στην υποστήριξη της μητέρας και την ανάπτυξη των γονικών σχέσεων.

Όχι μόνο είναι σημαντικό να θεραπεύουμε τις καταστάσεις της ψυχικής υγείας, καθώς αναπτύσσονται, αλλά η έρευνα δείχνει ότι παρεμβαίνοντας σε νεαρή ηλικία μπορεί να είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από ό,τι περιμένοντας να το κάνουμε αργότερα στη ζωή.

Ο Kendall συγκρίνει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων της ψυχικής υγείας με την εκμάθηση ενός αθλήματος ή μουσικού οργάνου – είναι πολύ πιο εύκολο να εξασκηθούν αν ξεκινήσουν σε νεαρή ηλικία, όταν ο εγκέφαλος έχει υψηλή νευροπλαστικότητα. Επιπλέον, αν αρχίσουν τη θεραπεία νέοι σημαίνει ότι οι ασθενείς δεν θα πρέπει να ξεμάθουν κακές συνήθειες. «Αν δουλεύω με κάποιον που είναι 40 ετών, έχω να αντιμετωπίσω την εμπειρία της ζωής τους. Αν δουλεύω με κάποιον 10 ή 11 ετών, μιλάμε για την εμπειρία τους, όπως προκύπτουν σε εβδομαδιαία βάση, δεν έχουν μια προϊστορία να υπολογίσω», προσθέτει.

Παρόλο που τα παιδιά μπορεί να υποφέρουν από τις ίδιες καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως οι ενήλικες, τα συμπτώματα μπορεί να είναι διαφορετικά σε διαφορετικές φάσεις της ζωής τους. Για παράδειγμα, η αποφυγή που συνοδεύεται με αγχώδεις διαταραχές μπορεί να αρχίσει με αποφυγή ορισμένων τροφίμων ή με άρνηση να αφήσουν τον γονέα, και αργότερα να εξελιχθεί σε αποφυγή των κοινωνικών συναναστροφών.

Αλλά τα πρώιμα συμπτώματα του άγχους δεν είναι απαραίτητα μια ένδειξη ότι το παιδί χρειάζεται θεραπεία. «Η κανονική προσκόλληση σε ένα γονέα διαλύεται με την πάροδο του χρόνου, ο συνηθισμένος φόβος για τέρατα στην ντουλάπα φεύγει», λέει ο Kendall. Αντί γι’ αυτό, συμβουλεύει να κρατάτε σημειώσεις με τα συμπτώματα, ειδικά όταν γίνουν ακατάλληλα ή ενοχλητικά (αν ένα 13χρονο θέλει να κοιμηθεί στο κρεβάτι των γονιών του, για παράδειγμα, ή αν δεν σηκωθεί από το κρεβάτι για μια εβδομάδα). Εάν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν, ήρθε η ώρα για τον γονιό να ζητήσει βοήθεια.

Σε τελευταία ανάλυση, παρατηρεί ο Kendall, η φράση «Το παιδί είναι ο γονιός του ανθρώπου» περιέχει μια δόση αλήθειας. Η εμπειρία μας στην ενήλικη ζωή αντανακλά ό,τι μαθαίνουμε ως παιδιά, και έτσι αναζητώντας θεραπεία για την ψυχική υγεία σε νεαρή ηλικία είναι χρήματα που έχουμε ξοδέψει για καλό σκοπό.