Το ΣτΕ κρίνει σήμερα την ηλεκτρονική υποβολή πόθεν έσχες

Κυβέρνηση και υπόχρεοι υποβολής πόθεν έσχες στρέφουν σήμερα το βλέμμα στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου  συζητείται η προσφυγή πέντε Δικαστικών Ενώσεων, με την οποία βάλλουν κατά της κοινής υπουργικής απόφασης για την υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης. Δικαστές και εισαγγελείς ζητούν την ακύρωσή της θέτοντας θέμα αντισυνταγματικότητας, κινδύνου διαρροής απόρρητων στοιχείων τους, προσωπικής τους ασφάλειας και άνισης μεταχείρισης μεταξύ των συναδέλφων τους.

Δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί πέτυχαν, πρόσφατα με προσωρινή διαταγή, το «πάγωμα» της ηλεκτρονικής υποβολής πόθεν έσχες, μέχρι να εκδοθεί η απόφαση στη σημερινή κύρια προσφυγή τους. Ήταν μία εξέλιξη που οδήγησε στην τροπολογία για την παράταση της υποβολής των δηλώσεων μέχρι και τις 13 Απριλίου. Μία τρίμηνη παράταση που -κατά την κυβέρνηση- είναι αρκετή για να καθαρογραφεί και να δημοσιευθεί η απόφαση του ΣτΕ.

· Δικαστές-Εισαγγελείς: «Αντισυνταγματικός ο τρόπος, όχι η υποβολή πόθεν έσχες»

·Δικαστές και εισαγγελείς διευκρινίζουν ότι προσέφυγαν για την αντισυνταγματικότητα διατάξεων, με τις οποίες ρυθμίζεται η διαδικασία υποβολής Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. και όχι για την υποχρέωση τους να υποβάλουν δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, τις οποίες, όπως λένε, υποβάλουν, ούτως ή άλλως, κάθε χρόνο.

«Οι δικαστικοί λειτουργοί, αναγνωρίζοντας τη σημασία της διαφάνειας στην πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής  δεν αρνούνται  μέτρα  που διασφαλίζουν  με σοβαρότητα και βάρος στην εφαρμογή τους την ουσία και το περιεχόμενο  της διαφάνειας», λένε στο Μononews. «Ενόψει, όμως και  των κατά νόμον προβλεπομένων αυστηρών κυρώσεων σε περίπτωση  ελλιπούς π.χ. συμπλήρωσης των σχετικών δηλώσεων (που τιμωρείται με φυλάκιση και με χρηματική ποινή έως 100.000 ευρώ), πρέπει να αποφευχθεί  κάθε περίπτωση βλάβης ή μομφής σε  βάρος  των δικαστικών λειτουργών».

«Κίνδυνος διαρροής απόρρητων προσωπικών στοιχείων»

Ο Ενώσεις Δικαστικών Λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας, Δικαστικών Λειτουργών του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Διοικητικών Δικαστών, Δικαστών-Εισαγγελέων και Εισαγγελέων Ελλάδος είναι οι πέντε Δικαστικές Ενώσεις που, σήμερα, στην Ολομέλεια του ΣτΕ, δια των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, θα εκθέσουν τα νομικά επιχειρήματα τους περί αντισυνταγματικότητας της κυβερνητικής απόφασης για υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων πόθεν έσχες.

 Τι υποστηρίζουν δικαστές και εισαγγελείς:

· Θα υποστούν ανεπανόρθωτη βλάβη εάν διαβιβάσουν απόρρητα στοιχεία της περιουσιακής τους κατάστασης, της προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής, στην επιτροπή ελέγχου πόθεν έσχες που αφενός έχει συγκροτηθεί με αντισυνταγματική διαδικασία και αφετέρου απαρτίζεται από πρόσωπα μη εμπιστοσύνης καθώς δεν πληρούν τα επιβεβλημένα εχέγγυα προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας.

Δεν διασφαλίζεται η προστασία και τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια τους από το ενδεχόμενο διαρροής και δημοσιοποίησης των ηλεκτρονικών αρχείων με προσωπικά δεδομένα τους, όπως είναι οι τραπεζικοί λογαριασμοί των ιδίων και των μελών των οικογενειών τους, των περιουσιακών τους στοιχείων ή της διεύθυνσης της οικίας τους. Ακόμα μεγαλύτερες κίνδυνος προκύπτει για εκείνους από την αποκάλυψη μετρητών ή πολύτιμων αντικειμένων που ίσως έχουν στο σπίτι τους.

«Λόγοι αντισυνταγματικότητας»

Οι Δικαστικές Ενώσεις υποστηρίζουν στην προσφυγή τους ότι η κοινή υπουργική απόφαση είναι αντίθετη σε σειρά συνταγματικών διατάξεων που αφορούν:

· στην αρχή της διάκρισης των λειτουργιών (άρθρο 26 Συντάγματος) και στην αρχή της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας των δικαστικών λειτουργών (άρθρα 87 έως 91 Συντάγματος), διότι αναθέτουν τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών σε όργανο μη συγκροτούμενο κατά πλειοψηφία τουλάχιστον από δικαστικούς λειτουργούς, οι οποίοι απολαμβάνουν εγγυήσεων προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας,

· στην αρχή της ισότητας, διότι ορίζεται υποχρεωτικός έλεγχος των πόθεν έσχες μόνο δικαστών και εισαγγελέων των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας (για τους υπόλοιπους, χαμηλότερων βαθμίδων, δικαστικούς λειτουργούς προβλέπεται δειγματοληπτικός έλεγχος) και η συναφής υποχρέωση να επισυνάψουν στη Δ.Π.Κ. όλα τα αναγκαία έγγραφα, από τα οποία προκύπτει η περιουσιακή τους κατάσταση και μάλιστα σε ηλεκτρονική μορφή,

· η επιβολή υποχρέωσης δήλωσης των μετρητών χρημάτων (που δεν συμπεριλαμβάνονται σε καταθέσεις) για ποσά άνω των 15.000 ευρώ και των κινητών μεγάλης αξίας, άνω των 30.000 ευρώ, περιορίζει κατά τρόπο απρόσφορο και υπέρμετρο το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, του ιδιωτικού βίου και της ασφάλειας των υποχρέων και των οικογενειών τους, παρότι τα πρόσωπα αυτά συμμορφώνονται πλήρως με το νόμο, έχοντας δηλώσει το σύνολο των εσόδων και των πάσης φύσεως περιουσιακών μεταβολών τους,

· η υποχρέωση δήλωσης των μετρητών χρημάτων παραβιάζει την αρχή της οικονομικής ελευθερίας, διότι υποχρεώνει εμμέσως τους υπόχρεους να παρακαταθέσουν τα υπάρχοντα μετρητά χρήματα σε πιστωτικό ίδρυμα ενώ η υποχρέωση δήλωσης κινητών περιουσιακών στοιχείων αντίκειται στην αρχή της βεβαιότητας του φόρου, διότι οι υπόχρεοι θα πρέπει να προσλάβουν και να καταβάλουν αμοιβή σε ειδικό εκτιμητή, προκειμένου να αποτιμηθεί η αξία κινητών περιουσιακών στοιχείων για τα οποία δεν υφίστανται παραστατικά,

·  οι ρυθμίσεις για τη διασφάλιση του απορρήτου της διαδικτυακής επικοινωνίας των υποχρέων με τα συστήματα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και με την πολιτική ασφαλείας εν γένει του συγκεκριμένου ηλεκτρονικού συστήματος, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα μέλη της αρμόδιας ελεγκτικής αρχής, πλην του Προέδρου αυτής, δεν διαθέτουν εχέγγυα προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, δεν διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα και ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων των υποχρέων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κίνδυνος διαρροής, δημοσιοποίησης και αθέμιτης χρήσης των κάθε είδους υποβαλλόμενων στοιχείων. Δεν προκύπτει δε ότι έχει εκπονηθεί μελέτη επικινδυνότητας με βάση τους υφιστάμενους κινδύνους και τη φύση των δεδομένων που θα συγκεντρωθούν στην επίμαχη ηλεκτρονική βάση.

Οι Δικαστικές Ενώσεις επικαλούνται και απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, με την οποία επιβλήθηκε πρόστιμο 150.000 ευρώ στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων για παραβίαση της υποχρέωσής της να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ασφάλειας, με αποτέλεσμα τη διαρροή δεδομένων που αφορούν το σύνολο σχεδόν των φορολογουμένων στην Ελλάδα.

Για τα ηλεκτρονικώς υποβαλλόμενα δικαιολογητικά, οι Δικαστικές Ενώσεις υποστηρίζουν ότι μετακυλίεται από το Δημόσιο στον υπόχρεο η υποχρέωση μετατροπής σε ηλεκτρονική μορφή όλων των προβλεπόμενων δικαιολογητικών και υπάρχει ο κίνδυνος της μη ορθής ή μη πλήρους ηλεκτρονικής αποτύπωσης τους (λ.χ. παλαιά συμβόλαια). Οσο για τις οδηγίες συμπλήρωσης των πεδίων του πόθεν έσχες υποστηρίζουν ότι είναι αόριστοι γιατί δεν υπάρχουν επεξηγηματικοί πίνακες.

Σε άλλη συνεδρίασή της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας θα κρίνει την προσφυγή της Ένωσης Ιδιοκτήτων Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας (ΕΙΤΗΣΕΕ), με την οποία επίσης ζητείται η ακύρωση της επίμαχης υπουργικής απόφασης.