Καθηγήτρια Π. Κατσαούνου: Ελλειμματικές και «πληρωμένες» οι μελέτες για την ευμενή επίδραση της νικοτίνης στην COVID-19

“Άκυρο” στις μελέτες που καταδεικνύουν ότι το κάπνισμα έχει προστατευτική δράση έναντι της σοβαρής Covid-19,  έριξε η η επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α, Παρασκευή Κατσαούνου, στο πλαίσιο διαδικτυακής ενημέρωσης, που διοργάνωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).

Όπως ανέφερε, δεν υπάρχουν έγκυρες επιστημονικές μελέτες, που να αποδεικνύουν ευμενή επίδραση του καπνίσματος ή της νικοτίνης στη νόσο. Η ίδια διευκρίνισε ότι οι υπάρχουσες προς το παρόν μελέτες έχουν σημαντικά μεθοδολογικά ελλείμματα, ενώ ορισμένες χρηματοδοτούνται από την καπνοβιομηχανία (link).

«Γνωρίζουμε, ήδη, ότι το κάπνισμα είναι σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως η γρίπη, η πνευμονιοκκοκική πνευμονία και η φυματίωση. Για παράδειγμα, οι καπνιστές έχουν 57% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση, οι παθητικοί καπνιστές 44% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση, ενώ τα βρέφη, των οποίων και οι δύο γονείς καπνίζουν, που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα, έχουν 82% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού.  Συγκεκριμένα, το κάπνισμα μειώνει την άμυνα και τη βλεννοκρoσσωτή κάθαρση των αεραγωγών», σημείωσε η κα Κατσαούνου, η οποία είναι τέως πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Ιατρικής Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας.

Παράλληλα τόνισε ότι το κάπνισμα είναι κύριος παράγοντας κινδύνου για τα νοσήματα (όπως π.χ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια- ΧΑΠ, στεφανιαία νόσος), που καθιστούν τους ασθενείς ευπαθείς για σοβαρή νόσηση από  COVID-19. Επιπλέον, το κάπνισμα αυτό κάθε αυτό αυξάνει τη θνησιμότητα ενδονοσοκομειακά σε όσους ασθενείς με COVID-19 χρειαστεί να νοσηλευτούν. Η αύξηση των υποδοχέων ACE-2 που παρατηρείται τόσο στους καπνιστές όσο και στους ασθενείς με ΧΑΠ, πιθανά αποτελεί επιπρόσθετο μηχανισμό που εξηγεί τη συσχέτιση αυτή.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και η πιο πρόσφατη σχετική μελέτη, που δημοσιεύτηκε σε ένα από τα πλέον έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, το New England Journal of Medicine. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, ο πρώτος και πιο σημαντικός παράγοντας, ο οποίος αυξάνει κατά 196% την πιθανότητα να πεθάνει ένας ασθενής που νοσηλεύεται με σοβαρή Covid-19, είναι η ΧΑΠ, ενώ ο δεύτερος πολύ σημαντικός παράγοντας, που αυξάνει κατά 170% την πιθανότητα θανάτου ενός τέτοιου ασθενούς είναι η στεφανιαία νόσος. Το κάπνισμα, ως ανεξάρτητος παράγοντας, φάνηκε στη μελέτη ότι αυξάνει την πιθανότητα θανάτου κατά 79% σε ασθενείς με σοβαρή νόσο  Covid-19.

Χειραγώγηση των νέων

Η προστασία των νέων από τη χειραγώγηση της βιομηχανίας και η αποτροπή τους από τη χρήση καπνού και νικοτίνης, έχει τεθεί ως πρωταρχικός σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος για το 2020. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, η ανάγκη αυτή έχει προκύψει, καθώς εσωτερικά έγγραφα της σχετικής με τον καπνό βιομηχανίας αποκαλύπτουν έρευνα σε βάθος και υπολογισμένες προσεγγίσεις σχεδιασμένες για να προσελκύσουν μια νέα γενιά χρηστών καπνού.

Όπως ανέφερε η πνευμονολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑ.Γ.Ν.Η. και Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε, Ιωάννα Μητρούσκα, σε απάντηση σε αυτή τη συστηματική, επιθετική και διαρκή τακτική της σχετικής με τον καπνό βιομηχανίας, η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος 2020 ξεκινάει μια εκστρατεία αντι-marketing και δίνει στους νέους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά του Big Tobacco, στην οποία συμμετέχει και η ΕΠΕ.

«Στηρίζουμε το μήνυμα ότι ο κόσμος δε μπορεί να αντέξει άλλη μια γενιά εξαπατημένη από τα ψέματα της καπνοβιομηχανίας, η οποία προσποιείται ότι προωθεί την ελευθερία της προσωπικής επιλογής, διασφαλίζοντας παράλληλα αιώνια κέρδη – ανεξάρτητα από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πληρώνουν με τη ζωή τους κάθε χρόνο», τόνισε η κα Μητρούσκα.

Στόχος η πρόληψη

Προτεραιότητα της Ε.Π.Ε. είναι η πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος από τους νέους και η παροχή βοήθειας στους καπνιστές που προσπαθούν να διακόψουν, μέσω στοχευμένων δράσεων.

«Η Ε.Π.Ε υλοποιεί, μεταξύ άλλων, διαδραστικά προγράμματα σε σχολεία με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μαθητών, όπως είναι το πρόγραμμα «Πάρε  Ανάσα» και διοργανώνει ημερίδες και παρουσιάσεις ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία – και όχι μόνο – που σχετίζονται με τη χρήση καπνού και την ευαισθητοποίηση όλων για την εφαρμογή πολιτικών ελάττωσης της κατανάλωσης καπνού», ανέφερε η πνευμονολόγος στην Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, Γ.Ν.A «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» και Συντονίστρια Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε, Μάρθα Ανδρίτσου.

Όπως η ίδια σημείωσε, βασικό πυλώνα, της προσπάθειας αυτής, αποτελούν τα πρωτοποριακά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος (www.denkapnizo.org), που λειτουργούν από το 2000 στα κρατικά νοσοκομεία της χώρας και έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη Στο πλαίσιο, μάλιστα, των μέτρων πρόληψης του κορωνοϊού, κάποια Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος παρέχουν τη δυνατότητα διαδικτυακής παρακολούθησης ενώ πραγματοποιείται και εξειδικευμένη παρακολούθηση ειδικών ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί με δωρεάν παροχή συμβουλευτικής και φαρμακευτικής αγωγής (http://www.sweetquit.eu).