Η Giusy Nicolini είναι ο δήμαρχος της Λαμπεντούζα, ένα γραφικό νησάκι στο νοτιότερο άκρο της Ιταλίας που βρίσκεται στην  πρώτη γραμμή του πολέμου της Ευρώπης. Τον Οκτώβριο του 2013, περισσότερα από 360 επίδοξοι μετανάστες έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να φθάσουν Λαμπεντούζα, και η «νεκρική παλίρροια» δεν έχει σταματήσει: Χιλιάδες άνθρωποι έχουν πνιγεί σε αυτά τα νερά μεταξύ των οποίων 800 άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

Διοικεί έναν επίγειο παράδεισο στη Μεσόγειο αλλά κανείς , στην πραγματικότητα, δε θα ήθελε να κάνει τη δουλειά της.

Μόλις 70 μίλια από την Τυνησία και λιγότερο από 200 από την Τρίπολη της Λιβύης, η Λαμπεντούζα είναι πολύ πριν τη Λέσβο,  είναι σχεδία ζωής για τους μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των μεταναστών έχει σημειώσει άνοδο, εξαιτίας των πολέμων , της φτώχιας και της πολιτικής αστάθειας από το Κέρας της Αφρικής  έως τη Συρία και τη Λιβύη. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους, 40.000 άνθρωποι διέσχισαν τη Μεσόγειο, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) – σχεδόν τέσσερις φορές όσο σε όλες του 2012, το έτος  που η Nicolini έγινε δήμαρχος.  Τη στιγμή μάλιστα που  η Μάλτα έχει περικόψει τις επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ στην  Ισπανία έχει ανεγερθεί φράχτης για να ανακόψει το κύμα των μεταναστών από το Μαρόκο..

Η Nicolini κάνει τη διαφορά. Σε αντίθεση, με τους ομολόγους της , οι οποίοι προτίμησαν την εύκολη λύση των κλειστών συνόρων από τα προγράμματα που σώζουν ζωές, εκείνη πάλεψε σκληρά για μία πιο ανθρωπιστική προσέγγιση του θέματος.

Όχι μόνο υποδέχεται η ίδια, στην αποβάθρα του νησιού,  τους μετανάστες αλλά απαιτεί από όλους περισσότερη προσπάθεια για την περίθαλψη και αποκατάστασης τους. Όπως για παράδειγμα ανθρωπιστικούς διαδρόμους που θα κάνουν το πέρασμα τους στο νησί πιο ασφαλές.

«Το θέμα με τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι ότι δεν μπορείς να κάνει εξαιρέσεις», λέει. «Εμείς οι Ευρωπαίοι δεν μπορούμε να υπερασπιζόμαστε μόνο τα δικά μας ανθρώπινα δικαιώματα, πρέπει να αναγνωρίζουμε και των άλλων…»

Με αυτή τη δήλωση η Nicolini έχει καταστήσει τον εαυτό της ευρωπαϊκό αλεξικέραυνο. Η ΕΕ βασίζεται στην ιδέα της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, των αγαθών και των νομισμάτων εντός των συνόρων της Ευρώπης, αλλά τα ατέλειωτα κύματα των προσφύγων έχουν ανοίξει ήδη τη συζήτηση για μερική ή ολική κατάργηση της συνθήκες Σένγκεν ή του κλεισίματος των συνόρων.

Σε γενικές γραμμές, ο κανόνας είναι ότι όσο βορειότερα κατευθυνθείς τόσο λιγότερη Ευρώπη παίρνεις..Στη Γερμανία, για παράδειγμα, με τις τεράστιες διαδηλώσεις κατά των μεταναστών , στη  Σουηδία, όπου το κόμμα αντι-μετανάστευσης  κερδίζει γρήγορα έδαφος και πολιτική δυναμική. Ο  Ιταλός πρωθυπουργός Matteo Renzi, από την άλλη πλευρά, έχει υποστηρίξει περισσότερες δαπάνες για την έρευνα και διάσωση και για τον καλύτερο συντονισμό της παροχής ασύλου.

Ακόμα και αν η Nicolini έχει εμπράκτως συμβάλλει στη χάραξη της ευρωπαϊκής συζήτησης που παραμένει ακόμα ανοιχτή για το μεταναστευτικό και έχει κερδίσει βραβεία της Διεθνούς Αμνηστίας και του Πάπα, το μέλλον της ως επικεφαλής του νησιού είναι αβέβαιο.

Οι κάτοικοι την κατηγορούν ότι έχει μετατρέψει το νησί σε μία ελεύθερη θύρα για τους μετανάστες.Το νησί δεν έχει πλέον άλλους πόρους για να αντέξει οικονομικά τόσους ανθρώπους.Πρέπει να επενδύσει σε πράγματα που αποδίδουν καρπούς, όπως ο τουρισμός , της λένε..

Σήμερα η 54 χρονη δεν είναι στη Λαμπεντούζα.Πήγε στη Linosa, σε ένα ακόμα μικρότερο νησί, στο οποίο είναι επίσης δήμαρχος.Την είχαν χάσει για τρεις ημέρες.Σε αυτό το νησάκι,γεμάτο κάκτους και ηφαιστειακά πετρώματα δεν πας παρά μόνο με βάρκα και αν δεν έχει πολύ αέρα.Εκεί ηρεμεί , μακριά από τις βασανιστικές σκέψεις.  «Κάνω αναγκαστικές διακοπές και δεν έχω άλλη επιλογή», λέει

Εκτός από μερικούς ψαράδες, περισσότεροι από 4.500 κάτοικοι της Λαμπεντούζα ζουν από τον τουρισμό. Μια ματιά στις υπέροχες παραλίες της με τα γαλαζοπράσινα νερά εξηγούν το λόγο. Οι ψαράδες που πηγαίνουν στη θάλασσα κάθε μέρα  φοβούνται την προοπτική της επιστροφής  επειδή  αντί για σαρδέλλες  στα δίχτυα τους πιθανόν να μπλεχθούν τελικά μετανάστες…

Η Μεσόγειος αποτελεί το πιο επικίνδυνο θαλάσσιο σύνορο του κόσμου. Από το 2000, περίπου 23.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Περίπου 2.500 μετανάστες έφθασαν στη Λαμπεντούζα από το μήνα. Ακόμα και τις κηδείες τους οργανώνει αν δεν καταφέρουν να φτάσουν στις ακτές.Εργάζεται όλη την ώρα και αρνείται συστηματικά κοινωνικές προσκλήσεις και επισκέψεις  δημοσιογράφων. Για αυτό και όλοι παραξενεύτηκαν όταν το έκανε για πρώτη φορά.Από κοντά φαίνεται πολύ δυναμική αν και μικροκαμώμενη.Φοράει πάντα το αγαπημένο της ζευγάρι γυαλιών  ηλίου Emporio Armani και αρκετό μακιγιάζ. Είναι παντρεμένη , αλλά δεν έχει παιδιά, το οποίο όπως  λέει είναι «ένα καλό επειδή δεν αναγκάστηκα να τα θυσίασω για αυτή τη δουλειά.” Μιλάει πολύ και δυνατά, σταματώντας μόνο για να πιεί  εσπρέσο ή να ρουφήξει μία τζούρα από το τσιγάρο της.

Υπό την ηγεσία της, η Λαμπεντούζα έχει γίνει ένας από τους πιο αποτελεσματικούς λιμένες μετακινούμενων μεταναστών της Μεσογείου .Είναι σε θέση να διαχειριστεί μέχρι 700 μετανάστες σε έναν χρόνο , αν και το κέντρο  έχει συχνά δέχεται περισσότερους από  2.000.Έχει ζητιανέψει αρκετές φορές στην Ρώμη για χρήματα για να δημιουργηθούν και άλλες υποδομές. Η Ύπατη Αρμοστεία κάνει λόγο για « μοντέλο της Λαμπεντούσα» όταν μιλάει για τη στέγαση προσφύγων και προσπαθεί να ενθαρρύνει και άλλες περιοχές να το υιοθετήσουν. “Η  δήμαρχος του νησιού δεν θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους», λέει ο Alessandra Romano, εκπρόσωπος της UNHCR« Είναι πραγματικά υποδειγματική.”