Ο κύριος διατροφικός «ένοχος» για τα χρόνια νοσήματα

Στους παράγοντες που συνδέουν τις διατροφικές συνήθειες με τα χρόνια νοσήματα αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο Ομότιμος Καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αντώνης Καφάτος, σε πρόσφατη διάλεξή του στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με τίτλο «Παραδοσιακή Ελληνική Διατροφή και Προσδόκιμο Επιβίωσης».

Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο  επιστημονικό περιοδικό Lancet (Απρίλιος 2019) και στην οποία εξετάστηκε η θνησιμότητα σε 195 χώρες, η διατροφή φαίνεται να σχετίζεται με τις πρώτες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, όπως είναι τα κακοήθη νεοπλάσματα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Όπως τόνισε ο κος Καφάτος,  «Τα πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι πρέπει να αλλάξουμε τις διατροφικές μας επιλογές, για να ελαττώσουμε τον κίνδυνο για χρόνια νοσήματα». Πράγματι, ο κυριότερος παράγοντας που αποδεικνύεται από την έρευνα ότι συνδέει τις διατροφικές συνήθειες με τα χρόνια νοσήματα είναι η υπερκατανάλωση αλατιού, ενώ ακολουθούν η χαμηλή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων και λαχανικών, θαλασσινών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά Ω3 και η υπερκατανάλωση πολυακόρεστων λιπαρών οξέων και επεξεργασμένου κρέατος.

Ο κ. Καφάτος ανέφερε, επίσης, ότι άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόωρη θνησιμότητα είναι η έλλειψη σωματικής άσκησης, το κάπνισμα και η κατανάλωση οινοπνευματοειδών ποτών. Η μόλυνση του περιβάλλοντος αδιαμφισβήτητα επιβαρύνει την κατάσταση της υγείας, ενώ οι κατάλληλες επιλογές και παρεμβάσεις μπορούν να μεταβάλλουν κάποιους γενετικούς και βιολογικούς παράγοντες (πχ η κατάλληλη διατροφή στην περίπτωση γενετικής υπερλιπιδαιμίας μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο εμφράγματος).

Η εξασφάλιση καλής υγείας, η πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων και η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους σώματος, επιτυγχάνεται με σωστές διατροφικές επιλογές σε καθημερινή βάση και τακτική σωματική άσκηση τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα. Συγκεκριμένα, ο κ. Καφάτος αναφέροντας τα χαρακτηριστικά της υγιεινής διατροφής τόνισε ότι πρέπει να επιλέγονται τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο για να προλαμβάνεται η αύξηση της ινσουλίνης και του σακχάρου στο αίμα μακροχρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο, συνιστάται  η επιλογή ζυμαρικών/ ψωμιού ολικής αλέσεως και καστανό ρύζι αντί για λευκό, φυσικοί χυμοί χωρίς ζάχαρη αντί για αναψυκτικά, νιφάδες βρώμης αντί για επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού. Επιπλέον πρόσθεσε ότι πρέπει να επιλέγονται τρόφιμα πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, να γίνεται χρήση μόνο ελαιόλαδου αντί για μαργαρίνη, κορεσμένα λίπη και σπορέλαια, να καταναλώνονται 4-5 φρούτα και 400γρ λαχανικά ημερησίως και να περιοριστεί η κατανάλωση αλατιού, ζάχαρης και κόκκινου κρέατος.