Πολλή συζήτηση γίνεται μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στην Κύπρο για το Εθνικό Ταμείο Επενδύσεων, γνωστό ως Ταμείο Υδρογονανθράκων, αλλά λίγοι γνωρίζουν πώς θα γίνεται η διαχείριση των εσόδων που θα καταλήγουν σε αυτό από το φυσικό αέριο. Στα τελευταία αναθεωρημένα κείμενα των νομοσχεδίων και των κανονισμών, ενσωματώθηκαν λεκτικές αλλαγές που πρότειναν τα κόμματα. Προηγουμένως το υπουργείο Οικονομικών απέρριψε τις τροπολογίες των κομμάτων που, κατά την άποψή του, θα άλλαζαν τη φιλοσοφία των νομοθετημάτων.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το www.philenews.com, το νομοσχέδιο και οι κανονισμοί προβλέπουν τη λειτουργία του Ταμείου και καθορίζονται οι κανόνες που σχετίζονται με τις επενδύσεις και τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του. Οι στόχοι του Ταμείου είναι η δημιουργία μιας εναλλακτικής σταθερής ροής εισοδημάτων για τον κρατικό προϋπολογισμό, που επιτρέπει την επίτευξη ενός περιθωρίου ασφαλείας για τα δημόσια οικονομικά και την οικονομία έναντι μεγάλων διακυμάνσεων των τιμών των υδρογονανθράκων, με τη συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων κατά περιόδους υψηλών αποδόσεων.
Στους στόχους είναι η μείωση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και η επένδυση των πλεονασμάτων σε διεθνή χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με επαρκή διασπορά για την εξασφάλιση των μελλοντικών γενεών ή άλλων μακροπρόθεσμων στόχων. Το Ταμείο Επενδύσεων δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως εξασφάλιση ή εγγύηση για δανεισμό από την Κυβέρνηση. Όλες οι εισροές και οι εκροές του Ταμείου θα γίνονται βάσει του νόμου περί δημοσιονομικής ευθύνης. Οι εισροές στο Ταμείο αξιοποιούνται για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, λαμβάνοντας υπόψη τα επίπεδα επιτοκίων, το προφίλ των αποπληρωμών, προνοιών των δανειακών συμβάσεων και το συνολικό ύψος του δημόσιου χρέους ώστε να επιτυγχάνεται η κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στις αποπληρωμές χρέους και τη συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων για σκοπούς σταθεροποίησης.
Όταν το δημόσιο χρέος ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ υπερβαίνει το 80%, ποσοστό μέχρι 50% των εισροών χρησιμοποιείται για μείωση του δημοσίου χρέους. Εάν το δημόσιο χρέος είναι μικρότερο του 80% και υπερβαίνει το 60%, ποσοστό μέχρι 25% των εισροών χρησιμοποιείται για μείωση του δημοσίου χρέους. Εάν το δημόσιο χρέος δεν υπερβαίνει το 60%, δεν θα χρησιμοποιούνται τα έσοδα του Ταμείου.
Αυτό το σημείο ενδέχεται να αλλάξει αν ψηφιστεί από τη Βουλή τροπολογία με την οποία θα αποσυνδεθεί οποιαδήποτε σχέση του Ταμείου με το δημόσιο χρέος.
«Υπερ-υπουργός»
Ο υπουργός Οικονομικών θα έχει την εξουσία να εκδίδει οδηγίες, να προτείνει τον διορισμό των μελών του Συμβουλίου του Ταμείου, να αξιολογεί τις επενδύσεις και την επίδοση του Ταμείου, καθώς και τη λειτουργία του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Επενδύσεων που θα δημιουργηθεί. Επίσης θα υποβάλλει στη Βουλή τον προϋπολογισμό και την ετήσια έκθεση του Ταμείου και θα έχει την εξουσία εξωτερικής ανεξάρτητης αξιολόγησης της λειτουργίας του Οργανισμού. Ο Οργανισμός, ο οποίος θα είναι ανεξάρτητος, θα έχει εξουσία να αποκτά, να κατέχει, να διαχειρίζεται και να διαθέτει περιουσία. Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία μονάδας διαχείρισης κινδύνων η οποία δύναται να ανατεθεί σε τρίτο πρόσωπο.
Εξάλλου προβλέπεται ο διορισμός πενταμελούς διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού, το οποίο θα επιβλέπει τον Οργανισμό και τις επενδύσεις του Ταμείου. Το Συμβούλιο θα μπορεί να διορίζει τον εκτελεστικό διευθυντή του Ταμείου. Το προσωπικό που θα στελεχώνει τον Οργανισμό δεν θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι.
Το Υπουργικό Συμβούλιο θα διορίζει και Επιτροπή Ελέγχου, η οποία θα επιθεωρεί τις οικονομικές καταστάσεις. Ο Οργανισμός θα επενδύει τα έσοδα του Ταμείου με τρόπο που η διασπορά του να στοχεύει στη μεγιστοποίηση των χρηματοοικονομικών αποδόσεων που πρέπει να είναι σταθμισμένες έναντι του κινδύνου και δεν θα θέτει σε αδικαιολόγητο κίνδυνο τα έσοδα του Ταμείου.
Ο Οργανισμός δεν θα μπορεί να επενδύει τα περιουσιακά στοιχεία του Ταμείου σε κινητές αξίες που εκδίδονται από Κύπριο εκδότη, σε ακίνητη ιδιοκτησία στην Κύπρο ή σε εταιρείες ακίνητης ιδιοκτησίας, σε ταμεία ακίνητης ιδιοκτησίας ή παρόμοιους φορείς των οποίων αρχικός στόχος είναι οι επενδύσεις στην Κύπρο, καθώς και σε καλυμμένα χρεόγραφα που είναι εξασφαλισμένα με περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Κύπρο.
Τα περιουσιακά στοιχεία του Ταμείου δεν μπορούν να επενδύονται, άμεσα ή έμμεσα, σε ποσοστό που υπερβαίνει το πέντε επί τοις εκατόν των δικαιωμάτων ψήφου σε μια εταιρεία ή άλλη νομική οντότητα. Οι οικονομικές καταστάσεις θα ελέγχονται από τον Γενικό Ελεγκτή, ο οποίος μπορεί να αναθέσει τον έλεγχο του Οργανισμού σε ιδιώτες.
Η Βουλή θα εγκρίνει την Παρασκευή τα νομοθετήματα
Το νομοσχέδιο και οι κανονισμοί βρίσκονταν για δυόμισι χρόνια στα συρτάρια της Βουλής, ωστόσο μετά την έκκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, τα νομοθετήματα προωθήθηκαν στην Ολομέλεια. Η συζήτησή τους αναβλήθηκε και θα λάβει χώρα στη συνεδρία της Ολομέλειας του Σώματος στις 2 Μαρτίου. Μετά από διαβουλεύσεις κατατέθηκε τροπολογία με την οποία δεν θα γίνεται διασύνδεση του Ταμείου με το δημόσιο χρέος. Δηλαδή, δεν θα δαπανάται ούτε ένα σεντ από τα έσοδα του φυσικού αερίου για την εξόφληση του δημόσιου χρέους.
Κάτι το οποίο γίνεται αποδεκτό από την πλειοψηφία των κομμάτων, ενώ ικανοποιεί ιδιαίτερα και το ΑΚΕΛ το οποίο επιθυμούσε να δημιουργηθεί ειδικός λογαριασμός για τους Τουρκοκύπριους. Παρά την αναβολή της συζήτησης, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης ήθελαν να μελετήσουν τις τροπολογίες που κατατέθηκαν, δεν έγινε καμία επιπλέον συζήτηση των νομοθετημάτων μεταξύ των κομμάτων και της Κυβέρνησης.
Ο πρόεδρος της Συμμαχίας Γιώργος Λιλλήκας απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας καλώντας τον να αναλάβει πρωτοβουλία για διεξαγωγή διακομματικού διαλόγου. Την ερχόμενη Παρασκευή είναι δεδομένο ότι τα νομοθετήματα θα ψηφιστούν με τις ψήφους των βουλευτών του ΔΗΣΥ, του ΔΗΚΟ και της Αλληλεγγύης, ενώ δεν αποκλείεται να τοποθετηθούν θετικά και άλλα κόμματα. Επίσης θα εγκριθεί τροπολογία για διασύνδεση των εσόδων του Ταμείου με το δημόσιο χρέος.
Επί Χριστόφια η πρώτη προσπάθεια για Ταμείο
Το θέμα του Ταμείου Υδρογονανθράκων πάει πολλά χρόνια πίσω. Η Κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια είχε καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο, το οποίο ωστόσο η πλειοψηφία των αντιπολιτευόμενων κομμάτων το έστειλε στις ελληνικές καλένδες. Το νομοσχέδιο θα οδηγείτο στην Ολομέλεια, μερικές εβδομάδες πριν από τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών το 2013.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο, που ετοίμασε η Κυβέρνηση του ΑΚΕΛ, προέβλεπε ότι τα έσοδα του Ταμείου θα διατίθεντο για τη στήριξη της βιομηχανίας των υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, την ενίσχυση του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού και για επενδύσεις με μακροπρόθεσμες αποδόσεις προς όφελος των μελλοντικών γενεών των Κυπρίων πολιτών. Μάλιστα τότε η Κυβέρνηση θα λάμβανε έσοδα €200 εκατ. από τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων, τα οποία τελικά κατέληξαν στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.
Τότε ο υπουργός Εμπορίου, Νεοκλής Συλικιώτης, κατηγόρησε τα κόμματα της αντιπολίτευσης πως πίσω από την αναβολή βρίσκονταν προεκλογικές σκοπιμότητες. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο ο ΔΗΣΥ είχε αποστείλει εισηγήσεις για αλλαγές στο νομοσχέδιο, οι πλείστες από τις οποίες είχαν υιοθετηθεί.
