Μέτρα για τα ευπαθή νοικοκυριά και κίνητρα για μείωση ζήτησης ενέργειας στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης της ΕΕ

Οι ευρωβουλευτές πρόκειται να συζητήσουν τις τροπολογίες τους επί της πρότασης της Επιτροπής, και εκείνες που πρότειναν στις 25 Οκτωβρίου οι επιτροπές Προϋπολογισμών και Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Κοινοβουλίου οι οποίες ζητούν να περιλαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας για τα νοικοκυριά, για τις μικρομεσαίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, για νέες πηγές χρηματοδότησης για τη μείωση των ενεργειακών τρωτών σημείων, για πολυμερείς λύσεις στο πρόβλημα της συμφόρησης των ενεργειακών κόμβων και για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2022, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση τροποποίησης του σχεδίου «RePowerEU» για να καταστεί ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το κύριο χρηματοδοτικό μέσο του σχεδίου. Οι χώρες της ΕΕ που υποβάλουν τροποποιημένα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας πρότασης θα πρέπει να περιλαμβάνουν σε αυτά μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας, την παραγωγή καθαρής ενέργειας και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού.

Η πρόεδρος του ΕΚ Roberta Metsola και οι τρεις εισηγητές θα παραχωρήσουν συνέντευξη Τύπου μετά τις ψηφοφορίες την Πέμπτη.

Ειδικότερα, οι επιτροπές Προϋπολογισμών και Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής του Κοινοβουλίου πρότειναν:

“Το κεφάλαιο για το REPowerEU στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας

(1) Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που υποβάλλεται στην Επιτροπή μετά την [έναρξη ισχύος του παρόντος τροποποιητικού κανονισμού] περιλαμβάνει κεφάλαιο για το REPowerEU. Η υποβολή των κεφαλαίων για το REPowerEU πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος τροποποιητικού κανονισμού. Κατά περίπτωση, τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο για το REPowerEU δίνουν επαρκή προτεραιότητα στις ανάγκες όσων πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια, καθώς και στη μείωση των τρωτοτήτων κατά τις προσεχείς χειμερινές περιόδους. Το κεφάλαιο για το REPowerEU εκθέτει τις μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, από την 1 Φεβρουαρίου 2022 και μετά, με τα αντίστοιχα ορόσημα και τους στόχους τους, επεξήγηση της συμβολής στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της μείωσης της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα, ιδίως από τη Ρωσία, και ποσοτικοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας, εκτός των μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο α), με στόχο τη συμβολή στους στόχους του REPowerEU, με τους εξής τρόπους:

α) βελτίωση των ενεργειακών υποδομών και εγκαταστάσεων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών που σχετίζονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του ΥΦΑ, ιδίως για να δοθεί η δυνατότητα διαφοροποίησης του εφοδιασμού προς το συμφέρον της Ένωσης στο σύνολό της, με παράλληλη διασφάλιση της προετοιμασίας της σχετικής υποδομής για το υδρογόνο,

β) ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, μεταξύ άλλων μέσω επενδυτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε ευπαθή νοικοκυριά, ΜΜΕ και πολύ μικρές επιχειρήσεις,

βα) απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας, αύξηση της παραγωγής και χρήσης βιώσιμου βιομεθανίου, θερμικής ανανεώσιμης ενέργειας, ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO) και υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές ή χωρίς ορυκτά καύσιμα και επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για εγκαταστάσεις που παράγουν ανανεώσιμη ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της σχετικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλων υποδομών, μεταξύ άλλων με την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης,

ββ) αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, ιδίως μέσω μέτρων που ωφελούν τα ευπαθή νοικοκυριά και τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος,

βγ) παροχή κινήτρων για τη μείωση της ζήτησης ενέργειας, μεταξύ άλλων με την αναβάθμιση των υφιστάμενων λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας,

γ) αντιμετώπιση των εσωτερικών και ενεργειακών γραμμών διασύνδεσης και των διασυνοριακών σημείων συμφόρησης στη μεταφορά ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης των δικτύων με νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και στήριξη των μεταφορών μηδενικών εκπομπών και των υποδομών τους με δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρόμων, συμβάλλοντας έτσι στη διασφάλιση οικονομικά προσιτής ενέργειας και μεταφορών στην Ένωση,

δ) υποστήριξη των στόχων των στοιχείων α), β) και γ) μέσω της ταχύτερης αναβάθμισης του εργατικού δυναμικού προς την κατεύθυνση των πράσινων και των σχετικών ψηφιακών δεξιοτήτων και της ενεργειακής μετάβασης, μεταξύ άλλων για τη διοικητική υλοποίηση των εν λόγω στόχων, καθώς και στήριξη των αξιακών αλυσίδων βασικών υλικών και τεχνολογιών που συνδέονται με την πράσινη μετάβαση και τη χρήση βιώσιμων δομικών υλικών και προϊόντων, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση από πρωτογενείς κρίσιμες πρώτες ύλες που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση.

Προχρηματοδότηση REPowerEU

Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που περιέχει κεφάλαιο για το REPowerEU μπορεί να συνοδεύεται από αίτημα για προχρηματοδότηση. Με την επιφύλαξη της έκδοσης της εκτελεστικής απόφασης από το Συμβούλιο, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 20 παράγραφος 1 και στο άρθρο 21 παράγραφος 2 έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, η Επιτροπή πραγματοποιεί προχρηματοδότηση ύψους έως και 20 % της πρόσθετης χρηματοδότησης που ζητήθηκε προκειμένου να χρηματοδοτήσει το κεφάλαιο για το REPowerEU, σύμφωνα με το άρθρο 12 και το άρθρο 21α.»

«Ένα κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει δανειακή στήριξη ταυτόχρονα με την υποβολή σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας όπως αναφέρεται στο άρθρο 18, ή σε άλλη χρονική στιγμή έως τις 31 Αυγούστου 2023, υπό την προϋπόθεση ότι έχει ενημερώσει την Επιτροπή για την πρόθεσή του να ζητήσει την εν λόγω δανειακή στήριξη εντός 30 ημερών από [την έναρξη ισχύος του παρόντος τροποποιητικού κανονισμού]. Στην τελευταία περίπτωση, το αίτημα συνοδεύεται από αναθεωρημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας το οποίο περιλαμβάνει πρόσθετα ορόσημα και στόχους. Η Επιτροπή δύναται να χορηγήσει δάνειο σε κράτος μέλος που δεν είχε εκφράσει την πρόθεσή του να ζητήσει τέτοια στήριξη εντός 30 ημερών από … [την έναρξη ισχύος του παρόντος τροποποιητικού κανονισμού] εφόσον υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι μετά την έγκριση των αιτημάτων δανειακής στήριξης από κράτη μέλη που έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους εντός 30 ημερών από … [την έναρξη ισχύος του παρόντος τροποποιητικού κανονισμού].» “