Γιατί η πώληση της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της Υπόγειας Αποθήκης Ν. Καβάλας θα αλλάξει την αγορά φυσικού αερίου

Μέχρι το τέλος του 2020 θα ολοκληρωθούν δύο εξαιρετικής σημασίας ιδιωτικοποιήσεις, που θα καθορίσουν τις ισορροπίες στην αγορά φυσικού αερίου από το 2021, αλλάζοντας τον χάρτη και την δύναμη των πρωταγωνιστών της αγοράς.

Το φυσικό αέριο αποτελεί  το κυρίαρχο καύσιμο τις επόμενες δεκαετίες και  η κατανάλωση φυσικού αερίου τα επόμενα 10 με 20 χρόνια στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή αναμένεται να αυξηθεί θεαματικά, λόγω της στροφής της Ε.Ε. σε πράσινες μορφές ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, τα έργα και οι επενδύσεις που σχετίζονται με το φυσικό αέριο, βρίσκονται στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος καθώς απευθύνονται σε μια γρήγορα αναπτυσσόμενη αγορά και υπόσχονται μεγάλες αποδόσεις. Οι διαγωνισμοί για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και την Υπόγεια Αποθήκη Ν. Καβάλας έχουν ξεκινήσει και οι πρωταγωνιστές της αγοράς φυσικού αερίου μελετούν τις κινήσεις στη σκακιέρα.

Στους διεκδικητές για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας συμπεριλαμβάνονται όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες της χώρας: Οι τρεις ιδιώτες παραγωγοί ενέργειας, TERNA Ενεργειακή, Mytilineos και όμιλος Κοπελούζου  και οι κοινοπραξίες Motor Oil -ΔΕΗ και ΕΛΠΕ-Edison, αλλά και δύο διεθνείς όμιλοι, η ελβετική Met Holding και η Shell.

Κι αν η ΔΕΠΑ Εμπορίας, δίνει σε όποιον την αποκτήσει το “πάνω χέρι” στην ελληνική αγορά αερίου, η αποθήκη Ν. Καβάλας δίνει το στρατηγικό και εμπορικό πλεονέκτημα της αποθήκευσης αλλά και σταθερά ρυθμιζόμενα έσοδα. Η αποθήκη διευκολύνει εγχώριους και ξένους ενεργειακούς ομίλους να αποθηκεύουν ποσότητες που φέρνουν και να επωφελούνται από την συγκυρία χαμηλών τιμών, ώστε να εξασφαλίζουν καλύτερα περιθώρια κέρδους.

Η θέση των Αποθηκών Ν. Καβάλας είναι στρατηγική, αφού στην περιοχή το αέριο θα φτάνει μέσω των αγωγών μεταφοράς TAP, του υφιστάμενου συστήματος Βουλγαρίας – Ελλάδας, του νέου διασυνδετήριου αγωγού IGB, του ελληνοτουρκικού είτε μέσω του FSRU στην Αλεξανδρούπολη.

Αν και για τις Αποθήκες Καβάλας ακόμη δεν έχει εκδηλωθεί επισήμως το ενδιαφέρον, οι μεγάλοι της αγοράς εξετάζουν τα δεδομένα, είτε για να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους, στην αποθήκευση αερίου, είτε για να εξασφαλίσουν στρατηγικό πλεονέκτημα στην εμπορική τους δραστηριότητα.

Υπόγεια Αποθήκη Καβάλας

Η Αποθήκη Καβάλας είναι ο υπόγειος χώρος όπου βρισκόταν το παλιό εξαντλημένο  κοίτασμα φυσικού αερίου στο νοτιοδυτικό τμήμα της υπολεκάνης Πρίνου-Καβάλας. Εκεί στο Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, περίπου 6 χιλιόμετρα από τη δυτική ακτή της Θάσου, ο χώρος που λάμβανε παλιά το κοίτασμα σε θαλάσσιο βάθος 52 μέτρων μπορεί να μετατραπεί σε αποθήκη φυσικού αερίου.

Τα εξαντλημένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων είναι ο επικρατέστερος τύπος υπόγειας αποθήκης, τόσο αριθμητικά (57% του συνολικού αριθμού) όσο και από άποψη δυναμικότητας (68% της συνολικής δυναμικότητας). Παγκοσμίως, λειτουργούν 642 υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου ενεργούς δυναμικότητας 333 δισ. κυβικών μέτρων (κ.μ.), που αντιστοιχούν περίπου στο 11% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Αντίστοιχα, στην Ευρώπη (E.E) υπάρχουν 126 υπόγειες αποθήκες συνολικής ενεργής δυναμικότητας περίπου 80 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Συνολικά στην Ε.Ε. η ενεργή δυναμικότητα των αποθηκών αντιστοιχεί περίπου στο 15% της ετήσιας ζήτησης.

Για την Ελλάδα, η μετατροπή και λειτουργία της Αποθήκης Ν. Καβάλας θεωρείται στρατηγικής σημασίας, αφού  δημιουργεί μεγάλο πλεονέκτημα για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και ταυτόχρονα -σε συνδυασμό με τον τερματικό σταθμό LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα και το μελλοντικό έργο του FSRU στην Αλεξανδρούπολη-αναβαθμίζει το ενεργειακό της ρόλο, ως hub φυσικού αερίου στην περιοχή.

Ωστόσο, απαιτεί μεγάλες επενδύσεις. Με επενδύσεις της τάξης των 300 έως 400 εκατ. ευρώ, το κοίτασμα, επιφάνειας 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μπορεί να αποθηκεύει ποσότητες φυσικού αερίου 1 δισ. κ.μ.

Ενδιαφέρον να συμμετάσχει στο διαγωνισμό έχει εκφράσει η κοινοπραξία των εταιρειών Storengy, θυγατρική του γαλλικού ομίλου Engie, της Energean -η οποία κι έχει την εγκατεστημένη εξέδρα «Κάππα» στο κοίτασμα- και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η Storengy θεωρείται νούμερο ένα στην ανάπτυξη και διαχείριση επενδύσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με 21 αποθηκευτικούς χώρους σε Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο ΔΕΣΦΑ αναμένεται να είναι επίσης ένας από τους διεκδικητές ενώ φημολογείται ότι μπορεί να κατέβουν στον διαγωνισμό με κάποια μορφή και οι μέτοχοι του Διαχειριστή που είναι επίσης Διαχειριστές συστημάτων φυσικού αερίου, με εμπειρία στην αποθήκευση. Πρόκειται για τις ευρωπαϊκές εταιρείες Snam (Ιταλία), Fluxys (Βέλγιο) και Enagas (Ισπανία).

Εκτός από τους Διαχειριστές, εξετάζουν, σύμφωνα με πληροφορίες, το ενδεχόμενο συμμετοχής τους στο διαγωνισμό τόσο ο όμιλος Mytilineos όσο και ο όμιλος Κοπελούζου, στοχεύοντας τόσο στο να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους σε μια νέα αποδοτική δραστηριότητα, όσο και να εξασφαλίσουν πλεονέκτημα στην εμπορία φυσικού αερίου, αποθηκεύοντας ποσότητες όταν οι τιμές είναι χαμηλά.

ΔΕΠΑ Εμπορίας

Ο πλειοδότης του διαγωνισμού θα εξασφαλίσει εκτός από το μερίδιο κοντά στο 40% στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου  και μια  εταιρεία-κλειδί  στη μεγάλων προοπτικών αγορά φυσικού αερίου, που μπορεί να τον εδραιώσει άμεσα, χάρη στην εμπειρία της, το πελατολόγιό της και τις μεγάλες συμβάσεις προμήθειας αερίου στην χονδρική.

Εξασφαλίζοντας τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, ο πλειοδότης επενδυτής θα αποκτήσει: α) Τον έλεγχο της ΕΠΑ Αττικής και στις συνέργειες που μπορούν να δημιουργήσουν μεταξύ των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, αξιοποιώντας το εκτεταμένο χαρτοφυλάκιό της στη λιανική αγορά. Το χαρτοφυλάκιο των 350.000 καταναλωτών της “Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρία Ενέργειας” – θυγατρικής της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα μετατρέψει το νέο ιδιοκτήτη σε κυρίαρχο της σχετικής αγοράς.

β) Μεγάλο πλεονέκτημα στη χονδρεμπορική δραστηριότητα, η οποία παρότι έχει συρρικνωθεί σε ποσοστό κοντά στο 40%, εξακολουθεί να είναι μεγάλο μεγέθους και εξαιρετικής αξίας, δεδομένου ότι η αγορά του φυσικού αερίου διευρύνεται και αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.

Τα επτά επενδυτικά σχήματα που προεπέλεξε το ΤΑΙΠΕΔ, πρόκειται να συμμετάσχουν στη β’ φάση του διαγωνισμού αυτή των δεσμευτικών προσφορών και αφού ενημερωθούν από το Data room να κάνουν τις προσφορές τους  για την απόκτηση του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας, με δυνατότητα απόκτησης του συνόλου του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, βάσει του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των μετόχων τής ΔΕΠΑ, του ΤΑΙΠΕΔ και των ΕΛΠΕ.

Στόχος, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι οι δεσμευτικές προσφορές να υποβληθούν μέσα στο 2020, προκειμένου το αργότερο στις αρχές του 2021 να έχει αναδειχθεί ο επενδυτής.