Νίκος Βέττας: Ασιοδοξία για το 2018 – Βλεπει ανάπτυξη 2%

Ιδιατερα θετικό βλέπει το 2018 από πλευράς ανάπτυξης το ΙΟΒΕ καθώς εκτιμά ότι θα προσεγγίσει το 2% ενδεχομένως και ελαφρά μεγαλύτερη.  Όπως ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας, κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης για την ελληνική οικονομία, η σημαντικότερη συμβολή στη φετινή αύξηση του ΑΕΠ είναι αυτή των εξαγωγών (αγαθών και υπηρεσιών) λόγω του ευνοϊκού διεθνούς περιβάλλοντος και της βελτίωσης της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο για άλλο ένα έτος, αναιμική είναι η συμβολή των επενδύσεων (κυρίως από μεταβολές στα αποθέματα, όχι σε πάγια).

Όσο για το 2018, βασικός ωθητικός παράγοντας αναμένεται να είναι η νέα διεύρυνση των εξαγωγών (7%). Έπονται σε συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ οι επενδύσεις (12-15%) από την επιτάχυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ),  σε εξωστρεφείς τομείς (μεταποιητικούς, τουρισμό) και σε αποκρατικοποιήσεις.

Θετική αναμένεται να είναι και η συμβολή της κατανάλωσης των νοικοκυριών, λόγω της κάμψης της ανεργίας και των λιγότερων νέων δημοσιονομικών μέτρων.

Το ΙΟΒΕ, προβλέπει αποκλιμάκωση της ανεργίας φέτος κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες, στο 21,7% και τοποθετεί τον πληθωρισμό στο 1%. Για το 2018, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται ότι θα υποχωρήσει περαιτέρω στην περιοχή του 20% και ο πληθωρισμός θα παραμείνει στο 1%.

Αναφερόμενος στις προβλέψεις για την ανάπτυξη του τρέχοντος έτους, ο κ. Βέττας τόνισε ότι “ο ρυθμός ανάπτυξης που καταγράφεται αποτελεί σαφώς θετική εξέλιξη, όμως είναι περίπου στο ήμισυ του ρυθμού που είχε τεθεί ως στόχος (σ.σ. και τελικά αναθεωρήθηκε προς τα κάτω). Σε σύγκριση με το μέσο όρο των ευρωπαϊκών οικονομιών, η απόκλιση αυξάνεται αντί να μειώνεται. Το επίκεντρο του προβλήματος συνδέεται άμεσα με την ιδιαίτερα ασθενή δυναμική των επενδύσεων”.

Όπως σημείωσε “από το 2015 έως σήμερα υπάρχει σταδιακή επούλωση των πληγών που δημοψηφίσματος” και πλέον “είμαστε περίπου στα επίπεδα του 2014”.

Στην ίδια κατεύθυνση σκέψης, ο ΙΟΒΕ στον πρόλογο της έκθεσης αναφέρει ότι “είναι αμφίβολο εάν η δομή της οικονομίας έχει αλλάξει επαρκώς ώστε να δικαιολογείται αισιοδοξία για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα δεδομένου και ότι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση θα είναι περιορισμένη. Συνολικά, η τρέχουσα ανάπτυξη που καταγράφεται στην τρέχουσα περίοδο, δεν σηματοδοτεί έξοδο από την κρίση και έναρξη ενός ενάρετου κύκλου, παρά μόνο υπό όρους”.

Φιλόδοξοι οι στόχοι για το 2018

Ακόμη ο ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του εκτιμά ότι δεν διαφαίνεται πως θα υπάρξει πρόβλημα δημοσιονομικά κατά το τρέχον έτος. Για το 2018 υπάρχει επιδίωξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5%, ωστόσο “για οι στόχοι που τίθενται είναι φιλόδοξοι”. Κι αυτό διότι “δεν συνυπολογίζεται πλήρως ότι οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές και η επιβάρυνση μέσω του ασφαλιστικού συστήματος, που ουσιαστικά επίσης λειτουργεί ως φορολογία, συμπιέζουν τα εισοδήματα και τη φορολογική βάση. Σχετικά, έχουν επίσης αγνοηθεί οι σοβαρές επιπτώσεις που θα έχει στη λειτουργία της οικονομίας η υπερβολική επιβάρυνση όσων κινούνται νόμιμα στο χώρο της εργασίας και του επιχειρείν, σε σύγκριση μάλιστα με όσους κινούνται παράνομα ή στα όρια του συστήματος. Η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να εξέλθει από τη βαθιά κρίση χωρίς να καταπολεμηθούν βασικές παθογένειες. Η ασύμμετρη, περισσότερο επιβαρυντική, μεταχείριση όσων ακολουθούν τους κανόνες, σε σχέση με τους υπόλοιπους, ήταν διαχρονικά κύριος παράγοντας για τη συνολικά χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Φορολογικά όσο και ασφαλιστικά, εφαρμόζεται ένα σύστημα που επιβαρύνει υπέρμετρα όσους συμβάλλουν στην οικονομική δραστηριότητα και ταυτόχρονα είναι περίπλοκο και ευμετάβλητο, ώστε λειτουργεί και ως εμπόδιο εισόδου. Ένας εξορθολογισμός του συστήματος κρίνεται λοιπόν ως προτεραιότητα ώστε να επιτευχθούν υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης στο επόμενο διάστημα και, τελικά, να καταστούν επιτεύξιμοι και οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Χωρίς ουσιώδεις δομικές αλλαγές, η ανάκαμψη θα είναι βραχύβια

Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ, η οικονομία έχει δυναμική ανάπτυξης, που αναμένεται μάλιστα να ενισχυθεί στο επόμενο έτος. Όμως, όπως προειδοποίησε, εάν η ελληνική οικονομία επιχειρήσει να εξέλθει από την κρίση και τα προγράμματα προσαρμογής χωρίς να υποστηριχθούν οι ουσιώδεις δομικές αλλαγές που ακόμα εκκρεμούν, η ανάκαμψη θα είναι βραχύβια και εύθραυστη. “Στην καλύτερη περίπτωση, η οικονομία θα βρεθεί στην ίδια τροχιά από πλευράς ανταγωνιστικότητας που υπήρχε πριν την κρίση αλλά, πλέον, χωρίς πρόσβαση σε άνετη χρηματοδότηση”, τόνισε.

Όπως είπε, μια πορεία προς υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, προϋποθέτει πρόοδο σε δυο μέτωπα:

Πρώτον, να μειωθεί η αβεβαιότητα βραχυχρόνια, όπως αυτή σχετίζεται άμεσα με την ομαλή και έγκαιρη ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης του προγράμματος.

Δεύτερον, να υπάρχει πραγματική πρόοδος σε συγκεκριμένη κατεύθυνση: τη διαφανή και αξιόπιστη λειτουργία των θεσμών, συνθήκη και για μια πραγματικά ανοικτή οικονομία.

Η διόρθωση σημαντικών αστοχιών που υπάρχουν  στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα, η αντιμετώπιση των προβλημάτων από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η υποστήριξη τομών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση είναι οι επείγουσες προτεραιότητες ώστε οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης να μην αποτελέσουν απλώς βραχύβιο διάλειμμα στην κρίση, τόνισε ο ίδιος.

Ακόμη, ο κ. Βέττας προειδοποίησε για την ύπαρξη ενός κινδύνου, που έχει παρατηρηθεί πολλές φορές στο παρελθόν κατά τη διάρκεια της μακράς ελληνικής κρίσης. “Με το που υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, θεωρούμε ότι πρόκειται για επιβράβευση κάποιων προσπαθειών, που εν μέρει είναι, αλλά εν τέλει η βελτίωση αποδεικνύεται συγκυριακή. Σκεφτείτε τι θα γινόταν αν δεν είχε αυξηθεί τόσο η τουριστική κίνηση λόγω δυσμενών εξελίξεων σε γειτονικές χώρες”. Όπως τόνισε “η ανάπτυξη θα πρέπει να υποστηριχθεί από ξένο χρήμα” και εκτίμησε ότι ο βασικός αποτρεπτικός παράγοντας για ξένες επενδύσεις είναι η αδιαφάνεια των κανόνων (φορολογία, αλλά ειδικότερα οι αδειοδοτήσεις).