ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Δέκα κράτη- μέλη της Ε.Ε. – Αυστρία, Τσεχία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Σλοβακία και Ισπανία – υπέγραψαν στις 18 Ιουλίου κοινή δήλωση και συγκρότησαν τη Συμμαχία Υπουργών για τις Ενεργοβόρες Βιομηχανίες. Η συμμαχία αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει μοχλό πίεσης στις Βρυξέλλες ώστε να προχωρήσει άμεσα η εφαρμογή μιας «Καθαρής Βιομηχανικής Συμφωνίας» (Clean Industrial Deal), ικανής να στηρίξει τις βιομηχανίες στον δρόμο προς την απανθρακοποίηση και την τεχνολογική ανανέωση.
Στόχος τους είναι να προστατευθεί το μέλλον της ευρωπαϊκής βιομηχανικής παραγωγής και να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης απέναντι στο υψηλό ενεργειακό κόστος και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Η συμμαχία στέλνει σαφές μήνυμα ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να χάσει τον βιομηχανικό της πυρήνα. Χωρίς ισχυρές ενεργοβόρες βιομηχανίες, υποστηρίζουν, κινδυνεύει όχι μόνο η οικονομική ασφάλεια, αλλά και η επιτυχία της ίδιας της πράσινης μετάβασης. Οι υπουργοί τονίζουν ότι μόνο με κοινή δράση, επενδύσεις, και ισχυρά ευρωπαϊκά εργαλεία μπορεί να εξασφαλιστεί ένα δίκαιο και βιώσιμο μέλλον για τη βιομηχανία.
Η κοινή δήλωση ολοκληρώνεται με τη δέσμευση των χωρών να συνεργάζονται στενά, να διαμορφώνουν κοινές θέσεις και να πιέζουν για ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που θα εντάσσονται στην Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία και στον Νόμο για την Επιτάχυνση της Απανθρακοποίησης. Με αυτόν τον τρόπο, φιλοδοξούν να στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα, να διασφαλίσουν μια δίκαιη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα και να καταστήσουν την Ευρώπη ηγέτη στη νέα βιομηχανική εποχή.
Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τις Ενεργοβόρες Βιομηχανίες: κοινό μέτωπο για ενέργεια, επενδύσεις και δίκαιο ανταγωνισμό
Όπως τονίζεται στην Κοινή Δήλωση, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή για το μέλλον της βιομηχανίας της. Οι κλάδοι που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής παραγωγικής βάσης – χάλυβας, μη σιδηρούχα μέταλλα, χημικά, τσιμέντο, μη μεταλλικά ορυκτά και γενικότερα οι ενεργοβόρες βιομηχανίες – αντιμετωπίζουν τεράστιες πιέσεις από το υψηλό ενεργειακό κόστος, τις παγκόσμιες υπερχωρητικότητες και τον οξύ διεθνή ανταγωνισμό. Η μείωση της παραγωγικής ικανότητας στην Ευρώπη και ο κίνδυνος εκτροπής εμπορίου από τρίτες χώρες προς την εσωτερική αγορά απειλούν τη βιωσιμότητα αυτών των βιομηχανιών.
Προτεραιότητες της συμμαχίας
Στην κοινή δήλωση υπογραμμίζονται μια σειρά από προτεραιότητες:
- Σταθερότητα στην αγορά άνθρακα και μεταρρύθμιση CBAM
Ζητούν τη βελτίωση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών (ETS) και του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM). Η αναθεώρηση του CBAM το 2025 θα πρέπει να κλείσει τα «παραθυράκια» που οδηγούν σε διαρροή άνθρακα, σε στρεβλώσεις στις εξαγωγές και σε τεχνητές μετακινήσεις πόρων. - Ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας για τη βιομηχανία
Η απαλλαγή από το κόστος έμμεσων εκπομπών ETS πρέπει να επεκταθεί μετά το 2030 και σε περισσότερους κλάδους που είναι ενεργοβόροι και εκτεθειμένοι στον διεθνή ανταγωνισμό. Στόχος είναι να υποστηριχθούν οι επενδύσεις σε τεχνολογίες απανθρακοποίησης χωρίς να θυσιάζεται η ανταγωνιστικότητα. - Ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης πριν το 2030
Οι υπουργοί ζητούν να παραμείνει στην ατζέντα το θέμα του υψηλού ενεργειακού κόστους, χαιρετίζοντας τα σχέδια για «προσιτή ενέργεια» και για μείωση του κόστους ηλεκτρισμού. Θεωρούν ότι απαιτούνται επιπλέον μέτρα και μεταρρυθμίσεις ώστε το ενεργειακό σύστημα της Ε.Ε. να είναι αποδοτικό, σταθερό και «θωρακισμένο» για το μέλλον. - Προστασία από αθέμιτο ανταγωνισμό και εμπορικές στρεβλώσεις
Η συμμαχία προειδοποιεί για τον κίνδυνο εκτροπής εμπορίου από τρίτες χώρες, ζητώντας στενή παρακολούθηση των εισαγωγών και έγκαιρη υιοθέτηση μέτρων. Υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης των προστατευτικών εργαλείων για τον ευρωπαϊκό χάλυβα μετά τον Ιούνιο του 2026, αλλά και γενικότερη μεταρρύθμιση του «εργαλειοθήκης» εμπορικής άμυνας της Ε.Ε. - Δημιουργία αγορών για «πρωτοπόρους» της απανθρακοποίησης
Η προώθηση «αγορών-οδηγών» (lead markets) θεωρείται κρίσιμη για να απομειωθεί το ρίσκο των πρώτων μεγάλων επενδύσεων σε τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών. Ο νέος νόμος για την Επιτάχυνση της Βιομηχανικής Απανθρακοποίησης (Industrial Decarbonisation Accelerator Act) πρέπει να προβλέψει τέτοιες αγορές ώστε να δοθεί ώθηση στους πρώτους επενδυτές. - Χρήση δημόσιων προμηθειών ως εργαλείο πολιτικής
Η αναθεώρηση του πλαισίου προμηθειών το 2026 θα πρέπει να εισάγει κριτήρια βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και «ευρωπαϊκής προτίμησης». Μέσω των δημοσίων συμβάσεων μπορεί να δημιουργηθεί ζήτηση για «πράσινα» προϊόντα, στηρίζοντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας και αξία που παράγεται εντός της Ε.Ε. - Επενδύσεις και Χρηματοδότηση
Η δήλωση αναγνωρίζει ότι η βιομηχανική ανανέωση περνά από μεγάλες επενδύσεις. Για τον λόγο αυτό οι χώρες ζητούν επίσπευση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της Τραπεζικής Ένωσης, ώστε να υπάρξει πραγματική ενοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών. Επίσης, τονίζεται ότι οι ξένες επενδύσεις στην Ε.Ε. πρέπει να συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα, την τεχνολογική υπεροχή και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. - Απλούστευση κανονιστικού πλαισίου
Καλούν για μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων, απλοποίηση αδειοδοτήσεων και εκθέσεων, ώστε το επιχειρηματικό περιβάλλον για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες να γίνει πιο φιλικό, χωρίς όμως εκπτώσεις στα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα. - Δεξιότητες και απασχόληση
Η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και η εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού σε νέες πράσινες τεχνολογίες αποτελούν θεμελιώδη στόχο. - Κυκλική οικονομία και ανακύκλωση
Η ανακύκλωση και η κυκλική χρήση πόρων πρέπει να γίνουν στρατηγικός πυλώνας. Υλικά όπως τα μέταλλα από ανακύκλωση πρέπει να αντιμετωπίζονται ως στρατηγικές πρώτες ύλες, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγωγές και ενισχύοντας τη βιωσιμότητα της παραγωγής.
Το κείμενο υπογράφτηκε το καλοκαίρι από την Αυστρία, την Τσεχία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, την Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ισπανία. Από την Ελλάδα το έχει συνυπογράψει το ΥΠΕΝ (σε συντονισμό με το Μαξίμου και το ΥΠΑΝ).
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
