Μια γυναίκα, 33 ετών, η οποία διαγνώστηκε με πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) το 2015 και παρουσίασε αλλεργικές αντιδράσεις σε όλα τα φάρμακα που έλαβε, αποφάσισε να σταματήσει εντελώς τη θεραπεία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εξέλιξη της νόσου της.
Μια ασθενής 59 ετών, που διαγνώστηκε το 2000, ενώ αρχικά ανταποκρίθηκε καλά στις θεραπείες στις οποίες υποβλήθηκε, τα τελευταία χρόνια άρχισε να παρουσιάζει συνεχείς υποτροπές.
Μια κοπέλα, 26 ετών, η οποία διαγνώστηκε πρόσφατα, σταμάτησε να εργάζεται λόγω της νόσου. Η ασθενής είχε πολλές έντονες εστίες στην μαγνητική τομογραφία και έλαβε κορτιζόνη, ενώ εκδήλωσε και κατάθλιψη.
Και οι τρεις ασθενείς ξεκίνησαν θεραπεία ανασύστασης του ανοσοποιητικού με δισκία κλαδριβίνης και ήδη παρουσιάζουν βελτίωση.
Πρόκειται για τρεις εκ των 13 ασθενών που λαμβάνουν το φάρμακο στο Πανεπιστήμιο Hebrew του Ισραήλ, όπως ανέφερε ο καθηγητής Νευρολογίας, Δημήτριος Καρούσης, στο 13ο Θερινό Συμπόσιο Νευρολογίας, τονίζοντας ωστόσο ότι τα αποτελέσματα θα φανούν σε βάθος χρόνου.
Τα δισκία κλαδριβίνης είναι η πρώτη βραχείας διάρκειας από του στόματος θεραπεία που προσφέρει σταθερό έλεγχο της νόσου έως και 4 έτη, με μέγιστο 20 ημέρες από του στόματος αγωγή τα δύο πρώτα έτη (10 χάπια τον πρώτο χρόνο και άλλα 10 χάπια τον 2ο χρόνο) και επιπλέον έχει ευνοϊκό προφίλ ασφαλείας και αποδεσμεύει τον ασθενή από την ανάγκη συχνής παρακολούθησης.
Παρέχει αποτελεσματικότητα σε όλα τα βασικά σημεία μέτρησης της ενεργότητας της νόσου σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση υψηλής ενεργότητας, συμπεριλαμβανομένης της εξέλιξης της αναπηρίας, του ετησιοποιημένου ρυθμού υποτροπών και της απεικόνισης στη μαγνητική τομογραφία (ΝΕDA 3).
«Σύμφωνα με τις μελέτες, ακόμη και δύο χρόνια μετά τη χορήγηση της θεραπείας, η δράση στις ώσεις συνέχισε να είναι το ίδιο εντυπωσιακή, γεγονός που σημαίνει ότι παρεμβαίνει πιο ριζικά», ανέφερε ο κος Καρούσης, μιλώντας για την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου στο πλαίσιο του Συμποσίου.
Η πολλαπλή σκλήρυνση
Γνωστή και ως σκλήρυνση κατά πλάκας, η πολλαπλή σκλήρυνση, είναι μια αυτοάνοση, χρόνια και φλεγμονώδης νόσος η οποία επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και αποτελεί τη συχνότερη, μη τραυματικής αιτιολογίας νευρολογική διαταραχή που προκαλεί αναπηρία στους νεαρούς ενήλικες. Η Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ είναι η πιο κοινή μορφή της και περίπου το 85% των ανθρώπων με ΠΣ διαγιγνώσκονται με αυτή τη μορφή.
Η ακριβής αιτία της ΠΣ είναι άγνωστη αλλά πιστεύεται ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στη μυελίνη, αποδιοργανώνοντας τις πληροφορίες που ρέουν κατά μήκος των νεύρων. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο, ωστόσο είναι διαθέσιμες θεραπευτικές αγωγές που βοηθούν στην αναχαίτιση της εξέλιξής της.
«Έξυπνος» μηχανισμός δράσης
Η κλαδριβίνη στοχεύει επιλεκτικά και περιοδικά στα «ένοχα» λεμφοκύτταρα, προκαλώντας ανασύσταση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Δρα παρεμβαίνοντας στη σύνθεση και επιδιόρθωση του DNA, μειώνοντας σταδιακά τον αριθμό των Τ και Β λεμφοκυττάρων, τα οποία πιστεύεται ότι εμπλέκονται στην ανώμαλη ανοσοαπόκριση που προσβάλλει την επικάλυψη μυελίνης των νευρικών κυττάρων, προκαλώντας τις βλάβες που σχετίζονται με νόσο. Η θεραπεία επανασύστασης του ανοσοποιητικού γίνεται σε δύο φάσεις: τη μείωση των κυττάρων του και τον επαναπληθυσμό (αποκατάσταση) και δεν φαίνεται να οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο μεταθεραπευτικών λοιμώξεων.
«Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι η θεραπεία δεν δρα στα υπόλοιπα λεμφοκύτταρα, κατά συνέπεια δεν επηρεάζονται οι άλλες μορφές άμυνας του οργανισμού», τόνισε ο κος Καρούσης.
Όπως ο ίδιος σημείωσε, η δράση του φαρμάκου δεν περιορίζεται στην ελάττωση και ανάπλαση των Τ και Β κυττάρων. Τα καινούρια κύτταρα που παράγονται με την ανασύσταση του αναοσοποιητικού είναι κυρίως ανώριμα και παρθένα, τα οποία δεν φέρουν την “ένοχη” αυτοάνοση αντίδραση.
«Δεν καταστέλλουμε και αποκαθιστούμε απλά τα ίδια λεμφοκύτταρα “copy paste”, αλλά δημιουργούμε διαφορετικούς πληθυσμούς κυττάρων. Η ανασύσταση, αν και είναι μερική, δημιουργεί μία νέα ισορροπία που είναι πιο ωφέλιμη», επεσήμανε ο καθηγητής.
Απλοποιημένο θεραπευτικό σχήμα
Το θεραπευτικό σχήμα είναι ιδιαίτερα απλοποιημένο και συνίσταται σε δύο ετήσιους κύκλους, που περιλαμβάνουν 10 ημέρες θεραπείας (χάπια) τον πρώτο χρόνο και 10 ημέρες (χάπια) το δεύτερο χρόνο. Ειδικότερα, τον πρώτο χρόνο, οι ασθενείς υποβάλλονται σε θεραπεία για 5 ημέρες την πρώτη εβδομάδα και για 5 ημέρες την πέμπτη εβδομάδα. Το ίδιο σχήμα ακολουθείται και κατά το δεύτερο έτος.
Παράλληλα, ο αριθμός εξετάσεων που απαιτούνται είναι μειωμένος σε σύγκριση με άλλες θεραπείες.
Οι παραπάνω παράγοντες συμβάλλουν καθοριστικά στη συμμόρφωση των ασθενών.
Τον Αύγουστο του 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) χορήγησε άδεια κυκλοφορίας στα δισκία κλαδριβίνης για τη θεραπεία των υψηλής ενεργότητας υποτροπιαζουσών μορφών της πολλαπλής σκλήρυνσης. Πρόσφατα, εγκρίθηκαν από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ως δυνητική θεραπεία για τις υποτροπιάζουσες μορφές της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Στην Ελλάδα, είναι διαθέσιμα έχοντας πάρει τιμή και αναμένεται να λάβουν επιδότηση το προσεχές διάστημα.
