Το ράλι των ελληνικών εξαγωγών – Οι νικητές και οι εκπλήξεις

Για τα ελληνικά προϊόντα που πρωταγωνιστούν στις εξαγωγές της χώρας, αλλά και τις περιφέρειες, οι οποίες εμφανίζουν την εντονότερη δραστηριότητα έδωσε απαντήσεις ο Παναγιώτης Χασάπης, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδος (ΣΕΒΕ), μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ- ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9 FM».

Τα στοιχεία των μετρήσεων για τις ελληνικές εξαγωγές προκύπτουν από σχετική μελέτη, που καταρτήθηκε από το φορέα, με τίτλο «Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά περιφέρεια και νομό». Η μελέτη έλαβε υπόψη της τις ελληνικές Περιφέρειες και τις Περιφερειακές Ενότητες της χώρας για τα έτη 2013-2017, αναφορικά με τη δραστηριοποίηση τους στον τομέα των εξαγωγών, ενώ ταυτόχρονα ανέδειξε και τις μεταβολές που έχουν πραγματοποιηθεί στο χρονικό διάστημα της πενταετίας.

Όπως εξήγησε ο κ. Χασάπης, «Με τη μελέτη μας αυτή πληροφορούμε για το εξωτερικό εμπόριο των 13 περιφερειών και των 52 περιφερειακών ενοτήτων ανά κυριότερο κλάδο και αγορά, όπως και για τις μεταβολές που έχουν πραγματοποιηθεί στο χρονικό διάστημα της πενταετίας, το οποίο αναλύουμε και τις τάσεις που διαμορφώνονται σε αυτή την πενταετία».

Όπως επεσήμανε, επίσης, ταυτόχρονα με τη γενικότερη εικόνα, μέσα από τη συγκεκριμένη μελέτη αναλύεται και «η ανάδειξη των κλάδων και των αγορών αιχμής ανά περιφέρεια και νομό, όπως και η εξαγωγική τους δραστηριότητα διαχρονικά».

Η μεταβολή των εξαγωγών είναι το κύριο σημείο που εξετάζουν οι δείκτες των αναλύσεων. Όπως είπε ο κ. Χασάπης, «Η εξαγωγική επίδοση είναι είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός δείκτης, καθώς αφορά στην αναλογία εξαγωγές προς το ΑΕΠ». Οι Έλληνες επιχειρηματίες συνολικά έχουν να επιδείξουν, όπως υπογράμμισε. «Το επιχειρείν είναι μέσα στο αίμα του Έλληνα, ειδικά στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα δείχνουν τα τελευταία χρόνια καλά, καθαρά από θέμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Το μοντέλο «τα πάντα να περνάνε μέσα από το κράτος» έφερε τη χώρα στην περίοδο της κρίσης».

Η χώρα μας παρουσιάζει σημαντική βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων, με βάση το σύνολο των δεδομένων. Φυσικά, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι, συγκρινόμενη με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η ελληνική πραγματικότητα έχει ακόμα αρκετό περιθώριο ανάπτυξης.

«Αν και βλέπουμε πως οι εξαγωγές έχουν μεγαλώσει αρκετά και το 2018 έχουμε κλείσει με άνοδο περίπου στο 17%, πάλι είμαστε κοντά στις 20 μονάδες κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (σ.σ. σε ό,τι αφορά τον συγκεκριμένο δείκτη), ανάφερε και σχολίασε πως τα αποτελέσματα στον τομέα αυτό της ελληνικής οικονομίας έχουν ουσιαστική συμβολή στην εικόνα των χρηματοοικονομικών της χώρας. Το να βρεθεί η Ελλάδα εγγύτερα στο ευρωπαϊκό μέσο όρο είναι σημαντικό, καθώς σύμφωνα με μια έρευνα της Τραπέζης της Ελλάδος, κάθε τέσσερις μονάδες αύξησης των εξαγωγών ισούνται με μια μονάδα αύξησης του ΑΕΠ. Αν λοιπόν ήμασταν στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, θα είχαμε περίπου πέντε μονάδες παραπάνω στο ΑΕΠ της χώρας κι αυτές οι μονάδες μεταφράζονται σε περίπου 9 δισ. ευρώ: μπορεί να μην χρειαζόμασταν μνημόνια», καταλήγει ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ.

Η Αττική πρωταγωνιστεί στις εξαγωγές με 50%

Αναλύσεις, όπως η συγκεκριμένη, συμβάλλουν στο να κοιτούν πλέον οι εξαγωγείς το εμπορικό ισοζύγιο κάθε περιφέρειας, όπως εξήγησε ο κ. Χασάπης. Ταυτόχρονα, ασχολούνται και με έναν ακόμη σημαντικό, όπως τον χαρακτήρισε, δείκτη, τον επονομαζόμενο «δείκτη επικάλυψης». Ο συγκεκριμένος δείκτης αποκαλύπτει την αναλογία των εισαγωγών προς τις εξαγωγές. «Πρόκειται για το κατά πόσον κάποια περιοχή είναι αυτάρκης, αν μπορούσαμε να το πούμε έτσι», διευκρίνισε.

Σε σχέση με την Περιφέρεια Αττικής, έχει να επιδείξει περίπου το 50% των εξαγωγών της χώρας. Παρουσιάζει, ωστόσο, ένα εμπορικό έλλειμμα, σχεδόν ίσο με ολόκληρης της υπόλοιπης χώρας, έλλειμμα που φτάνει περίπου τα 20 δισ. ευρώ μέχρι το 2017. Αυτό, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΣΕΒΕ, δεν αναιρεί πως η συγκεκριμένη είναι μια περιφέρεια με καθαρή εισαγωγική επίδοση, που «βασίζεται και στα πετρελαιοειδή λόγω και των διυλιστηρίων που διαθέτει».

Η Κεντρική Μακεδονία έχει επιτύχει την καλύτερη εξαγωγική επίδοση

Την καλύτερη εξαγωγική επίδοση εμφανίζει, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία, η περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. «Είμαστε σχεδόν δύο μονάδες παραπάνω από τον μέσο όρο της Ελλάδας, κάτι που σημαίνει πως πρόκειται για μια αρκετά εξαγωγική και εξωστρεφή περιφέρεια», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ.Χασάπης, που εκτίμησε ότι κύρια πηγή αυτής της ανοδικής πορείας είναι η ανάπτυξη της γαλακτοκομίας. «(Η επίδοση) έχει εξήγηση, καθώς αυτό συμβαίνει γιατί στην ΠΚΜ βρίσκεται το μεγαλύτερο κομμάτι της γαλακτοκομικής παραγωγής, από τη στιγμή που το μεγαλύτερο κομμάτι του αγελαδοτροφικού τομέα βρίσκεται στην ΠΚΜ, ενώ επιπλέον υπάρχει στη συγκεκριμένη περιφέρεια μεγάλο κομμάτι τις πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής» σημειώνει.

Η Θεσσαλία εξάγει σε διπλάσιο βαθμό απ’ ότι εισάγει

Ένα άλλο παράδειγμα που ξεχωρίζει μέσα από τους δείκτες είναι, αναφέρει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ, αυτό της Περιφέρειας Θεσσαλίας, η οποία χαρακτηρίζεται από τον ίδιο ότι έχει εξαιρετικούς δείκτες. Ο κ. Χασάπης εξηγεί πως η συγκεκριμένη περιφέρεια έχει μεγαλύτερες εξαγωγές από ό,τι εισαγωγές και μάλιστα ο επονομαζόμενος δείκτης επικάλυψης είναι 200%. «Αυτό σημαίνει σχεδόν διπλάσιες εξαγωγές από εισαγωγές. Από τις εξαγωγές, σχεδόν το 50% αφορά τρόφιμα, ενώ το μεγαλύτερο κομμάτι των τροφίμων είναι γαλακτοκομικά και σε μια ακόμη πιο βαθιά ανάλυση θα δούμε πως μιλάμε για τυροκομικά», σημειώνει. Όπως υποστηρίζει, αυτά τα στοιχεία χρησιμεύουν στους σχεδιασμούς των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας.

«Από αυτό μπορεί κανείς να βγάλει στρατηγική σε ότι αφορά π.χ το πόσο μια περιφέρεια πρέπει να επικεντρωθεί σε κάτι. Είναι δε και ένα εργαλείο για τις περιφέρειες καθώς κάποιες αυτές π.χ θα κάνουν αποστολές στο εξωτερικό και θα συμμετέχουν σε εκθέσεις», εξηγεί.

Ο στρατηγικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης

Τα δεδομένα λοιπόν από τη μελέτη αυτή είναι «ένα εργαλείο, με το οποίο (σ.σ οι περιφέρειες) μπορούν να επικεντρωθούν σε κάτι και να στοχοποιήσουν σε ποιους τομείς θα κατευθυνθούν. Τη μελέτη αυτή την έχουμε δείξει σε όλες τις περιφέρειες, έτσι ώστε, αν το επιθυμούν, να κάνουμε και μια μεγαλύτερη ανάλυση και ανά νομό και ανά γεωγραφική περιοχή και ανά κλάδο, όπως και σε ποιους τομείς να επικεντρώσουν παραπάνω», συμπληρώνει ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ.

Την ίδια ώρα μέσα από τα στοιχεία που εμφανίζουν οι εισαγωγές στην επικράτεια, μπορεί κανείς να εκτιμήσει ποιες είναι οι σημαντικότερες αγορές για τις εξαγωγικές εταιρίες της Ελλάδας. «Οι τρεις μεγαλύτεροι εξαγωγικοί προορισμοί σε όλους τους κλάδους είναι η Ιταλία, η Γερμανία και η Τουρκία. Αν ενώσουμε, δε, θεωρητικά το Μόναχο, το Μιλάνο και την Κωνσταντινούπολη σε ένα νοητό τρίγωνο, έχουμε μέσα και τη Θεσσαλονίκη, κάτι που δείχνει και το στρατηγικό ρόλο της πόλης και ενόψει της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού, αλλά και πόσο δυναμικό και στρατηγικό ρόλο μπορεί να έχει η περιοχή μας», αναφέρει ο κ. Χασάπης.

«Η κάθε επιχείρηση έχει τα εργαλεία με τα οποία μπορεί να αναπτυχθεί και ξέρει σε ποιες αγορές θέλει να πάει. Η προσέγγιση των επιχειρήσεων μπορεί να είναι ακόμη πιο σύνθετη από το κάνω φέτα ή κάνω κίτρινο τυρί, το θέμα είναι σε ποιες χώρες πηγαίνω, αν θα έχω ονομασία (brand) ή αν θα κάνω private label κ.ο.κ. Κάποιες χώρες μπορεί να είναι κορεσμένες και κάποιες όχι, ενώ αυτό βασικά είναι για τις περιφέρειες και για την κεντρική κυβέρνηση, για να διαμορφώσoυν στρατηγική» εξηγεί ο κ.Χασάπης, αναφερόμενος σε επόμενες κινήσεις των εταιριών.

«Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις και όταν πυροβολείς να μην πυροβολείς στον αέρα, να βγαίνεις στοχευμένος. Δεν μπορείς δηλαδή να πηγαίνεις στο Ντουμπάι, στη “Big 5”, που είναι μια έκθεση δομικών υλικών, ενώ θα πρέπει να πας στην αντίστοιχη έκθεση για τα τρόφιμα, την Gulfood, που είναι πάλι στο Ντουμπάι, η οποία είναι για τρόφιμα, επειδή στα δομικά υλικά δεν υπάρχεις ως περιφέρεια. Κι αντίστροφα», τονίζει ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ, που προσθέτει πως ο φορέας έχει έρθει ήδη σε επαφή με τις περιφερειακές διοικήσεις, ενώ στους σχεδιασμούς του είναι «κάποια στιγμή να κάνουμε και ένα tour στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και επαφές με τις περιφέρειες της Αττικής και της Στερεάς Ελλάδας» και αναφέρει πως στόχος είναι να αναδειχθεί η συγκεκριμένη μελέτη και να γίνει ένα εργαλείο. Παράλληλα, δύναται και να επικαιροποιηθεί στα επόμενα χρόνια και να συνδεθεί «με τον λεγόμενο δείκτη του αποκαλυπτόμενου συγκριτικού πλεονεκτήματος. Έναν δείκτη που μπορεί να δείχνει πάλι σε ποιες αγορές πρέπει να στοχεύσεις και σε ποιες όχι, κάτι που καλό είναι κάποιος να παρακολουθεί διαχρονικά».

Ερωτηθείς, τέλος, για τα δεδομένα που προκάλεσαν μια ιδιαίτερη έκπληξη, σε ό,τι αφορά τις εξαγωγικές επιδόσεις Περιφερειών και περιοχών της χώρας, ο κ. Χασάπης ανάφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, που δείχνει πως πίσω από τους αριθμούς κρύβονται πολλές φορές ιδιότυπες περιπτώσεις. «Κοιτώντας τους νομούς με λίγο μεγαλύτερη ανάλυση, μου έκανε εντύπωση ότι στην περιφέρεια της ανατολικής Αττικής η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής ήταν οι ΗΠΑ και, ψάχνοντάς το λίγο παραπάνω, βρήκαμε ότι αυτή η εικόνα συνδεόταν με μια εταιρία, η οποία εξάγει στην Αμερική ξυραφάκια» κατέληξε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: ΙΟΒΕ: Aύξηση εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων 7,7% τον Ιανουάριο

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γ. Τζέης (Atradius): «Έτσι βρίσκουν ρευστότητα οι Έλληνες εξαγωγείς»

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Βιομηχανία αλουμινίου: Στα 1,9 δισ. ευρώ οι εξαγωγές αλουμινίου το 2018