Μια εντυπωσιακή κατοικία με επιβλητική θέα στην Κέα

Έντονα στοιχεία της ανατολικής πλευράς της Κέας αποτελούν η χαρακτηριστική τοπογραφία με την επιβλητική θέα, οι αγριοβελανιδιές, που παρήγαγαν σημαντικές πρώτες ύλες σε παλαιότερες εποχές και σίτισαν τους ντόπιους σε δύσκολες περιόδους, και οι ιδιαίτερες αγροτικές κατασκευές.

Τέτοιες κατασκευές είναι οι «όχτες», οι οποίες διαμορφώνουν το επικλινές έδαφος σε οριζόντια επίπεδα που λειτουργούν ως ταμιευτήρες νερού και διευκολύνουν την αγροτική παραγωγή, καθώς και οι στεγασμένες «καθηκιές», με τις ιδιότυπες, αυστηρά ορθογωνικές γεωμετρίες, που φιλοξενούν τα ζώα στις κτηνοτροφικές περιοχές.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κατασκευών με κτηνοτροφική λειτουργία είναι ο «γκντούντος», το κενό που αφήνει η λίθινη δομή από το σκαμμένο έδαφος προκειμένου να αποστραγγίζουν τα νερά και η συνήθης συνύπαρξη ενός πιο κλειστού όγκου («σταυλί») με έναν πιο ανοιχτό («στεγάδι») σε ένα ευαίσθητο παιχνίδι, που παράγει διαφορετικών ποιοτήτων χώρους σε πολυάριθμες παραλλαγές.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν και αναγνώσιμα στοιχεία του έργου, χωρίς ιστορικιστική πρόθεση: η διατήρηση της υπάρχουσας ενδημικής χλωρίδας χωρίς παρεμβάσεις, η σχηματοποίηση της τοπογραφίας των επιπέδων, ο σχεδιασμός με χώρους, που είτε αποτελούν αυτοτελείς, αναγνώσιμους, ορθογωνικούς όγκους, είτε προκύπτουν ως ενδιάμεσα κενά. Η κατοικία τοποθετείται πάνω σε μία ειδικά διαμορφωμένη «όχτα».

Στην πίσω πλευρά αποκολλάται από τον αναλημματικό τοίχο, διαμορφώνοντας την είσοδο προς το εσωτερικό.

Η κίνηση γίνεται με τρόπο ώστε να εναλλάσσονται διαφορετικές οπτικές του οικοπέδου και του κτίσματος.

Πλησιάζοντας κανείς την κατοικία, βλέπει ολόκληρο το δώμα της μαζί με το τοπίο και τη θάλασσα. Αφού πλησιάσει κατεβαίνει στο χώρο της εισόδου, που μοιάζει με ένα ορθογώνιο δωμάτιο χωρίς στέγη και χωρίς θέα. Από εκεί μπαίνει στο κτίριο και βλέπει ξανά την θάλασσα μέσα από το στεγασμένο χώρο.

Μια διαμήκης πορεία, παράλληλη με τις υψομετρικές, συνδέει τους επιμέρους χώρους του κτίσματος μεταξύ τους: είσοδο, ενιαίο καθημερινό με κουζίνα, κοιτώνες, βοηθητικούς χώρους.

Η ίδια πορεία συνδέει και τις τρεις διαφορετικών ποιοτήτων αυλές: μια στεγασμένη στο μέσο του κτιρίου, μια σκιασμένη από βελανιδιές έξω από το καθημερινό και μία εκτεθειμένη στον ήλιο στο τέλος του διαδρόμου.

Οι τρεις διαφορετικές αυλές έχουν διαφορετικές χρήσεις ανάλογα με την εποχή και τις καιρικές συνθήκες. Στις μέρες που φυσάει πολύ ή βρέχει χρησιμοποιείται η στεγασμένη αυλή, το πρωί και το απόγευμα αντίστοιχα οι άλλες δύο.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται, πέρα από τα κουφώματα αλουμινίου, είναι αυτά στα οποία οι τοπικοί τεχνίτες έχουν δείξει μεγάλη εμπειρία. Η κατασκευή γίνεται με φορέα από οπλισμένο σκυρόδεμα και τοίχους πλήρωσης από οπτοπλινθοδομή.

Οι τελικές επιφάνειες καλύπτονται εξωτερικά με τσιμεντοκονία. Εσωτερικά, καλύπτονται με σοβά, ενώ τα δάπεδα, τα ντους και οι πάγκοι της κουζίνας με τσιμεντοκονίαμα.

Το δώμα αποτελεί κατά μία έννοια το διάγραμμα της κατοικίας, καθώς αποτυπώνει τις επιμέρους ενότητες και κινήσεις. Αποτελεί επίσης την κύρια όψη του κτιρίου, μιας και το εποπτεύει κανείς στο σύνολο του καθώς πλησιάζει.

Το δώμα διαμορφώνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Αυτό επιτρέπει αφενός να υπάρχουν φεγγίτες στους κύριους χώρους και παρέχει τη δυνατότητα διαμπερή αερισμού και νυχτερινού δροσισμού. Αφετέρου αποτελεί ένα σύστημα συλλεκτήρων, που δέχεται και κατευθύνει το βρόχινο νερό στη στέρνα, αφανή πρωταγωνιστή του κτίσματος.

Στοιχεία έργου

Αρχιτεκτονική μελέτη: Μαρίνα Στασινοπούλου, Κωνστάντιος Δασκαλάκης, Βανέσσα Καραγεώργου, Ελίζα Μαντέ, Στέφανος Φίλιππας

Στατική μελέτη: Κώστας Χατζηαντωνίου

Η / Μ μελέτη: Κώστας Χερουβείμ

Παθ. πυροπροστασία: Helmut Schattenmann

Σύμβουλος ενεργειακών θεμάτων: Άρης Τσαγκρασούλης

Κατασκευή: Μαρίνα Στασινοπούλου, Κωνστάντιος Δασκαλάκης

Εργολάβος: Πέτρος Μόνος

Τοποθεσία: Βελάδο, Κέα, Κυκλάδες

Εμβαδό οικοπέδου: 4.000 m2

Εμβαδό κτιρίου: 150 m2

Χρονολογία μελέτης: 2008

Χρονολογία ολοκλήρωσης: 2014

Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

Πηγή: ktirio.gr